Boekenmening

Lichtval

Vanaf 20 maart 2019 hebben de christelijke boekwinkels de Week van het Christelijke Boek en daarbij ook een eigen cadeau. Dit jaar is dat de novelle ‘Lichtval’ van Marianne Grandia. Een kleinood, in de stijl die we van Marianne Grandia mogen verwachten, waarbij het dagelijkse leven dat niet altijd over rozen gaat, gecombineerd wordt met een Bijbeltekst en een concrete toepassing.

Voor dit verhaal leven we mee met Thijs en Jolanda, die na veertien jaar huwelijk letterlijk uit elkaar zijn gegroeid. Hij zit voor zijn werk nu in Groningen en zij blijft met haar kinderen in Brabant. In het verhaal volgen we afwisselend Jolanda en Thijs. Het wordt de lezer al gauw duidelijk dat ze allebei gekwetst zijn, maar over die gevoelens niet meer met elkaar praten. Door hun daden moet de een raden wat de ander echt wil. Het zal geen verrassing zijn dat het op die manier niet werkt.

Tot zover is deze novelle verschrikkelijk cliché en toch heb ik ervan genoten. Uiteindelijk vind ik de uitwerking van het Bijbelgedeelte uit Hooglied 2 vers 15 erg waardevol. Juist omdat Thijs en Jolanda allebei op een verschillende manier inzien wat dit voor hun huwelijk betekent. Het is een les, die we allemaal ter harte kunnen nemen. Het is niet altijd iets groots waardoor iets stuk gaat.

Wereld vol gevaar

In dit spannende boek vind je het verhaal van een jongen uit Nederland en een jongen uit India die een angstig avontuur beleven. Het verhaal gaat over een dag in hun leven. Daniël is de Nederlandse jongen. Het is de laatste dag voor de kerstvakantie. Vandaag moet hij nog een halve dag naar school, speelt hij met vrienden en gebeurt er bijna het ergste dat je kan overkomen. Kishan is de jongen uit India. Elke dag gaat hij naar zijn werk met een overvolle bus, waarin allemaal jongens en meisjes die in een fabriek werken onder omstandigheden waarin volwassenen in Nederland niet eens willen werken. Het werk bedreigt hun gezondheid en vandaag zelfs hun leven. Ook zijn leven komt deze dag ernstig in gevaar.

Dit boek is uitermate geschikt om voor te lezen in groepen 7 en 8 van de basisschool en het liefst voor de kerstvakantie. Leerkrachten kunnen er zelfs een project of discussiemoment aan wijden. Hoe denk jij over de probeeractie van Richard en Daniël? Hoe zouden wij hier in Nederland iets kunnen doen aan de situatie waarin zoveel kinderen als Kishan en Jabbar zitten?

Ik lees deze auteur met dit verhaal voor het eerst en ik ben benieuwd naar de andere delen: Wereld van verschil en Wereld aan de overkant. Dit verhaal zou ik aanbevelen aan alle leraren van de bovenbouw als verplicht (voor)leesboek voor het eind van het jaar. Het is mogelijk om een hele dag les (geïntegreerde lesstof) te geven of misschien wel een hele week met thema’s uit het boek.

Wereldoriëntatie, geschiedenis, rekenen, taal, biologie, natuurkunde voor alle lessen kun je dit boek gebruiken. Zelfs voor godsdienst en maatschappijleer: Helpt iets verbieden eigenlijk wel? Waarom heeft God geboden aan zijn kinderen gegeven? Wanneer jij wetten zou kunnen en mogen maken, welke wet zou je na het lezen van dit verhaal als eerste willen maken? Denk je dat jouw wet aangenomen zal worden door de hele Kamer? Waarom wel en waarom niet? Wat betekent de uitdrukking “God op je blote knietjes danken.” Heb jij wel eens iets meegemaakt dat je dat letterlijk hebt gedaan? Hoe komt het dat Daniëls handen helemaal opgezwollen waren van het vocht na wat hij had gedaan (biologie- huid en weefselkunde)? Hoeveel dagen zou een normaal gezin lopend nodig hebben als ze van Daniël naar Kishan zouden willen lopen? Hoeveel uur vliegen is het? Hoeveel kost zo’n vliegreis? Hoeveel kost het in Nederland om iemand met een gebroken been in het ziekenhuis te laten helpen? Hoeveel kost dat in India? Wat hielden kasten in India in? Waarom verzamelt Kishans moeder poep van de straat? Hoeveel verdient zij per dag? Hoeveel zou haar man verdienen? Hoeveel verdient Kishan? Hoeveel kost een brood in India? Boeiende vragen!

