Boekenmening

Feest van de ongenoden

Feest van de ongenoden van P.G. du Plessis is een historische roman waarin een Engelse majoor in 1944 zijn herinneringen aftast naar de Boerenoorlog in Zuid-Afrika (1899 – 1902). In die jaren kwam hij in contact met fotograaf Joey Drew, een rare Engelse snuiter, scheelkijkend en een leugenaar alsof het gedrukt staat. Hoe hij in Johannesburg in bezit is gekomen van een camera, is een verhaal op zich. In eerste instantie probeert Joey de kost te verdienen door foto’s van families te maken en zo komt hij bij de boerenfamilie Van Wijk. Op de boerderij wonen meerdere generaties in één huis en op het terrein zijn ook nog bijwoners. Aan lager wal geraakte boeren, die slechts hun hoofd boven water kunnen houden door te werken als knecht. Hun dochtertje heeft een gave waardoor haar dromen de toekomst voorspellen. Hun zoon Petrus is verliefd op de dochter van Van Wijk. Dit is wederzijds, maar een onmogelijke liefde door het standsverschil. Deze relaties zijn interessant, maar dan draai ik om de hoofdpersonages heen: Daantje van Wijk, de oudste zoon, die net getrouwd is met mooie Magrieta. Ze hebben nog geen idee hoe de Boerenoorlog hun leven voor altijd zal verwoesten. Door de maanden dat Joey Drew bij de familie Van Wijk logeert, is er een basis waardoor er later in de oorlog contact tussen deze mensen mogelijk is. De verhalen lopen dan uit elkaar. Joey gaat foto’s maken van de oorlog, beelden waarvan hij vermoedt dat mensen die liever willen vergeten. Vader Danie en zoon Daantje van Wijk gaan samen met hun bijwoners de oorlog in. Ze beleven de strijd op een verschillende manier en familiebanden worden op de proef gesteld. Daantje lijkt de oorlog alleen met leugens te kunnen overleven. De vrouwen, gescheiden van hun mannen, moeten hun eigen keuzes maken om de oorlog te overleven. Zeker als ze door de Engelsen in concentratiekampen komen. Dat is ook het moment dat de Engelse majoor zijn positie inneemt in het verhaal.

Het verhaal springt heen en weer in de tijd. P.G. du Plessis verstaat de kunst om iets te beschrijven, maar het tegelijk schimmig te houden. Daardoor weet ik als lezer bepaalde dingen wel, maar blijf ik nieuwsgierig naar hoe het zo heeft kunnen lopen. De schrijver houdt mij tot het einde toe geboeid, zelfs als bijna alle vragen van het verhaal zijn beantwoord, een heerlijke leeservaring. Indrukwekkend zijn de verschillende karakters en hun acties zoals dat van Petrus Minter, die haarfijn kan uitleggen hoeveel je leven waard is als er altijd op je wordt neergekeken. Of wat te denken van oude vrijster Gertruida van Wijk, wier onmogelijke liefde door niemand toentertijd werd begrepen. Het weerwoord van Soldaat, de zwarte knecht van Daantje, dat hij geeft als Daantje denkt dat hij zijn eigen vrouw niet kan hebben verkracht. Heel actueel in de Zuid-Afrikaanse samenleving, waar ontzettend veel seksueel geweld tegen vrouwen is.

Daarom vind ik dit een interessant boek voor een leesclub, zelfs al was de Boerenoorlog ver weg en lang geleden in Zuid-Afrika. Het roept grote vragen op die ik met anderen zou willen bespreken. Ik vind de roman in één woord verpletterend, omdat de verhalen beeldend zijn beschreven. Het speelt zich af voor mijn ogen en ik zie hoe de personages door de oorlog veranderen en hoe de oorlog de kijk op mensen verandert. Hoe het leed in de oorlog het geloof in God ondermijnt. Hoe je moet wegkijken om te overleven en dat zelfs een cameralens niet alles kan waarnemen. Daarom is dit boek zo goed; tussen de regels door komt het verhaal indringend binnen.

In het oranje ochtendlicht

Nina Riggs krijgt de diagnose van haar borstkanker te horen. Een diagnose die ergens daarna een onherroepelijke situatie richting het sterven wordt. Uitzaaiingen in haar botten. Ze is eind dertig. Vrouw van John en moeder van Freddy en Benny. Ze beschrijft een jaar van haar leven, waarin ook haar moeder aan kanker sterft.

