Boekenmening

Paal 15

Vijftien vrouwelijke auteurs hebben op Ameland inspiratie opgedaan om een verhaal van maximaal 4000 woorden te schrijven dat zich afspeelt op de Wadden. Initiatiefneemster is Marelle Boersma. De verhalen zijn gebundeld en uitgebracht. Van elk exemplaar, dat de vriendelijke prijs van € 12,50 heeft, gaat een euro naar de Waddenvereniging. Een erg leuk idee om zo een boek uit te brengen. Creatief! Ook zat er een kleine folder bij over hoe het boek tot stand gekomen is.

Dan iets over de inhoud van de bundel. Je proeft in elk verhaal de sfeer van de Waddeneilanden, die is goed neergezet. Maar het niveau van de verhalen verschilt sterk. Sommige zou ik een waarde van 4 sterren toekennen, maar andere slechts 2. Er zaten verhalen bij met echte spanning, maar ook heb ik me bij een paar verhalen enigszins verveeld. Er waren mensen die echt tot leven kwamen, maar bij sommige kon ik me niets voorstellen. Wat me wel opviel was dat het niet allemaal oppervlakkige spanningsverhalen waren, maar dat er ook psychologie en romantiek in verwerkt is, soms op een heel goede wijze.

Ondanks mijn kritiek wil ik toch positief eindigen met deze recensie. Vooral omdat het boek anders is dan alle andere verhalenbundels. De samenbindende factor van de Wadden maakt het aantrekkelijk en dan neem ik voor lief dat niet elk verhaal geweldig is. Bij elkaar is het een leuke mix, waarbij je voor jezelf kunt beslissen van wie je nog eens meer zou willen lezen.

IJskoud

Ben de Groot, een inspecteur die bijna met pensioen is, pakt een oude zaak op: de verdwijning van de 16-jarige Johanna van Vliet van 25 jaar geleden. Olivia is Johanna’s nichtje, de dochter van haar broer. Ze lijkt sprekend op Johanna. Ze studeert geschiedenis en hoopt af te studeren op de ontwikkeling binnen het forensisch onderzoek van de afgelopen tientallen jaren. Als Ben bij haar grootouders binnenstapt intrigeert het haar dat de zaak van haar tante weer onder de aandacht van de politie ligt, maar haar vader en opa worden er boos van omdat ze het verdriet van zichzelf en hun vrouw en moeder niet meer willen oprakelen.

Tijdens een gesprek met haar vader laat hij de naam van Johanna’s beste vriendin vallen en dat wordt voor Olivia het aanknopingspunt om te onderzoeken wat er nu precies met haar tante was gebeurd. De informatie van Merel, de beste vriendin, is uitermate interessant, zo interessant zelfs dat Olivia naar Denemarken vertrekt om verder te informeren. Eenmaal daar aangekomen komt ze in een versnelling van gebeurtenissen terecht, waardoor ze ook nog even naar IJsland gaat voor een paar dagen. De situatie verslechtert met de dag en voor ze het weet heeft ze een verkeerde inschatting gemaakt.

Deze spannende thriller is heerlijk om in de winterse vakanties te lezen en zelfs nog geweldig in de voorjaarsvakantie. De hoofdpersonen Ben en Olivia zijn uitgesproken karakters, je leert ze snel kennen en toch blijven ze verrassen. Ik vond het leuk om in mijn pauze-uren met hen op te trekken. De zaak wordt uiteindelijk opgelost en gelukkig wordt het verdriet om Johanna in juiste mate verwoord en verbeeld. De schrijver heeft het vermogen om een boeiend verhaal neer te zetten, met mooie gebeurtenislijnen. Natuurlijk loopt het pure kwaad los rond maar uiteindelijk is er gerechtigheid.