Kolja

Het boek begint met een situatie in Sint-Petersburg. Pjotr Tsjaikovski is overleden en er staat een menigte mensen voor zijn huis om hun medeleven aan zijn broer te betuigen en om de overledene te zien. Een jonge man worstelt zich door de menigte met hetzelfde doel, maar hij leeft sinds een tijd in onmin met zijn opvoeder Modest Tsjaikovski, de broer van Pjotr en heeft de Tsjaikovsky’s al een tijd niet meer gezien. De spanning is om te snijden als de twee elkaar ontmoeten.

Terwijl Kolja steeds meer te weten komt over de toedracht rondom het sterven van Pjotr, lezen we het dagboek van zijn broer en hoe zijn leven verweven raakte met Kolja, die als kleinkind aan hem wordt toegewezen om hem op te voeden en te begeleiden in de harde leerschool om te leren spreken en liplezen. Kolja is doof en moet een voor die tijd Spartaanse training door om hem in de maatschappij te kunnen laten meedoen.

Naarmate Kolja’s zoektocht naar Pjotrs sterven verdergaat, lezen we steeds meer over de levensstijl van zijn opvoeders. De Tsjaikovsky’s reizen veel en niet alleen omdat Pjotrs muziek overal in Europa ten gehore wordt gebracht, maar ook voor de vorming van Kolja in cultureel opzicht. Pjotr en Modest werken heel veel samen in het tot stand brengen van opera’s en andere muziekstukken waarbij tekst vereist is. En zo vormen ze met de gouvernante van Kolja een soort gezin.

Tegen de tijd dat de begrafenis aanbreekt zijn er veel glazen drank, uitvoeringen, wandelingen en nachten met verschillende partners, intriges en leugens gepasseerd. De homoseksuele levensstijl onder de Sint-Peterburgse elite wordt, naarmate het dagboek vordert en Kolja’s zoektocht verdergaat, steeds duidelijker. Voor Pjotr is elke andere interessante jongere man een potentiële geliefde. Modest staat meer op de achtergrond en wordt ook behoorlijk opgeslokt door zijn werk: het opvoeden van Kolja, die steeds mondiger wordt en zijn eigen eveneens homoseksuele weg kiest.
Arthur Japin beschrijft ontzettend goed hoe het mogelijk gegaan is. Hij geeft zijn hoofdrolspelers een interessante en lezenswaardige persoonlijkheid. Je kunt beter begrijpen hoe moeilijk het is voor iemand uit de negentiende eeuw om een handicap als doofheid te hebben. Je snapt ook hoe in de overwegend mannelijke maatschappij van die tijd homoseksualiteit een item is terwijl iedereen doet of het niet bestaat. Maar begrip betekent niet dat er waardering of goedkeuring is. De lijn tussen liefde en lust is ontzettend dun en dat geeft ontzettend veel pijn en ellende. De mooie voordeur was er in die tijd ook al met de enorme troep erachter. Was deze Russische maatschappij net als de Romeinse en Griekse beschaving en misschien ook wel onze eigen beschaving in deze tijd mede door de seksuele moraal aan het eind gekomen, als vanzelf uitgehold en verrot door alle uitbuiting en misbruik van mensen?