Ze schrijft als het leven zelf. Diep, intens, tragisch, humoristisch, pijn in hart en lichaam. In wezen niets bijzonders, maar als je leest word je er met je haren bijgetrokken. God kent ze niet, ze weet niet waar ze naartoe gaat na dit leven. Natuurlijk is er dat proces van moeten loslaten van gezondheid, werk, comfort, mensen van wie houdt en uiteindelijk het leven.

Het moment dat je je haar verliest. Het moment dat je weer een bos krullen hebt, maar weet dat de kanker overal zit. Het moment dat je niet kunt vrijen omdat elke aanraking pijn, heel veel pijn is. Het moment dat je kinderen naar een kamp gaan van kinderen van ouders die kanker hebben. Zoveel momenten. Al die momenten samen zijn het enorme intensieve proces van sterven. Er valt niets te leren, je moet het gewoon doen, er is geen andere weg, maar niemand weet hoe.

Ik heb dit uitstekend geschreven boek, waardoor je misschien en uit de verte een idee hebt van hoe het werkelijk is om met zo’n diagnose naar je sterfdag toe te leven, met belangstelling gelezen.

Paulus, een biografie

Tom Wright heeft met de biografie van Paulus een goed werk geleverd. Hij zet Paulus neer als een man in zijn tijd, die goed op de hoogte was van wat de filosofen in zijn wereld zeiden en ook de toenmalige Bijbel zeer goed kende, dat wil zeggen dat hij waarschijnlijk heel veel dingen uit zijn hoofd zou kunnen opzeggen. Wright schrijft: “Als hij de Korinthiërs vertelt dat wijsheid nutteloos is, klinkt hij als een cynicus; als hij over de deugden spreekt, hoor je bijna een stoïcijn. Als hij over het verschil tussen de innerlijke en uiterlijke mens schrijft, wordt tot op de dag van vandaag vermoed dat hij een platonist is, hoewel je dan in de problemen komt met wat hij zegt over de opstanding en de vernieuwing van de schepping. Want daaruit blijkt dat hij er zeker van is dat de nieuwe wijsheid die in de Messias zichtbaar is geworden tegen alle wereldse wijsheid opgewassen is.”

Het mooie in deze biografie vind ik, dat Tom Wright ten stelligste vasthoudt aan het feit dat Paulus geen nieuwe religie is begonnen. Paulus blijft God, de Ene met alle ijver en vuur dienen, maar nu weet hij Wie die Ene is, namelijk Yeshua, die gekruisigd is en opgestaan uit de dood. Daarmee verandert alles. Tom Wright legt uit waarom Paulus verdedigt dat Titus zich niet hoefde te laten besnijden, maar hij wel Timoteüs liet besnijden. Alles wat Paulus zei en deed, stond in de dienst van het goede nieuws dat hij bracht aan ieder die hij ontmoette op zijn reizen, daarom getuigt zijn hele leven van vertrouwen in God en Jezus, toewijding aan God en Jezus en trouw aan zijn opdracht voor God en Jezus.

Paulus begreep als geen ander dat het heil uit de Joden was en dat dat heil, die redding, een redding op alle niveaus is: redding van de situatie waarin je leeft, redding van zonden en overtredingen en de uiteindelijke redding van de hele schepping uit een sterfelijk bestaan. En dat het een plaatsverandering inhield op alle niveaus: je wordt lid van een heel grote Goddelijke familie en je bekleedt een ander burgerschap, dat van het Koninkrijk, dat uiteindelijk op aarde zal neerdalen. Alles in een puur Joodse context en begrip van alle Joodse geschriften.

Tom Wright gaat niets dat vermeld wordt uit de weg: de ruzies, de confrontaties, de gevangenschappen, de scheuringen, het lijden. Hij noemt het en behandelt het. We lezen er zo makkelijk overheen. Dat Paulus bijvoorbeeld mensen onder tranen dingen heeft gezegd. Hij was zeer betrokken op de mensen en op de boodschap en tegelijkertijd leed hij onder tegenstand en onbegrip. De auteur volgt Paulus op al zijn reizen en heeft achter in het boek een geschatte chronologie opgenomen van reizen en geschreven brieven. Hij volgt hem tot aan zijn dood voor hetzelfde goede nieuws. Paulus wist dat hij alleen daarvoor leefde en dat hij ervoor zou sterven.

Mooie en goede biografie, maar het is niet zo dat je je een reisgezel van Paulus waant. Toch wordt alles verteld: Wat geweldig dat Paulus meemaakt dat mensen hun boeken met toverij en magie op een grote hoop gooien en verbranden. Hij ziet de transformatie die Jezus in hun leven voltrekt. Hij maakt het allemaal mee en wordt keer op keer bevestigd, dat God een geweldig werk heeft gedaan en nog steeds doet.