Broeder ezel

Het debuut Broeder Ezel van Liesbeth Goedbloed heeft een aangrijpende proloog. Daarin zijn we getuige van hoe Anna haar broertje Jens vindt, die in de sloot is gevallen. Het broertje waar zij op had moeten passen. Anna denkt dat hij een engeltje is geworden. Een tweede proloog staat tussen haakjes, begint met een Bijbeltekst en lijkt een profetische voorspelling van de roman. De alwetende verteller richt zich tot Bettino, iemand die 742 jaar geleden in die regio van een toren is gevallen om een engel te kunnen worden. Dan begint het verhaal; Anna, een studente kunstgeschiedenis, heeft net haar scriptie ingeleverd en gaat nu samen met een ezel een trektocht maken naar de top van de Monterosso in Italië. Anna wil voor de ezel zorgen, als haar broeders hoeder. De voorbereidingen, het doel van de trektocht, de beschrijving van de omgeving en de herinneringen aan Anna’s jeugd vormen stof voor de zinnen in deze roman. Uit de herinneringen wordt duidelijk dat Anna komt uit een orthodox-christelijk gezin; zondags gaan ze naar de kerk, volgens de dominee is Anna hel en doemwaardig, samen met haar broertje spelen ze kerkdienstje.

De zinnen staan bol van verwijzingen naar Bijbelverhalen. Het duizelt mij wat er allemaal voorbij komt. Al gauw wordt het idee gewekt dat Anna deze tocht gaat maken om te offeren, om met haar schuld in het reine te komen. De preken uit Anna’s jeugd hebben haar denken behoorlijk beïnvloed. Het wordt allemaal zwaar ingezet, de schuldgevoelens waar ze mee worstelt. Hoe verder de trektocht van Anna gaat, hoe heftiger de scenes en hoe meer ik mij als lezer verlies, tussen de herhalingen, het poëtisch taalgebruik, de veelheid van beelden en symbolen in dit esoterische verhaal over geloof en boete. Het psychisch lijden van Anna en hoe te overleven na een jeugdtrauma, verstikt. Ik heb het gevoel gek te worden net als Anna. Dat naast Anna ook broeder ezel een personage is om rekening mee te houden valt mij pas later op. Naast de beschrijvingen van de trektocht en de herinneringen aan de jeugd, komen er aan het eind meer recente flashbacks. Het wordt steeds duidelijker wat er met Anna aan de hand is. Tegen die tijd is zij overgeleverd aan de genade van de lezer.

Hoe de bij haar vleugels kreeg

Frea:

De ik-persoon in dit heftige en ontroerende verhaal is Reesa of Marie, of zoals haar vriend Marvin haar noemde: Roo. Ze is nog maar twaalf jaar als hij wordt vermoord door de Ku Klux Klan ergens in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Haar familie komt uit het noorden van Noord-Amerika en dit gezin vindt het racistische geweld dat in hun regio in Florida plaatsvindt verschrikkelijk maar ze leven binnen het systeem. Ze hebben zwarte fruitplukkers, die overigens niet alleen medewerkers maar ook vrienden zijn. De moord op Marvin is het begin van het steeds meer opmerken van ongerechtigheid in haar omgeving maar ze moet net als alle andere mensen voorzichtig zijn met wat ze zegt of doet, want de Klan is machtig en rijk. De moord op Marvin is de start van het vinden van manieren om de terreur te stoppen. Daarvoor is hulp van buiten de landstreek nodig omdat ook politie en andere autoriteiten betrokken zijn bij de Klu Klux Klan.

De moed van de zwarte families om op te komen voor hun kiesrecht en informatie te delen met het door Reesa’s familie begonnen verzet, is om te bewonderen. Reesa hunkert ernaar dat er recht gedaan wordt na de dood van haar vriend, over wie ze vreselijk rouwt. Toch moet ze vaak haar tong afbijten, eindeloos wachten en gevaarlijke acties aan volwassenen overlaten. Ontroerend, diep doordringend als het om besef gaat van wat het betekent om in een vijandige cultuur te wonen, en spannend.

Soms is de kennis van deze twaalfjarige te groot als het gaat om de politieke situatie. De schrijfster heeft dit voor een deel weten op te lossen door bijvoorbeeld krantenartikelen uit te schrijven maar soms lijkt het net of de hoofdpersoon haar verhaal jaren later in volwassen woorden te boek heeft willen stellen en daardoor met wat meer afstand en meer kennis haar eigen twaalfjarige zelf voor het voetlicht brengt. Dat doet iets af aan de ontwikkeling die Reesa doormaakt. Je maakt het niet echt met haar mee, maar beschouwt het met wat afstand omdat het in haar jeugd is gebeurd. Maar je wordt er toch bij gesleurd omdat de dialogen pittig zijn, vooral daar waar het spannend is in gesprekken tussen Klan-leden en hun zwarte personeel of mensen uit het verzet en Klan-leden.