En dan hebben we het nog niet gehad over het enorme machtsspel dat hierin meekomt. Zo veel macht dat mensen kunnen beslissen over leven en dood. Beangstigend veel macht voor onze begrippen. In het dagboek van Modest kom je tegen dat een groot deel van de mannen niet bestand is tegen de druk, zij plegen dan ook zelfmoord. Te midden hiervan lijkt Kolja een onschuldig en los fenomeen te zijn. Door zijn positie kan hij kennelijk een potje breken bij de meeste hoogstaande mensen. Toch moet hij voorzichtig opereren want ook hij is niet onaantastbaar.

In de loopgraven van de Krim

Een van grootste militaire confrontaties in de negentiende eeuw vond plaats op het schiereiland De Krim. Niet alleen nu, maar ook in 1853-1856 betwist gebied. Frankrijk, Engeland en Turkije voerden oorlog met Rusland, dat zich niet aan internationale afspraken hield. Een bloedige oorlog die vele duizenden levens heeft gekost. De meeste slachtoffers vielen niet in veldslagen, maar kwamen om door ziekte en ontberingen. Om die reden besloot de bekende verpleegster Florence Nightingale om samen met een aantal andere vrouwen te hulp te schieten.

Een van de officieren in het Britse leger heette Hedley Vicars. Dit dunne boek – van nauwelijks meer dan zestig pagina’s – bevat zijn biografie. Vicars was bevriend met de schrijfster, Catherine Marsh, en evenals zij een overtuigd christen. Dat laatste bleek uit zowel zijn woorden als daden. Nadat Vicars (1826-1855) voor een militaire loopbaan had gekozen, kwam hij tot bekering. Vanaf dat moment bleef zijn radicale levensverandering niet verborgen. Hoewel hem dat soms de spot van collega’s opleverde, getuigde hij vrijmoedig van zijn geloof en dat tegen zowel de officieren als tegen de militairen die hij na een promotie onder zijn bevel krijgt. Het schrok die soldaten niet af, want ze waardeerden Vicars als een eerlijke, vriendelijke en deskundige leider. Hij was een voorbeeld voor ze. Dat bleek bij heel wat gelegenheden maar zeker als zijn eenheid, in Griekenland, wordt getroffen door een cholera-epidemie. Onvermoeibaar nam hij de zorg voor zijn mannen op zich. Jonge militairen bedelden dan ook om onder zijn commando te mogen dienen.

Tijdens een beslissende veldslag ontdekte hij dat de Russen een uitval deden en terwijl hij moedig verzet bood raakt hij ernstig gewond. Korte tijd later overleed hij. Dat veroorzaakte een schokreactie in zijn vaderland. Hij werd herdacht als een held. Van dit boekje van Marsh werden er destijds dan ook vele tienduizenden verkocht.

Mijn strijd

‘Mein Kampf’ was jarenlang een zogenaamd verboden boek in Nederland. Het eerste deel werd door Hitler al geschreven in 1924. In 1925 werd het in Nederland uitgegeven als ‘Mijn kamp.’ In 1927 volgde het tweede deel. Maar na de Tweede Wereldoorlog besloot de regering dat zij het recht op herdruk van het boek hadden. Het drukken van het boek werd daarmee illegaal. Daardoor was het nauwelijks verkrijgbaar. Dit veranderde enigszins met de komst van internet.

In het boek ageert Hitler tegen het verdrag van Versailles. Communisten, Joden en pacifisten worden landverraders genoemd en het Arische ras superieur. Veel van zijn ideeën werden werkelijkheid tijdens zijn periode van macht. Al in de jaren dertig werden in Duitsland discriminerende maatregelen van kracht, nog voor de grote oorlog. Langzaam maar zeker kwam het tot uitvoering van zijn gedachtegoed. We kennen nog wel de verhalen van onze ouders en grootouders over die verschrikkelijke tijd. Het is dan ook begrijpelijk dat de regering niet wilde dat dit boek gelezen werd.