Winterpad

Celine is bezig om de nalatenschap van haar moeder op te ruimen. Het plan is om het huis te verkopen en het verleden zo snel mogelijk achter zich te laten. Dan vindt zij in een oude statenbijbel een aantal brieven van haar moeder. Als ze begint met lezen kan ze niet meer stoppen. Ze leest over het leven van haar moeder, hoe zij als baby haar ouders verloor en nog meer mensen om haar heen weg zag gaan. Hoe ze daarmee omging en wat er in het leven van haar moeder gebeurd is. Ze komt tijdens haar zoektocht onder andere in het Huis ter Wolde terecht en ontdekt drama’s waarvan ze nooit geweten heeft.

Celine heeft een lieve man die haar ondersteunt en helpt in de heftige periode. Hij blijft ook trouw in deze rol. Ze ontmoet mensen uit het verleden van haar moeder en neemt een ingrijpende beslissing. Het is heel mooi om het verhaal te zien groeien, eerst gaat het om Celine, daarna om Celine en Olga. Die wisselen elkaar af in de hoofdstukken. Dan komt er verder in het verhaal Evi bij die verder vertelt als Olga haar verhaal niet af kan maken. Daarna komt Marianne, een personage die een belangrijke rol speelt in het verhaal van moeder en dochter. Allemaal mooi beschreven personages die goed en realistisch overkomen op de lezer. Ze blijven ook goed in hun rol.

Gera Folkers heeft met Winterpad een heel mooi en intens verhaal geschreven, met een laagje verdriet, een laagje berusting dat dingen gaan zoals ze gaan, maar vooral omlijst door mooie zinnen zoals: “Ooit is er iets van geluk geweest in dit huis.” Maar ook de mooie tekeningen die in het boek staan geven de sfeer goed weer.

De aandoening borderline waarnaar verwezen wordt, krijgt een kleine en goed passende rol in dit verhaal. Geen eindeloze uitleg van dit ingewikkelde ziektebeeld maar Gera laat de gevolgen voor de omgeving en de persoon zelf zien, mooi verweven in het verhaal van Olga en Celine. En dan is het verhaal rond en het boek uit. Een heerlijke roman over de relatie tussen moeder en dochter en over hoe de omstandigheden levenslopen kunnen bepalen.

Rivier in je hart

Ingrid Wilts schreef dit boek over haar leven in Oeganda, in dit Afrikaanse land probeert ze straatkinderen te helpen door het oprichten van de organisatie Child Restoration Outreach. (CRO). Het zit haar niet mee, Oeganda is een land met eigen gebruiken en gewoontes en ook een land vol gevaar. In dit verhaal lees je hoe Ingrid worstelt met haar geloof en vertrouwen in God en hoe ze Zijn weg ondanks alles wat tegenzit, blijft volgen. En je leest over hoe ze anderen inspireert om met haar mee te gaan op deze moeilijke maar mooie weg.

Wat beweegt iemand om naar een ver land te reizen om kinderen te helpen? Ingrid Wilts vertelt open en eerlijk hoe ze de beslissing neemt om deze stap te zetten. Hoe ze een auto met alleen voorstoelen heeft en iemand tegen haar zegt dat het een egoïstische auto is; ze vraagt niet om bewondering van de lezer maar inspireert de lezer aan de hand van Bijbelteksten en gebeden om met haar mee op weg te gaan.

Ingrid spaart daarbij zichzelf niet, integendeel, ze beschrijft hoe haar Nederlandse directheid er bijna voor zorgt dat ze het land weer uit moet. Ze wordt namelijk helemaal niet met open armen ontvangen. En gaat deze strijd volledig aan om de kinderen te kunnen helpen. Ik miste op een gegeven moment wel meer de verhalen van de kinderen, het gaat heel veel over Ingrid zelf. Over hoe zij omgaat met de zaken die haar overkomen. En dat alles met een eerlijke en open blik maar vol respect. Ingrid heeft een prettige schrijfstijl en het boek las heel vlot. Het vertelt het verhaal aan de hand van verschillende gebeurtenissen tijdens haar verblijf in Oeganda en elders.