Diana:

Hoe de bij haar vleugels kreeg speelt zich af in het Zuiden van Amerika in het begin van de jaren 50. Rassenscheiding is aan de orde van de dag en eigenlijk houdt Reesa, de hoofdpersoon in dit verhaal, zich hier niet zo mee bezig totdat haar beste vriend wordt vermoord omdat hij op de verkeerde tijd op de verkeerde plek was. Verscheurd door verdriet vertelt ze op haar eigen manier hoe ze Marvin mist en dat ze daarna pas de bordjes ziet dat zwarte mensen overal geweerd worden. Ze laat je de onmacht voelen van een gezin dat er andere normen en waarden op nahoudt dan hun omgeving. Reesa’s ouders proberen er alles aan te doen om de dader veroordeeld te laten worden. Er worden meer moorden gepleegd, allemaal net zo zinloos en iedereen weet dat de Klu Klux Clans erbij betrokken zijn maar niemand wijst de daders aan. Daders die zich veilig achter hun witte pakken verstoppen.

Reesa komt erachter dat rassenscheiding overal aanwezig is, in gedrag, taal en zelfs de inrichting van de tuin van de buren! De lezer wordt meegenomen in flashbacks van Reesa en haar broertjes en Marvin die eigenlijk samen opgroeiden. Dan krijgt Reesa een penvriendin en krijgt het boek nog een extra laag omdat je mee mag lezen met de briefwisseling tussen twee twaalfjarige meisjes die hun belevenissen samen delen.

Hoe de bij haar vleugels kreeg is een zeer diepgaande, spannende en ontroerende roman die door de mooie schrijfstijl van Susan Carol Mc Carthy heel vlot leest. Geschiedenis door de ogen van een 12-jarige en gebeurtenissen die dichtbij komen en niet echt een ver-van-je- bedshow blijken te zijn en je bewust maakt van hoe je met de mensen om jou heen omgaat.

Het verhaal is gedeeltelijk waargebeurd en is gebaseerd op de geschiedenis van de vader van de auteur. Dat doet je extra beseffen dat het nog geen 60 jaar geleden gewoon dagelijks nieuws was. En dan word je even stil….

Lichtval

Vanaf 20 maart 2019 hebben de christelijke boekwinkels de Week van het Christelijke Boek en daarbij ook een eigen cadeau. Dit jaar is dat de novelle ‘Lichtval’ van Marianne Grandia. Een kleinood, in de stijl die we van Marianne Grandia mogen verwachten, waarbij het dagelijkse leven dat niet altijd over rozen gaat, gecombineerd wordt met een Bijbeltekst en een concrete toepassing.

Voor dit verhaal leven we mee met Thijs en Jolanda, die na veertien jaar huwelijk letterlijk uit elkaar zijn gegroeid. Hij zit voor zijn werk nu in Groningen en zij blijft met haar kinderen in Brabant. In het verhaal volgen we afwisselend Jolanda en Thijs. Het wordt de lezer al gauw duidelijk dat ze allebei gekwetst zijn, maar over die gevoelens niet meer met elkaar praten. Door hun daden moet de een raden wat de ander echt wil. Het zal geen verrassing zijn dat het op die manier niet werkt.

Tot zover is deze novelle verschrikkelijk cliché en toch heb ik ervan genoten. Uiteindelijk vind ik de uitwerking van het Bijbelgedeelte uit Hooglied 2 vers 15 erg waardevol. Juist omdat Thijs en Jolanda allebei op een verschillende manier inzien wat dit voor hun huwelijk betekent. Het is een les, die we allemaal ter harte kunnen nemen. Het is niet altijd iets groots waardoor iets stuk gaat.