Toch waren er ook tegenstemmen. Daarom mocht ‘Mijn strijd’ wel gelezen worden voor wetenschappelijke doeleinden. Een kleine toegeeflijkheid. Maar met de komst van internet was er geen houden meer aan. Nee, het boek werd zeker niet herdrukt, maar bleek nog regelmatig te koop te komen. De vraag werd steeds sterker: kun je een gedachtegoed tegenhouden door een boek te verbieden? Dan komt Duitsland in 2016 met een nieuwe vertaling. Voorzien van vele commentaren om het een en ander toe te lichten. Het boek werd zowel positief als negatief ontvangen. Wel kwam hiermee een einde aan het verbod van het boek in Duitsland.

Aan het NIOD (Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies) werd gevraagd een Nederlandse vertaling te organiseren. Die kwam echter niet tot stand. Uitgeverij Prometheus (ook de uitgeverij van Anne Frank) besloot toen deze klus aan te pakken. Sinds eind vorig jaar is de Nederlandse versie van ‘Mein Kampf’ in de winkels verkrijgbaar als ‘Mijn strijd’. Evenals de Duitse versie is het boek voorzien van vele aantekeningen en commentaren. Het is in principe een wetenschappelijke uitvoering.

Hoewel ik erg graag historische werken lees, heb ik besloten deze uitgave niet te recenseren. Mijn reden is dat ik er letterlijk misselijk van word. Ik wil dat toelichten door één fragment:

‘De Jood is en blijft een typische parasiet, een profiteur, die als een schadelijke bacil zich steeds verder verspreidt, zodra er een gunstige voedingsbodem toe uitnodigt. Het gevolg van zijn bestaan echter lijkt eveneens op dat van een parasiet: waar hij optreedt, sterft na kortere of langere tijd de waardplant af.’

Maar ik wil er wel aandacht aan besteden. Daarom op deze manier. Ik kan me voorstellen dat het voor studenten geschiedenis belangrijk is dat ze toegang hebben tot het boek. Maar waarom zou een geïnteresseerde leek het boek niet mogen lezen? Ik heb dat altijd vreemd gevonden. Het ligt dan ook voor de hand dat het wankele verbod dat Nederland hanteerde inmiddels verleden tijd zal zijn. In 2014 werd nog 1.000 euro boete opgelegd aan een antiquariaat dat het boek in zijn winkel aanbood. Deze liet de zaak tot de Hoge Raad gaan. In 2017 werd hij vrijgesproken. Het einde van het verbod lijkt met deze nieuwe uitgave een feit te worden. Een ieder handele naar zijn of haar geweten.

‘Mijn strijd’ is vertaald door Mario Molengraaf.

Cora van Dijk
11-03-2019

Verlangen naar verbinding

Aan het eind van het boek blijkt dat het eigenlijk “de wildehartenrevolutie” genoemd had moeten worden. Dat wilde hart, daar heeft Brené het voortdurend over. Dat hart is niet zozeer wild als wel moedig. Moedig genoeg om bij zichzelf te blijven, ook al is niemand op de hele wereld het eens met wat je gaat zeggen. Dan toch vriendelijk en ferm te zeggen wat er in je hart is. Vervolgens komt dat hart alleen te staan. Maar dan juist is het niet eenzaam. Het zou eenzaam zijn als het zichzelf verloochend had en zich aangepast had aan de meningen van anderen. Dit is de korte samenvatting van de boodschap van dit boek, maar natuurlijk is deze conclusie niet uit de lucht komen vallen.

Ieder die Brené Brown leest, herkent in zijn eigen leven wat zij vertelt. Het er juist niet bij horen omdat je je aangepast hebt, of omdat je geloofd hebt dat je naar de norm van anderen had moeten handelen of denken. Brown merkt terecht op dat er een verschuiving gaande is in de westerse wereld en misschien ook wel in de rest van de wereld, waarbij mensen daar gaan wonen waar anderen dezelfde mening koesteren. Dat is een gevaarlijke situatie. Het is beter om dagelijks in contact te zijn, meer nog, in verbinding te zijn met mensen, die het niet eens zijn met jou en dat genuanceerd kunnen onderbouwen, en dat jij dat ook kunt. Vriendelijk, met respect, liefde en beslist. Juist daarvoor heb je een moed nodig die niet vaak getoond wordt en de intentie om je eigen kwetsbaarheid te willen laten zien. De prijs kan hoog zijn om die moed kwetsbaarheid te laten zien, maar zegt Brené Maya Angelou na: “De beloning daarvan is groot.”