Tijdens het lezen had ik steeds het lied “Een rivier vol van vrede, een rivier vol van vrede, een rivier vol van vrede in mijn hart”. Dat past bij dit verhaal en dat gun je Ingrid Wilts ook! Ik heb het boek meerdere keren even weggelegd omdat ik echt na moest denken over de teksten die Ingrid deelde. En om de Bijbelteksten tot mij te nemen. Maar ik ben blij dat ik het boek gelezen heb, ik heb er veel van geleerd wat ik ook in mijn persoonlijke leven toe kan passen. Daarvoor dank! Een mooi biografisch boek over wie wil lezen over hulp in Afrika en voor mensen die geïnspireerd willen worden door een gelovige vrouw.

Op weg

99 oplaadpunten tijdens je geloofsreis

Aan de hand van doodgewone dingen uit het leven schrijft Pieter Both bemoedigende dagboekstukken over Jezus, de Heilige Geest, moeilijke momenten, geloven, vieren en beleven.

Mooi om elke dag zo’n stuk te lezen en bemoedigd op weg te gaan in je eigen leven. De eerste is met recht de beste binnenkomer: Jezus als Held in je leven en de tweede een perfecte aansluiter: Als Hij dan de held is, wat moet mijn houding dan zijn. Het zet meteen de toon voor de rest van de stukken. Mooie eye-openers, zinnen om mee te nemen in de dag of alinea’s met een milde glimlach van herkenning. Echt mooi om steeds te pakken.

Op weg heeft een leuk uitgevoerde lay-out in de omslag: een groene stekker in een wandcontactdoos: eerst opladen en dan weer verder rijden.

De reis van Loïs

Loïs woont met haar vader op een boot. Hij is scheepstimmerman en dat betekent dat hij regelmatig een klus heeft. Dat heeft tot gevolg dat ze vaak moeten verkassen en dat Loïs steeds weer naar een andere school moet. Daar baalt ze enorm van. Ze durft geen vriendschappen aan te gaan omdat het toch maar van korte duur zal zijn. Ze voelt zich ‘klasvulling’.

Als Loïs weer naar een andere school moet, neemt ze een besluit. Ze wil het anders aanpakken. Ze kiest een andere kledingstijl en gedraagt zich zelfbewust. Hierdoor trekt ze de aandacht van twee jongens die elkaar niet kunnen luchten of zien. Loïs draagt een geheim met zich mee. Ze wil er met niemand over praten. Uiteindelijk moet ze een beslissing nemen…

Deze young adult leest als een trein. Je wilt weten waar Loïs mee worstelt. Wat is er aan de hand met haar moeder? Het ontbreekt niet aan diepgang.

De dag waarop mr. Goldman stierf

Een gelijkenis over geluk

Deze prachtige gelijkenis begint met: “Als hij had geweten dat hij dood zou gaan, zou Harry Goldman deze dag waarschijnlijk anders hebben ingevuld.” Ik vroeg me direct af wat de inhoud van dit verhaal zou zijn als het begint met de dood van iemand. Dan moet het óf over het verleden gaan, óf over het leven van iemand anders, die iets met de overledene heeft gehad. Maar niets van dit alles is waar. Het is dan ook niet voor niets een gelijkenis. Een verhaal dat inderdaad ontzettend veel gelijkenis vertoont. Gelijkenis met ons eigen leven.

Dit verhaal kon ik niet wegleggen. Ik heb het in één adem, en dat is bij mij ongeveer twee dagen, in de pauzes gelezen. Sommige dingen zul je als lezer direct herkennen, maar sommige wat minder snel of pas veel later of je ontdekt pas de werkelijkheden in de gelijkenis in de pas met de hoofdpersoon. Op zich maakt dat het verhaal nooit minder lezenswaardig.

Het verhaal is een aangrijpend avontuur en vertelt over het bijna ongrijpbare feit dat Gods liefde werkelijk alles overstijgt. De reddende liefde van God is immens, niet te bevatten, zo vol geduld en zelfbeheersing. En is meer in overeenstemming met zijn gerechtigheid dan wat ook. Harry Goldman beleeft iets dat ieder zelf moet lezen en wellicht zou moeten herlezen. Dit soort literatuur is het waard om in het verplichte lespakket van middelbare scholen te zitten, omdat het alles aansnijdt wat de moeite waard is en mensen echt laat nadenken over de werkelijke zin van het bestaan.

Dat neemt niet weg dat het avontuur dat Harry Goldman doormaakt bijzonder pijnlijk is, zowel tijdens zijn leven als na zijn sterven. En misschien moet het daarom in het leespakket van veel oudere mensen zitten. Mensen die die levenspijn begrijpen en de pijn van het sterven al ervaren en zelfs al dingen zien van de pijn na het sterven. Wat David Rhodes heeft geschreven is onvergelijkelijk, hoewel het parallellen vertoont met het werk van W. Paul Young “De uitnodiging” (The shack).

