Boekenmening

De exodus van Hendrik Peter Scholte

EEN EIGENZINNIGE PIONIER

Veel mensen zullen nog nooit van de afgescheiden predikant Hendrik Peter Scholte (1805 – 1868) hebben gehoord. Ik had dat wel. In mijn jeugd las ik het dikke ‘Landverhuizers’ van Risseeuw, en daarin speelt hij een zijdelingse rol. Van Diggelen vond deze dominee zo interessant dat hij zijn levensverhaal in een roman heeft verwerkt. Hij beschrijft Scholte met sympathie, maar als je puur naar de feiten in zijn leven kijkt, kun je je onmogelijk aan de indruk onttrekken dat het geen gemakkelijke man is geweest. Hij was intelligent, welbespraakt, maar ook strijdlustig en omstreden. Toen hij zich aansloot bij de Afscheiding trok hij volle kerken, maar dat niet voor heel lang. Iets dat mede werd veroorzaakt door zijn eigenzinnige optreden en opvattingen.

Uiteindelijk besluit Scholte met een grote groep aanhangers, vooral eenvoudige gereformeerden die het in zowel godsdienstig als economisch opzicht moeilijk hebben, naar de V.S. te vertrekken. De roman eindigt op het moment van dit vertrek. Iets dat ik jammer vind, omdat er juist daarna nog veel in zijn leven gebeurde.

Het onderwerp van deze roman is absoluut interessant voor iedereen die is geïnteresseerd in deze periode. Het boek is echter helaas niet zo goed geschreven. Het is te vaak een opsomming van gebeurtenissen. Er wordt (te) uitgebreid geciteerd uit brieven en preken, waardoor het verhaal erg weinig vaart heeft.

De munt van Judea

Gabriel Davids ontvangt een mysterieus e-mailbericht uit Jeruzalem. Het is van een antiquair. Ze verzoekt hem dringend om naar Jeruzalem te komen omdat Gabriels vader daar een pakje voor hem heeft laten bezorgen. Deze verdween dertig jaar geleden plotseling, toen Gabriel nog klein was. Hij heeft nooit meer iets van hem vernomen.

Gabriel vertrekt naar Jeruzalem. Het pakje blijkt een brief en een zeldzame oude munt te bevatten. Hij gaat op zoek naar zijn vader, geholpen door verschillende vrouwen. Het brengt hem in gevaarlijke situaties. Zal hij het er levend afbrengen?

Deze debuut-thriller leest vlot weg. De thrillerelementen duiken op in de tweede helft en dan is het boek heel moeilijk weg te leggen. Er gebeuren dingen die je als lezer niet leuk vindt. Het plot is bijzonder goed uitgewerkt. Jammer dat er een paar keer gevloekt wordt.

Het spoor naar huis

Het spoor naar huis is het verhaal van de tienjarige Pearl. Wat thuis precies is, is moeilijk voor haar aan te geven, omdat ze in de steek is gelaten door haar moeder en te maken heeft gehad met een zeer gewelddadige stiefvader. Gelukkig is Pearl gered en geadopteerd door Thom, de sheriff van het dorp Red River in Oklahoma. Ze is daar in een liefdevol gezin terechtgekomen. Ze heeft een zus, die wat anders in elkaar steekt dan de meeste mensen. Uit de tekst kun je afleiden dat ze verstandelijk wat beperkt is of misschien sociaal beperkt. Tegelijkertijd is er ook altijd een buurjongen bij hen thuis, Ray, die als een broer voor Pearl is.

Door de enorme droogte, die in het begin van de twintigste eeuw in de Verenigde Staten heerste, leeft Pearl en het gezin waar ze woont in een moeilijke situatie. Stofstormen beheersen het dagelijkse beeld. In een van die stormen komt haar zus om. Dat is de druppel, die het gezin aanzet om te gaan verhuizen. Thom verhuist met zijn gezin naar de staat Michigan, naar het dorpje Bliss. Daar is alles groen en daar woont familie, Thoms broer Gus en zijn vrouw Carrie. Terwijl Mary, Thoms vrouw worstelt met rouw en verdriet, ontfermt Carrie zich over Pearl en Ray. Ze is als de moeder die Pearl altijd gewenst heeft. Pearl is nog er nog lang niet aan toe om tiener te worden. Ze is voluit kind. Ze wil klimmen en klauteren, rennen en spelen. Door de stofstorm was ook zij bijna overleden, haar longen zaten vol, maar ze is er na maanden ziekenhuis toch bovenop gekomen, daarom is Mary erg bezorgd als ze buiten wil spelen.