Brené heeft tijdens haar onderzoeken naar er echt bij horen, zichzelf afgevraagd: Welk proces, gewoonte of benadering hebben mannen en vrouwen die het gevoel hebben ontwikkeld er echt bij te horen, met elkaar gemeen? Hoe beïnvloedt de huidige cultuur van toenemende verdeeldheid onze zoektocht naar er echt bij horen? Door deze en nog meer vragen te stellen, kwamen er vier aspecten naar voren:
1. Het is moeilijk om van dichtbij een hekel aan mensen te hebben (zoom in.)
2. Eerlijk zeggen dat iets onzin is en tegelijkertijd je fatsoen bewaren (respect).
3. Hand in hand durven staan met vreemden.
4. Een sterke rug en een zachte voorkant ontwikkelen, dat is het wilde hart bij uitstek.

Deze aspecten werkt ze in haar boek uit. Zeer prettig te lezen, altijd herkenbaar, nooit vervreemdend, zelfs al heeft ze het over typisch Amerikaanse dingen, je kunt er makkelijk de onze voor invullen. En ja, het is moeilijk en soms zelfs gevaarlijk en niet zonder beproevingen om aan te schuiven bij mensen die anders zijn dan jezelf. De pijn en vreugde van het leven met die mensen willen delen, laten je groeien in geestelijke, emotionele en sociale volwassenheid.

De boodschap van dit boek (dat overigens niet veel afwijkt van de boodschap die Jezus brengt), is hard nodig in onze tijd en in onze cultuur. Durf je het aan paradoxaal te leven? (Met verdriet en vreugde in je hart; met alleen zijn en toch in verbinding met anderen). Durf je het aan om je de inhoud van dit boek toe te eigenen, juist als je je zo thuis voelt in een groep? De prijs is hoog, de beloning is groot.

Alles begint met Anna

Een roman schrijven over jouw eigen familiegeschiedenis is een hele kunst, vooral als je daarin de pittige geschiedenis van Zuid-Afrika wilt verwerken. Alles begint met Anna vertelt het verhaal van Anna en haar dochter. Beiden maken veel mee, de een maakt twee wereldoorlogen mee en verliest daarbij vele geliefden om haar heen waarbij het haar echt te veel wordt. De ander groeit daardoor op in een weeshuis en moet met haar broers en zusjes zelf weer een toekomst creëren in een wereld die nog niet bijgekomen is van de ene oorlog en zich alweer klaarmaakt voor de volgende.

Veel strijd, keuzes en dan een groot geheim. Een geheim waar we nu in deze eeuw met veel meer begrip tegenaan kijken, maar dat in die tijd zorgde voor afstoting. Het verdriet dat erachter schuilt in enorm. Gemiste kansen en een toekomst die onzeker is. Poppie heeft een vriend, Hein, die erachter komt waaraan Poppies moeder is overleden en ze wil niet meer met haar verder. Dat maakt haar zo onzeker dat ze de verpleging ingaat om mensen te helpen en vooral niet met de liefde bezig te zijn. Totdat ze Frikkie ontmoet en de liefde vindt. Zal ze zich op tijd openstellen voor hem? Voor hij het leger ingaat?