Wereld vol gevaar

In dit spannende boek vind je het verhaal van een jongen uit Nederland en een jongen uit India die een angstig avontuur beleven. Het verhaal gaat over een dag in hun leven. Daniël is de Nederlandse jongen. Het is de laatste dag voor de kerstvakantie. Vandaag moet hij nog een halve dag naar school, speelt hij met vrienden en gebeurt er bijna het ergste dat je kan overkomen. Kishan is de jongen uit India. Elke dag gaat hij naar zijn werk met een overvolle bus, waarin allemaal jongens en meisjes die in een fabriek werken onder omstandigheden waarin volwassenen in Nederland niet eens willen werken. Het werk bedreigt hun gezondheid en vandaag zelfs hun leven. Ook zijn leven komt deze dag ernstig in gevaar.

Dit boek is uitermate geschikt om voor te lezen in groepen 7 en 8 van de basisschool en het liefst voor de kerstvakantie. Leerkrachten kunnen er zelfs een project of discussiemoment aan wijden. Hoe denk jij over de probeeractie van Richard en Daniël? Hoe zouden wij hier in Nederland iets kunnen doen aan de situatie waarin zoveel kinderen als Kishan en Jabbar zitten?

Ik lees deze auteur met dit verhaal voor het eerst en ik ben benieuwd naar de andere delen: Wereld van verschil en Wereld aan de overkant. Dit verhaal zou ik aanbevelen aan alle leraren van de bovenbouw als verplicht (voor)leesboek voor het eind van het jaar. Het is mogelijk om een hele dag les (geïntegreerde lesstof) te geven of misschien wel een hele week met thema’s uit het boek.

Wereldoriëntatie, geschiedenis, rekenen, taal, biologie, natuurkunde voor alle lessen kun je dit boek gebruiken. Zelfs voor godsdienst en maatschappijleer: Helpt iets verbieden eigenlijk wel? Waarom heeft God geboden aan zijn kinderen gegeven? Wanneer jij wetten zou kunnen en mogen maken, welke wet zou je na het lezen van dit verhaal als eerste willen maken? Denk je dat jouw wet aangenomen zal worden door de hele Kamer? Waarom wel en waarom niet? Wat betekent de uitdrukking “God op je blote knietjes danken.” Heb jij wel eens iets meegemaakt dat je dat letterlijk hebt gedaan? Hoe komt het dat Daniëls handen helemaal opgezwollen waren van het vocht na wat hij had gedaan (biologie- huid en weefselkunde)? Hoeveel dagen zou een normaal gezin lopend nodig hebben als ze van Daniël naar Kishan zouden willen lopen? Hoeveel uur vliegen is het? Hoeveel kost zo’n vliegreis? Hoeveel kost het in Nederland om iemand met een gebroken been in het ziekenhuis te laten helpen? Hoeveel kost dat in India? Wat hielden kasten in India in? Waarom verzamelt Kishans moeder poep van de straat? Hoeveel verdient zij per dag? Hoeveel zou haar man verdienen? Hoeveel verdient Kishan? Hoeveel kost een brood in India? Boeiende vragen!

Kolja

Het boek begint met een situatie in Sint-Petersburg. Pjotr Tsjaikovski is overleden en er staat een menigte mensen voor zijn huis om hun medeleven aan zijn broer te betuigen en om de overledene te zien. Een jonge man worstelt zich door de menigte met hetzelfde doel, maar hij leeft sinds een tijd in onmin met zijn opvoeder Modest Tsjaikovski, de broer van Pjotr en heeft de Tsjaikovsky’s al een tijd niet meer gezien. De spanning is om te snijden als de twee elkaar ontmoeten.

Terwijl Kolja steeds meer te weten komt over de toedracht rondom het sterven van Pjotr, lezen we het dagboek van zijn broer en hoe zijn leven verweven raakte met Kolja, die als kleinkind aan hem wordt toegewezen om hem op te voeden en te begeleiden in de harde leerschool om te leren spreken en liplezen. Kolja is doof en moet een voor die tijd Spartaanse training door om hem in de maatschappij te kunnen laten meedoen.

Naarmate Kolja’s zoektocht naar Pjotrs sterven verdergaat, lezen we steeds meer over de levensstijl van zijn opvoeders. De Tsjaikovsky’s reizen veel en niet alleen omdat Pjotrs muziek overal in Europa ten gehore wordt gebracht, maar ook voor de vorming van Kolja in cultureel opzicht. Pjotr en Modest werken heel veel samen in het tot stand brengen van opera’s en andere muziekstukken waarbij tekst vereist is. En zo vormen ze met de gouvernante van Kolja een soort gezin.