Het verdriet om de verloren dochter en de shock van de verhuizing zorgen voor ontwrichting in het huwelijk van Mary en Thom en als er dan ook nog een knappe kerel uit het dorp bij hen komt eten, lopen de spanningen behoorlijk op. Pearl wil zo graag een thuis hebben en alleen maar gelukkig zijn, maar ze heeft met grote levensproblemen en haar eigen verlieservaringen te maken. Wat haar helpt vluchten en ontspannen, is haar levensgrote fantasie die ze met sprookjes en avonturenverhalen uit de bibliotheek voedt. Ze leert dat de kruimeltjes brood uit de sprookjes kruimeltjes hoop en mooie momenten zijn, waardoor ze de weg naar een thuis langzaam leert vinden.

Typerend voor dit verhaal is de zoektocht naar bij wie Pearl nou echt mag horen. Wie haar werkelijk waardeert. Het helpt dat ze steeds ook liefdevolle mensen met goede raad om zich heen heeft gehad en nog heeft. De woorden die haar oma tegen haar sprak, blijft ze zich herinneren en die trekken een spoor in haar geweten om de liefde ook zelf door te geven aan mensen om haar heen.

De Christenreis

Het tijdloze verhaal van een eenvoudige ketellapper, vertaald door prof. A. Baars

In 2013 startte de bekende Engelse krant ‘The Guardian’ met een serie over de honderd beste Engelstalige boeken ooit. Het allesbehalve christelijke dagblad begon met … ‘De Christenreis’ van John Bunyan. Veelzeggend. ‘The Pilgrim’s Progress’ werd voor het eerst uitgegeven in 1678 en is in de loop van de eeuwen ontelbare malen herdrukt en vertaald in meer dan tweehonderd talen. Volgens ‘The Guardian’ is er geen boek in het Engels, met uitzondering van de Bijbel, dat zich met dit meesterwerk kan meten als het gaat om het aantal lezers of de invloed op tal van schrijvers zoals Thackeray, de Brontë-zussen, Mark Twain en C.S. Lewis.

Bijzonder dat een man die nauwelijks opleiding genoot een dergelijk boek heeft geschreven. En dat in gevangenschap! Hij werd herhaaldelijk opgesloten vanwege zijn geloof. Ook in Nederland heeft het boek grote invloed gehad, en nog steeds wordt het door velen gelezen.

De bestaande vertalingen waren echter grotendeels verouderd en daarom is het goede zaak dat Prof. Dr. A. Baars voor een nieuwe vertaling heeft gezorgd. Baars heeft ervoor gekozen om dicht bij het oorspronkelijke Engels te blijven, waarmee hij Bunyan recht wil doen. Tegelijk heeft hij ernaar gestreefd om het boek zo leesbaar mogelijk te laten zijn. Iets wat hem naar mijn mening goed is gelukt.

De tekst van het boek wordt voorafgegaan door een uitvoerige levensbeschrijving van Bunyan. Gezien de vele verbanden tussen diens leven en dit boek een wijze keuze. Ook de apologie bij het boek, waarin de schrijver duidelijk maakt wat zijn bedoelingen zijn, is toegevoegd. Verder zijn de oorspronkelijke kanttekeningen weergegeven en zijn er verklarende voetnoten toegevoegd. Tot mijn genoegen bevat het boek ook een aantal fraaie illustraties.

In mijn ogen is de ‘Christenreis’ zowel een literair meesterwerk als een diepzinnig en waardevol boek over het geestelijke leven. Een aantal lezers van ‘The Guardian’ protesteerde tegen deze keuze van hun krant. Volkomen onterecht …

Tweesprong

Drie jonge vrouwen hebben ieder hun eigen problemen en ervaringen die hun leven vormen, de een heeft een vervelende ervaring bij een vorige werkgever, de ander een relatie met een getrouwde man en de derde een moeilijk huwelijk. Dan komen zij op verschillende plekken een man tegen en vormen samen een vriendengroep die elkaar steeds beter leert kennen. Dan denk je, nou, dat worden nieuwe stelletjes, een nieuwe start met elkaar en klaar is de roman. Gelukkig heeft Monique van Goozen het heel anders en veel realistischer aangepakt. Zij laat door de verhalen heen merken dat het in het echte leven niet altijd zo gemakkelijk gaat, dat je niet vanuit de ene situatie in de andere kunt stappen zonder te verwerken wat er gebeurd is en alles een plekje te geven.