Toch is het in dit verhaal niet allemaal kommer en kwel, het is een mooie afspiegeling van het leven van de blanke boeren in Zuid-Afrika begin vorige eeuw. Je voelt de sfeer, maakt de problemen mee, ziet ook de familiebanden en vriendschappen ontstaan en de nieuwe liefdes ontluiken. Dat ervaar je als lezer enorm door de mooie en open schrijfstijl van Annemari Coetser, zij laat de personages tot leven komen en maakt er ook echte personen van die niet altijd het zonnetje in huis zijn of altijd de juiste keuzes maken, maar zij laat ze ook fouten maken net als jij en ik. Een heel mooie historische familieroman die zeker nog een keer gelezen zal worden door mij. Om alles nog een keer te ervaren en nieuwe dingen te ontdekken.

Hoe overleef ik moeilijke mensen?

“Moeilijke gedragswijzen kunnen het eenvoudigst worden beschreven wanneer we uitgaan van verschillende typen moeilijke mensen,” schrijft Jörg Berger aan het begin van zijn interessante betoog over grensoverschrijders, praatjesmakers, dominante mensen, negatieve mensen, vermijders, energieverslinders, wraakzuchtige mensen en mengvormen hiervan. Natuurlijk bestaan de beschreven typen in werkelijkheid bijna niet en zijn mensen bij meerdere typen in te delen. Toch heeft de auteur ervoor gekozen om de typen te bespreken, omdat de vereenvoudigende werking ervan ervoor zorgt dat wij zijn betoog beter kunnen onthouden, terwijl de werkelijkheid waarschijnlijk veel complexer is.

Door deze manier van schrijven heeft hij een zeer lezenswaardig boek geschreven. Hij heeft niet alleen de typen beschreven, met de nodige voorbeeldsituaties, maar hij geeft bij elk van de typen de verschillende achtergronden van het ontstaan van deze gedragingen en hij doet handreikingen over hoe we kunnen omgaan met mensen die dit gedrag vertonen. “Ik heb ervaren dat het een verlichting kan zijn als het moeilijke gedrag van anderen mag worden benoemd zonder het meteen te verontschuldigen,” zegt hij in de verantwoording van deze methode. Zijn uitgesproken hoop, dat dit boek de lezer zal bemoedigen en positieve en bevrijdende ervaringen zal bieden met de ‘eigen’ moeilijke mensen, is niet ongegrond en ik denk dat deze hoop en ervaringen zeker het deel zullen zijn van de lezers van dit boek.

Nadat alle typen, casussen en reactiemogelijkheden zijn behandeld, besluit Jörg Berger zijn boek met een definitie van naastenliefde, confronterende liefde en de kunst om jezelf niet zo belangrijk te vinden, ook wel nederigheid genoemd. Dit laatste hoofdstuk alleen al kan je zoveel inzicht geven in eigen en andermans gedrag, dat je je bemoedigd voelt. Hier legt de schrijver uit wat de psychologie van de christelijke naastenliefde is, die behoorlijk diep gaat of misschien moet ik zeggen, hoog reikt. In het geven van die liefde ligt een beloning besloten.

Verder geeft de auteur aan dat dit boek met name geschreven is voor situaties in de maatschappij en minder in gezinnen en huwelijken waar men zich door belofte en loyaliteit verbonden weet, omdat een van de opties van omgaan is: weggaan uit de situatie. Dat gesteld hebbend, geeft hij direct ook andere bronnen aan die ‘moeilijke mensen’ behandelen in huwelijks- en gezinssituaties. Een literatuurlijst is opgenomen. Ik heb dit boek een keer gelezen, maar ik zal het zeker nog vaker pakken om te herlezen. Praktisch, bemoedigend, helpend, troostend, richtinggevend, opvoedend en onderwijzend.

Het teken in de lucht

Deze science fiction verhalenbundel bestaat uit een aantal verbonden verhalen. Het eerste verhaal begint akelig. Het speelt zich af op Mars, 2035, waar astronauten merken dat het met de aarde compleet gedaan lijkt te zijn. Er is geen contact meer mogelijk. Ze zien de lichten op aarde doven. Hoofdpersoon Nick krijgt te maken met dood en eenzaamheid. En toch… Een klein lichtpuntje aan het einde van het verhaal.