Operatie kerstpost

Met Operatie Kerstpost heeft Bram Kasse een ontzettend leuk alternatief kerstverhaal geschreven. Het is leuk om voor te lezen, maar ook goed zelf te lezen voor de kinderen in de bovenbouw. Korte hoofdstukken worden afgewisseld met bij passende tekeningen.

Het is daags voor kerst en de koning ziet dat de mensen erg druk zijn met de voorbereidingen voor het kerstfeest, inkopen doen en het huis versieren, maar niemand is blij want iedereen heeft stress. De koning bedenkt een plan om dit op te lossen en wil iedereen uitnodigen voor het kerstfeest in het paleis. Hij maakt voor alle mensen in de stad een persoonlijke uitnodiging. Hij brengt twee zakken post bij het kantoor van Bol en Krom, de luie postbodes van de stad. Dit is echt een komisch duo, wat voor hilarische dialogen in het verhaal zorgt. Ze willen de post helemaal niet bezorgen, maar zijn wel benieuwd naar wat er in de brief staat. Ze brengen de post rond totdat iemand de inhoud van de brief hardop voorleest. Maar dan blijkt dat de mensen in de stad helemaal geen tijd hebben voor de post… Of het dan nog goed komt met het kerstfeest en het plan van de koning?

Het verhaal lijkt op een verhaal uit de Bijbel over de koninklijke bruiloft. Om de setting te veranderen naar het kerstfeest is een goede vondst. Het zet onze kerststress in een ander perspectief!

De wonderdokter

VAN PLATTELANDSDOKTER TOT PIONIER VAN DE SUGGESTIE.

Er zullen vast niet veel mensen zijn die van de negentiende-eeuwse arts Albert Willem van Renterghem hebben gehoord. Ik had dat wel, omdat ik zijn naam een paar jaar geleden tegenkwam in een biografie over de bekende literator Frederik van Eeden. Die was eveneens arts en de twee mannen hebben een tijdlang samengewerkt in een door hen opgezette kliniek in Amsterdam. Van Renterghem begint zijn leven als medicus bij de marine en vestigt zich vervolgens als dorpsarts op het Zeeuwse platteland. Na een tijdje neemt hij de praktijk van zijn vader in Goes over.

In ‘De wonderdokter’ krijgt je aan de hand van een aantal voorvallen een inkijkje in de gezondheidszorg van de vorige eeuw, waar het er vaak erg primitief aan toeging. Met name boeiend voor de historisch geïnteresseerde lezer. Op een gegeven moment gaat Van Renterghem zich interesseren in een (voor hem) nieuw fenomeen: hypnose. Hij reist af naar Frankrijk voor een bezoek aan de Franse arts Liebeault, de grondlegger van de suggestie-therapie, en is diep van hem onder de indruk. Eenmaal terug in Nederland past hij diens technieken toe, met soms verbluffende resultaten. Daarna haalt Van Eeden, zeer geïnteresseerd, hem over om naar Amsterdam te komen. De rest van zijn lange leven zal hij daar blijven. Ook als hij al op leeftijd is, blijft hij zich interesseren voor nieuwe ontwikkelingen. Zo reist hij af naar buitenlandse congressen en heeft hij ontmoetingen met Jung en Freud.

Aan het eind van zijn leven schrijft hij een zeer uitvoerige autobiografie. Uit dat lijvige boekwerk heeft Rinus Spruit geput bij het schrijven van ‘De wonderdokter,’ in een naar mijn mening geslaagde poging om het vergeten maar interessante leven van Van Renterghem onder de aandacht te brengen.

‘De wonderdokter’ is geen literatuur. Daarvoor is het te veel een verslag van talrijke gebeurtenissen. De talenten van Van Renterghem lagen niet op het terrein van het woord. Hij was wel een mens van vlees en bloed: sociaal en kundig, maar ook eerzuchtig en zelfingenomen. Ik heb het boek met genoegen gelezen.

19132

Recensie

Jouw waardering

19131

Recensie

Jouw waardering

19130

Recensie

Jouw waardering

19129

Recensie

Jouw waardering

19128

Recensie

Jouw waardering

19127

Recensie

Jouw waardering

19126

Recensie

Jouw waardering

19125

Recensie

Jouw waardering

19124

Recensie

Jouw waardering

19123

Recensie

Jouw waardering