Tweesprong is mede door de gesprekken die de hoofdpersonen onderling en samen hebben en de gebeurtenissen die de hoofdpersonen meemaken een heel mooie roman om te lezen. De middagen die Filippa met Yfke besteedt waarbij ze Yfkes vader steeds beter leert kennen. De andere keuzes die mensen soms maken en die voor jou als lezer niet altijd vanzelfsprekend zijn. Het proberen om goede vrienden te zijn maar dan het echte gevoel negeren zoals Karlijn probeert omdat ze denkt dat hij nog verbonden is met iemand anders en dat wil ze niet meer meemaken. Allemaal emoties die een rol spelen in deze verhalen. De schrik als een van hen in het ziekenhuis belandt doet je beseffen dat je echt mee bent gaan leven met de personages. De dagboekfragmenten van Anne laten zien dat ze zich angstig probeert te verbergen in een huwelijk waar ze zichzelf niet mag zijn. Dit geeft een diepere laag aan dit al mooie en complete verhaal. En na het dichtslaan van het boek kun je niet wachten op het vervolg. Je wilt gewoon weten hoe het verdergaat met deze mensen die je net hebt leren kennen. Een mooie titel en een gave cover maken dit boek helemaal compleet.

Verborgen lied

Ellis is achtentwintig en nog steeds single. Maar als haar beste vriendin trouwplannen heeft, meldt ze zich aan bij een datingsite. Hierdoor ontmoet ze Wout en het klikt tussen hen.

Evenals haar oma heeft Ellis een passie voor vluchtelingen. Nadim uit Syrië woont een paar maanden in Nederland en via oma komt Ellis met hem in contact. Het klikt tussen hen en ze besluiten om elke week te gaan hardlopen.
Het contact tussen hen wordt steeds beter maar vanwege het cultuurverschil gaat Ellis ervan uit dat een relatie niet haalbaar is. Ze kan zich beter op Wout gaan richten. Maar waarom wil Wout steeds wat doen en wordt er weinig echt gepraat? Dan krijgt Ellis een bijzondere droom…

Tante Machteld, een schoonzus en vriendin van oma vertelt over haar leven. Hoe ze Dirk leerde kennen, een jongen uit een ander milieu. Toch trouwde ze met hem ondanks het feit dat haar ouders erop tegen waren. In de eerste oorlogsdagen moesten ze vanuit Veenendaal naar het westen evacueren, net als Ellis’ oma.

Deze roman is een vervolg op Verborgen bloem, maar kan heel goed zelfstandig worden gelezen. Door de vlotlezende prettige schrijfstijl wordt de lezer direct in het verhaal getrokken. Zoals in alle boeken van deze auteur is het geloof op een prachtige manier in het verhaal verweven.

Paal 15

Vijftien vrouwelijke auteurs hebben op Ameland inspiratie opgedaan om een verhaal van maximaal 4000 woorden te schrijven dat zich afspeelt op de Wadden. Initiatiefneemster is Marelle Boersma. De verhalen zijn gebundeld en uitgebracht. Van elk exemplaar, dat de vriendelijke prijs van € 12,50 heeft, gaat een euro naar de Waddenvereniging. Een erg leuk idee om zo een boek uit te brengen. Creatief! Ook zat er een kleine folder bij over hoe het boek tot stand gekomen is.

Dan iets over de inhoud van de bundel. Je proeft in elk verhaal de sfeer van de Waddeneilanden, die is goed neergezet. Maar het niveau van de verhalen verschilt sterk. Sommige zou ik een waarde van 4 sterren toekennen, maar andere slechts 2. Er zaten verhalen bij met echte spanning, maar ook heb ik me bij een paar verhalen enigszins verveeld. Er waren mensen die echt tot leven kwamen, maar bij sommige kon ik me niets voorstellen. Wat me wel opviel was dat het niet allemaal oppervlakkige spanningsverhalen waren, maar dat er ook psychologie en romantiek in verwerkt is, soms op een heel goede wijze.

Ondanks mijn kritiek wil ik toch positief eindigen met deze recensie. Vooral omdat het boek anders is dan alle andere verhalenbundels. De samenbindende factor van de Wadden maakt het aantrekkelijk en dan neem ik voor lief dat niet elk verhaal geweldig is. Bij elkaar is het een leuke mix, waarbij je voor jezelf kunt beslissen van wie je nog eens meer zou willen lezen.

IJskoud

Ben de Groot, een inspecteur die bijna met pensioen is, pakt een oude zaak op: de verdwijning van de 16-jarige Johanna van Vliet van 25 jaar geleden. Olivia is Johanna’s nichtje, de dochter van haar broer. Ze lijkt sprekend op Johanna. Ze studeert geschiedenis en hoopt af te studeren op de ontwikkeling binnen het forensisch onderzoek van de afgelopen tientallen jaren. Als Ben bij haar grootouders binnenstapt intrigeert het haar dat de zaak van haar tante weer onder de aandacht van de politie ligt, maar haar vader en opa worden er boos van omdat ze het verdriet van zichzelf en hun vrouw en moeder niet meer willen oprakelen.