De verhalen na deze eerste spelen zich alle af na 2035. Wat gebeurt er na de grote ramp? Hoe gaat het verder op aarde? In alle acht verhalen die na de ramp spelen speelt ‘De Autoriteit’ een bijzondere rol. Alle personen in het boek krijgen met hem te maken. Hij is de verbindende factor tussen de verhalen. In die zin is het ook meer een boek dan een verhalenbundel. Waar mensen soms wanhopig zijn of in gevaar, is De Autoriteit diegene die helpt, rechtzet en mensen op de goede weg brengt. Voor mij wat lastig waren de vele technische details die bij SF worden gebruikt. Als echte Alfa had ik moeite om mijn aandacht erbij te houden. Het verhaal ‘Stad van de duivel’ was mijn favoriet. Zo kundig, maar ook spannend geschreven. Dit verhaal had de auteur wel uit mogen werken in een boek van 500 pagina’s. Prachtig!

De Autoriteit wil alleen maar het goede voor aarde en mensen in dit boek. Maar wat gebeurt er als je geen autoriteit wilt aanvaarden in je leven? Ook rond dit thema een boeiend verhaal. Alle negen verhalen bevatten mensen met zeer uiteenlopende karakters die krachtig worden neergezet. Vooral de personen Nick en Lucy vond ik erg interessant. In zekere zin doet ‘De Autoriteit’ je denken aan God. Hoewel ik niet weet of dit wel de bedoeling was van de auteur. Ik moet zeggen dat ik erg genoten heb van dit boek dat zo anders is dan alle andere boeken. Boeiend vanaf de eerste bladzijde, soms beangstigend, dan weer ontroerend, lachwekkend, interessant en emotioneel. Topkwaliteit!

Wintervlinder

Wintervlinder begint met een gebeurtenis voor de hoofdpersoon Maja die haar en de lezer best schokken. Iemand probeert haar aan te randen. Daarna is ze zichzelf niet meer, en ze maakt rigoureuze keuzes met betrekking tot haar werk en leven. Dan komt haar zus ook nog met een moeilijke vraag maar ze heeft eigenlijk geen tijd om daar goed bij stil te staan want ze gaat met haar vriend vier maanden naar Frankrijk om een bed and breakfast te runnen. De vraag is of daar alles wel goed komt, met haar relatie en haarzelf.

Wintervlinder gaat over keuzes maken en over hoe je omgaat met de mensen om je heen. Marleen Schmitz zet Maja, Giel en Maja’s zus neer als heel gewone personen met hun eigen karakter, gevoelens en emoties. Ze laat zien dat een hoofdpersoon niet altijd een leuk en vriendelijk karakter hoeft te hebben. Maja kan pittig uit de hoek komen. Het stuk over de B&B in Frankrijk vond ik heel mooi om te lezen, hoe ze zich daar staande houdt en met de mensen omgaat. Dat was al bijna genoeg voor een roman op zich. Voor de auteur niet voldoende blijkbaar want het onderwerp dat zich tussen de twee zussen afspeelt is echt heel heftig en dat vond ik wat gemakkelijk opgelost. Zo’n beslissing neem je niet zomaar. De rol van de gynaecoloog was hier goed in verwerkt. Mooi dat de auteur een moeilijk onderwerp bespreekbaar maakt, maar hier raakt het moeilijke ervan een beetje ondergesneeuwd in de andere problemen die Maja tegenkomt. Dan neemt ze ineens een beslissing die heel mooi is maar is dat wel de goede weg?

Verder is het een heerlijke winterroman die schreeuwt om een vervolg want dat zit er wat deze lezer betreft zeker nog in.

19032

Recensie

Jouw waardering

19031

Recensie

Jouw waardering

19030

Recensie

Jouw waardering

19029

Recensie

Jouw waardering

Mijn strijd

19028

Recensie

Jouw waardering

19027

Recensie

Jouw waardering

19026

Recensie

Jouw waardering

19025

Recensie

Jouw waardering

19024

Recensie

Jouw waardering