Tegen de tijd dat de begrafenis aanbreekt zijn er veel glazen drank, uitvoeringen, wandelingen en nachten met verschillende partners, intriges en leugens gepasseerd. De homoseksuele levensstijl onder de Sint-Peterburgse elite wordt, naarmate het dagboek vordert en Kolja’s zoektocht verdergaat, steeds duidelijker. Voor Pjotr is elke andere interessante jongere man een potentiële geliefde. Modest staat meer op de achtergrond en wordt ook behoorlijk opgeslokt door zijn werk: het opvoeden van Kolja, die steeds mondiger wordt en zijn eigen eveneens homoseksuele weg kiest.
Arthur Japin beschrijft ontzettend goed hoe het mogelijk gegaan is. Hij geeft zijn hoofdrolspelers een interessante en lezenswaardige persoonlijkheid. Je kunt beter begrijpen hoe moeilijk het is voor iemand uit de negentiende eeuw om een handicap als doofheid te hebben. Je snapt ook hoe in de overwegend mannelijke maatschappij van die tijd homoseksualiteit een item is terwijl iedereen doet of het niet bestaat. Maar begrip betekent niet dat er waardering of goedkeuring is. De lijn tussen liefde en lust is ontzettend dun en dat geeft ontzettend veel pijn en ellende. De mooie voordeur was er in die tijd ook al met de enorme troep erachter. Was deze Russische maatschappij net als de Romeinse en Griekse beschaving en misschien ook wel onze eigen beschaving in deze tijd mede door de seksuele moraal aan het eind gekomen, als vanzelf uitgehold en verrot door alle uitbuiting en misbruik van mensen?

En dan hebben we het nog niet gehad over het enorme machtsspel dat hierin meekomt. Zo veel macht dat mensen kunnen beslissen over leven en dood. Beangstigend veel macht voor onze begrippen. In het dagboek van Modest kom je tegen dat een groot deel van de mannen niet bestand is tegen de druk, zij plegen dan ook zelfmoord. Te midden hiervan lijkt Kolja een onschuldig en los fenomeen te zijn. Door zijn positie kan hij kennelijk een potje breken bij de meeste hoogstaande mensen. Toch moet hij voorzichtig opereren want ook hij is niet onaantastbaar.

In de loopgraven van de Krim

Een van grootste militaire confrontaties in de negentiende eeuw vond plaats op het schiereiland De Krim. Niet alleen nu, maar ook in 1853-1856 betwist gebied. Frankrijk, Engeland en Turkije voerden oorlog met Rusland, dat zich niet aan internationale afspraken hield. Een bloedige oorlog die vele duizenden levens heeft gekost. De meeste slachtoffers vielen niet in veldslagen, maar kwamen om door ziekte en ontberingen. Om die reden besloot de bekende verpleegster Florence Nightingale om samen met een aantal andere vrouwen te hulp te schieten.

Een van de officieren in het Britse leger heette Hedley Vicars. Dit dunne boek – van nauwelijks meer dan zestig pagina’s – bevat zijn biografie. Vicars was bevriend met de schrijfster, Catherine Marsh, en evenals zij een overtuigd christen. Dat laatste bleek uit zowel zijn woorden als daden. Nadat Vicars (1826-1855) voor een militaire loopbaan had gekozen, kwam hij tot bekering. Vanaf dat moment bleef zijn radicale levensverandering niet verborgen. Hoewel hem dat soms de spot van collega’s opleverde, getuigde hij vrijmoedig van zijn geloof en dat tegen zowel de officieren als tegen de militairen die hij na een promotie onder zijn bevel krijgt. Het schrok die soldaten niet af, want ze waardeerden Vicars als een eerlijke, vriendelijke en deskundige leider. Hij was een voorbeeld voor ze. Dat bleek bij heel wat gelegenheden maar zeker als zijn eenheid, in Griekenland, wordt getroffen door een cholera-epidemie. Onvermoeibaar nam hij de zorg voor zijn mannen op zich. Jonge militairen bedelden dan ook om onder zijn commando te mogen dienen.