Tijdens een gesprek met haar vader laat hij de naam van Johanna’s beste vriendin vallen en dat wordt voor Olivia het aanknopingspunt om te onderzoeken wat er nu precies met haar tante was gebeurd. De informatie van Merel, de beste vriendin, is uitermate interessant, zo interessant zelfs dat Olivia naar Denemarken vertrekt om verder te informeren. Eenmaal daar aangekomen komt ze in een versnelling van gebeurtenissen terecht, waardoor ze ook nog even naar IJsland gaat voor een paar dagen. De situatie verslechtert met de dag en voor ze het weet heeft ze een verkeerde inschatting gemaakt.

Deze spannende thriller is heerlijk om in de winterse vakanties te lezen en zelfs nog geweldig in de voorjaarsvakantie. De hoofdpersonen Ben en Olivia zijn uitgesproken karakters, je leert ze snel kennen en toch blijven ze verrassen. Ik vond het leuk om in mijn pauze-uren met hen op te trekken. De zaak wordt uiteindelijk opgelost en gelukkig wordt het verdriet om Johanna in juiste mate verwoord en verbeeld. De schrijver heeft het vermogen om een boeiend verhaal neer te zetten, met mooie gebeurtenislijnen. Natuurlijk loopt het pure kwaad los rond maar uiteindelijk is er gerechtigheid.

Broeder ezel

Het debuut Broeder Ezel van Liesbeth Goedbloed heeft een aangrijpende proloog. Daarin zijn we getuige van hoe Anna haar broertje Jens vindt, die in de sloot is gevallen. Het broertje waar zij op had moeten passen. Anna denkt dat hij een engeltje is geworden. Een tweede proloog staat tussen haakjes, begint met een Bijbeltekst en lijkt een profetische voorspelling van de roman. De alwetende verteller richt zich tot Bettino, iemand die 742 jaar geleden in die regio van een toren is gevallen om een engel te kunnen worden. Dan begint het verhaal; Anna, een studente kunstgeschiedenis, heeft net haar scriptie ingeleverd en gaat nu samen met een ezel een trektocht maken naar de top van de Monterosso in Italië. Anna wil voor de ezel zorgen, als haar broeders hoeder. De voorbereidingen, het doel van de trektocht, de beschrijving van de omgeving en de herinneringen aan Anna’s jeugd vormen stof voor de zinnen in deze roman. Uit de herinneringen wordt duidelijk dat Anna komt uit een orthodox-christelijk gezin; zondags gaan ze naar de kerk, volgens de dominee is Anna hel en doemwaardig, samen met haar broertje spelen ze kerkdienstje.

De zinnen staan bol van verwijzingen naar Bijbelverhalen. Het duizelt mij wat er allemaal voorbij komt. Al gauw wordt het idee gewekt dat Anna deze tocht gaat maken om te offeren, om met haar schuld in het reine te komen. De preken uit Anna’s jeugd hebben haar denken behoorlijk beïnvloed. Het wordt allemaal zwaar ingezet, de schuldgevoelens waar ze mee worstelt. Hoe verder de trektocht van Anna gaat, hoe heftiger de scenes en hoe meer ik mij als lezer verlies, tussen de herhalingen, het poëtisch taalgebruik, de veelheid van beelden en symbolen in dit esoterische verhaal over geloof en boete. Het psychisch lijden van Anna en hoe te overleven na een jeugdtrauma, verstikt. Ik heb het gevoel gek te worden net als Anna. Dat naast Anna ook broeder ezel een personage is om rekening mee te houden valt mij pas later op. Naast de beschrijvingen van de trektocht en de herinneringen aan de jeugd, komen er aan het eind meer recente flashbacks. Het wordt steeds duidelijker wat er met Anna aan de hand is. Tegen die tijd is zij overgeleverd aan de genade van de lezer.