Tijdens een beslissende veldslag ontdekte hij dat de Russen een uitval deden en terwijl hij moedig verzet bood raakt hij ernstig gewond. Korte tijd later overleed hij. Dat veroorzaakte een schokreactie in zijn vaderland. Hij werd herdacht als een held. Van dit boekje van Marsh werden er destijds dan ook vele tienduizenden verkocht.

Mijn strijd

‘Mein Kampf’ was jarenlang een zogenaamd verboden boek in Nederland. Het eerste deel werd door Hitler al geschreven in 1924. In 1925 werd het in Nederland uitgegeven als ‘Mijn kamp.’ In 1927 volgde het tweede deel. Maar na de Tweede Wereldoorlog besloot de regering dat zij het recht op herdruk van het boek hadden. Het drukken van het boek werd daarmee illegaal. Daardoor was het nauwelijks verkrijgbaar. Dit veranderde enigszins met de komst van internet.

In het boek ageert Hitler tegen het verdrag van Versailles. Communisten, Joden en pacifisten worden landverraders genoemd en het Arische ras superieur. Veel van zijn ideeën werden werkelijkheid tijdens zijn periode van macht. Al in de jaren dertig werden in Duitsland discriminerende maatregelen van kracht, nog voor de grote oorlog. Langzaam maar zeker kwam het tot uitvoering van zijn gedachtegoed. We kennen nog wel de verhalen van onze ouders en grootouders over die verschrikkelijke tijd. Het is dan ook begrijpelijk dat de regering niet wilde dat dit boek gelezen werd.

Toch waren er ook tegenstemmen. Daarom mocht ‘Mijn strijd’ wel gelezen worden voor wetenschappelijke doeleinden. Een kleine toegeeflijkheid. Maar met de komst van internet was er geen houden meer aan. Nee, het boek werd zeker niet herdrukt, maar bleek nog regelmatig te koop te komen. De vraag werd steeds sterker: kun je een gedachtegoed tegenhouden door een boek te verbieden? Dan komt Duitsland in 2016 met een nieuwe vertaling. Voorzien van vele commentaren om het een en ander toe te lichten. Het boek werd zowel positief als negatief ontvangen. Wel kwam hiermee een einde aan het verbod van het boek in Duitsland.

Aan het NIOD (Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies) werd gevraagd een Nederlandse vertaling te organiseren. Die kwam echter niet tot stand. Uitgeverij Prometheus (ook de uitgeverij van Anne Frank) besloot toen deze klus aan te pakken. Sinds eind vorig jaar is de Nederlandse versie van ‘Mein Kampf’ in de winkels verkrijgbaar als ‘Mijn strijd’. Evenals de Duitse versie is het boek voorzien van vele aantekeningen en commentaren. Het is in principe een wetenschappelijke uitvoering.

Hoewel ik erg graag historische werken lees, heb ik besloten deze uitgave niet te recenseren. Mijn reden is dat ik er letterlijk misselijk van word. Ik wil dat toelichten door één fragment:

‘De Jood is en blijft een typische parasiet, een profiteur, die als een schadelijke bacil zich steeds verder verspreidt, zodra er een gunstige voedingsbodem toe uitnodigt. Het gevolg van zijn bestaan echter lijkt eveneens op dat van een parasiet: waar hij optreedt, sterft na kortere of langere tijd de waardplant af.’

Maar ik wil er wel aandacht aan besteden. Daarom op deze manier. Ik kan me voorstellen dat het voor studenten geschiedenis belangrijk is dat ze toegang hebben tot het boek. Maar waarom zou een geïnteresseerde leek het boek niet mogen lezen? Ik heb dat altijd vreemd gevonden. Het ligt dan ook voor de hand dat het wankele verbod dat Nederland hanteerde inmiddels verleden tijd zal zijn. In 2014 werd nog 1.000 euro boete opgelegd aan een antiquariaat dat het boek in zijn winkel aanbood. Deze liet de zaak tot de Hoge Raad gaan. In 2017 werd hij vrijgesproken. Het einde van het verbod lijkt met deze nieuwe uitgave een feit te worden. Een ieder handele naar zijn of haar geweten.

‘Mijn strijd’ is vertaald door Mario Molengraaf.

Cora van Dijk
11-03-2019

Verlangen naar verbinding

Aan het eind van het boek blijkt dat het eigenlijk “de wildehartenrevolutie” genoemd had moeten worden. Dat wilde hart, daar heeft Brené het voortdurend over. Dat hart is niet zozeer wild als wel moedig. Moedig genoeg om bij zichzelf te blijven, ook al is niemand op de hele wereld het eens met wat je gaat zeggen. Dan toch vriendelijk en ferm te zeggen wat er in je hart is. Vervolgens komt dat hart alleen te staan. Maar dan juist is het niet eenzaam. Het zou eenzaam zijn als het zichzelf verloochend had en zich aangepast had aan de meningen van anderen. Dit is de korte samenvatting van de boodschap van dit boek, maar natuurlijk is deze conclusie niet uit de lucht komen vallen.

Ieder die Brené Brown leest, herkent in zijn eigen leven wat zij vertelt. Het er juist niet bij horen omdat je je aangepast hebt, of omdat je geloofd hebt dat je naar de norm van anderen had moeten handelen of denken. Brown merkt terecht op dat er een verschuiving gaande is in de westerse wereld en misschien ook wel in de rest van de wereld, waarbij mensen daar gaan wonen waar anderen dezelfde mening koesteren. Dat is een gevaarlijke situatie. Het is beter om dagelijks in contact te zijn, meer nog, in verbinding te zijn met mensen, die het niet eens zijn met jou en dat genuanceerd kunnen onderbouwen, en dat jij dat ook kunt. Vriendelijk, met respect, liefde en beslist. Juist daarvoor heb je een moed nodig die niet vaak getoond wordt en de intentie om je eigen kwetsbaarheid te willen laten zien. De prijs kan hoog zijn om die moed kwetsbaarheid te laten zien, maar zegt Brené Maya Angelou na: “De beloning daarvan is groot.”

Brené heeft tijdens haar onderzoeken naar er echt bij horen, zichzelf afgevraagd: Welk proces, gewoonte of benadering hebben mannen en vrouwen die het gevoel hebben ontwikkeld er echt bij te horen, met elkaar gemeen? Hoe beïnvloedt de huidige cultuur van toenemende verdeeldheid onze zoektocht naar er echt bij horen? Door deze en nog meer vragen te stellen, kwamen er vier aspecten naar voren:
1. Het is moeilijk om van dichtbij een hekel aan mensen te hebben (zoom in.)
2. Eerlijk zeggen dat iets onzin is en tegelijkertijd je fatsoen bewaren (respect).
3. Hand in hand durven staan met vreemden.
4. Een sterke rug en een zachte voorkant ontwikkelen, dat is het wilde hart bij uitstek.

Deze aspecten werkt ze in haar boek uit. Zeer prettig te lezen, altijd herkenbaar, nooit vervreemdend, zelfs al heeft ze het over typisch Amerikaanse dingen, je kunt er makkelijk de onze voor invullen. En ja, het is moeilijk en soms zelfs gevaarlijk en niet zonder beproevingen om aan te schuiven bij mensen die anders zijn dan jezelf. De pijn en vreugde van het leven met die mensen willen delen, laten je groeien in geestelijke, emotionele en sociale volwassenheid.

De boodschap van dit boek (dat overigens niet veel afwijkt van de boodschap die Jezus brengt), is hard nodig in onze tijd en in onze cultuur. Durf je het aan paradoxaal te leven? (Met verdriet en vreugde in je hart; met alleen zijn en toch in verbinding met anderen). Durf je het aan om je de inhoud van dit boek toe te eigenen, juist als je je zo thuis voelt in een groep? De prijs is hoog, de beloning is groot.

19036

Recensie

Jouw waardering

19035

Recensie

Jouw waardering

19034

Recensie

Jouw waardering

19033

Recensie

Jouw waardering

19032

Recensie

Jouw waardering

19031

Recensie

Jouw waardering

19030

Recensie

Jouw waardering

19029

Recensie

Jouw waardering

Mijn strijd

19028

Recensie

Jouw waardering