Hoe de bij haar vleugels kreeg

Frea:

De ik-persoon in dit heftige en ontroerende verhaal is Reesa of Marie, of zoals haar vriend Marvin haar noemde: Roo. Ze is nog maar twaalf jaar als hij wordt vermoord door de Ku Klux Klan ergens in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Haar familie komt uit het noorden van Noord-Amerika en dit gezin vindt het racistische geweld dat in hun regio in Florida plaatsvindt verschrikkelijk maar ze leven binnen het systeem. Ze hebben zwarte fruitplukkers, die overigens niet alleen medewerkers maar ook vrienden zijn. De moord op Marvin is het begin van het steeds meer opmerken van ongerechtigheid in haar omgeving maar ze moet net als alle andere mensen voorzichtig zijn met wat ze zegt of doet, want de Klan is machtig en rijk. De moord op Marvin is de start van het vinden van manieren om de terreur te stoppen. Daarvoor is hulp van buiten de landstreek nodig omdat ook politie en andere autoriteiten betrokken zijn bij de Klu Klux Klan.

De moed van de zwarte families om op te komen voor hun kiesrecht en informatie te delen met het door Reesa’s familie begonnen verzet, is om te bewonderen. Reesa hunkert ernaar dat er recht gedaan wordt na de dood van haar vriend, over wie ze vreselijk rouwt. Toch moet ze vaak haar tong afbijten, eindeloos wachten en gevaarlijke acties aan volwassenen overlaten. Ontroerend, diep doordringend als het om besef gaat van wat het betekent om in een vijandige cultuur te wonen, en spannend.

Soms is de kennis van deze twaalfjarige te groot als het gaat om de politieke situatie. De schrijfster heeft dit voor een deel weten op te lossen door bijvoorbeeld krantenartikelen uit te schrijven maar soms lijkt het net of de hoofdpersoon haar verhaal jaren later in volwassen woorden te boek heeft willen stellen en daardoor met wat meer afstand en meer kennis haar eigen twaalfjarige zelf voor het voetlicht brengt. Dat doet iets af aan de ontwikkeling die Reesa doormaakt. Je maakt het niet echt met haar mee, maar beschouwt het met wat afstand omdat het in haar jeugd is gebeurd. Maar je wordt er toch bij gesleurd omdat de dialogen pittig zijn, vooral daar waar het spannend is in gesprekken tussen Klan-leden en hun zwarte personeel of mensen uit het verzet en Klan-leden.

Diana:

Hoe de bij haar vleugels kreeg speelt zich af in het Zuiden van Amerika in het begin van de jaren 50. Rassenscheiding is aan de orde van de dag en eigenlijk houdt Reesa, de hoofdpersoon in dit verhaal, zich hier niet zo mee bezig totdat haar beste vriend wordt vermoord omdat hij op de verkeerde tijd op de verkeerde plek was. Verscheurd door verdriet vertelt ze op haar eigen manier hoe ze Marvin mist en dat ze daarna pas de bordjes ziet dat zwarte mensen overal geweerd worden. Ze laat je de onmacht voelen van een gezin dat er andere normen en waarden op nahoudt dan hun omgeving. Reesa’s ouders proberen er alles aan te doen om de dader veroordeeld te laten worden. Er worden meer moorden gepleegd, allemaal net zo zinloos en iedereen weet dat de Klu Klux Clans erbij betrokken zijn maar niemand wijst de daders aan. Daders die zich veilig achter hun witte pakken verstoppen.

Reesa komt erachter dat rassenscheiding overal aanwezig is, in gedrag, taal en zelfs de inrichting van de tuin van de buren! De lezer wordt meegenomen in flashbacks van Reesa en haar broertjes en Marvin die eigenlijk samen opgroeiden. Dan krijgt Reesa een penvriendin en krijgt het boek nog een extra laag omdat je mee mag lezen met de briefwisseling tussen twee twaalfjarige meisjes die hun belevenissen samen delen.

Hoe de bij haar vleugels kreeg is een zeer diepgaande, spannende en ontroerende roman die door de mooie schrijfstijl van Susan Carol Mc Carthy heel vlot leest. Geschiedenis door de ogen van een 12-jarige en gebeurtenissen die dichtbij komen en niet echt een ver-van-je- bedshow blijken te zijn en je bewust maakt van hoe je met de mensen om jou heen omgaat.

Het verhaal is gedeeltelijk waargebeurd en is gebaseerd op de geschiedenis van de vader van de auteur. Dat doet je extra beseffen dat het nog geen 60 jaar geleden gewoon dagelijks nieuws was. En dan word je even stil….

19042

Recensie

Jouw waardering

19041

Recensie

Jouw waardering

19040

Recensie

Jouw waardering

19039

Recensie

Jouw waardering

19038

Recensie

Jouw waardering

19037

Recensie

Jouw waardering

19036

Recensie

Jouw waardering

19035

Recensie

Jouw waardering

19034

Recensie

Jouw waardering

19033

Recensie

Jouw waardering