Boekenmening

Kan de wetenschap alles verklaren?

Helder, verfrissend en briljant behandelt John C. Lennox - wiskundige emeritus professor aan de universiteit van Oxford - die een autoriteit is op het gebied van de relatie tussen geloof, wetenschap en ethiek. Is een uitspraak van een wetenschapper een wetenschappelijke uitspraak? Dat hoeft niet zo te zijn. Toch zijn mensen met uitspraken van beroemde wetenschappers zo omgegaan en hebben een verkeerd beeld gekregen van de wetenschappelijke werkelijkheid.

Deze en nog veel meer vragen stelt de auteur, waardoor je gedwongen wordt opnieuw te gaan kijken naar je eigen opvattingen over wat mensen beweren. Hij laat zien dat het merendeel van de wetenschappers die een prestigieuze prijs winnen, christen zijn. En toont aan dat wetenschapsbeoefening voortkomt uit een relatie met God hebben. Want we hebben God lief met heel ons hart en heel ons verstand en al onze kracht.

De schrijver laat zien dat de wetenschap geloofsuitspraken doet en dat het christelijk geloof wel degelijk berust op het volgen van bewijs. Daarmee ontkracht hij twee mythes die spelen onder niet-gelovige mensen. Lennox ruimt misvattingen uit de weg en denkt logisch en helder. Hij maakt duidelijk dat geloof en wetenschap niet tegenover elkaar staan, maar dat ze allebei nodig zijn om het universum beter te begrijpen en de zin van ons bestaan te doorgronden. Zeer aan te bevelen, zeer lezenswaardig. Een goede opstap om er meer over te lezen. Geschikt voor mensen die graag willen weten hoe het nu echt zit.

Sterrenregen

Kathryn, de zes jaar jongere zus van Melissa, heeft een klompvoet waardoor ze niet zo goed lopen kan. Ze draagt een schoen met een brace. Op de dag dat Melissa trouwt met de rijkste jongen van hun dorp voelt Kathryn zich in de steek gelaten. Melissa was als een moeder voor haar, sinds hun eigen moeder is gestorven en ze zich niet kon hechten aan de nieuwe vrouw van hun vader, Helen. Op dezelfde dag verliest Helen voor de derde keer haar baby door een miskraam. Zo’n begin van een boek voorspelt niet veel goeds. En het wordt nog erger.

De familie lijdt al jaren onder de enorme droogte met stofstormen die in Oklahoma in het begin van de twintigste eeuw in de Verenigde Staten huishoudt. We volgen zowel het verhaal van Melissa als dat van Kathryn. Aan het eind van het boek komen de draden van hun verhalen weer bij elkaar en gelukkig, het wordt een min of meer happy end. Door een ongelukkig gemaakte impulsieve actie komt Kathryn totaal alleen te staan en wat opvalt is de enorme reis die Kathryn maakt. Zowel in het echt als in haar ziel.

Tijdens deze reis doet ze nieuwe kennis op over de droogtesituatie en krijgt ze te maken met betrouwbare en minder betrouwbare mensen. Op deze manier ontdekt ze in een paar maanden meer over de wereld, het leven en zichzelf dan ze ooit voor mogelijk had gehouden. De schrijfster werkt de twee karakters goed uit en heeft zich goed ingelezen over de situatie in die tijd. Dit is niet zomaar een roman. Het is een coming-of-age roman, maar ook een roman in een historische context.

Heel goed hoe de schrijfster laat doorschemeren dat als je in die tijd iets aan je lichaam mankeerde, je vaak als gek of achterlijk versleten werd en hoe discriminerend en vernederend dat is. En bijzonder knap hoe ze laat zien hoe moeilijk het was in die tijd om een andere houding te ontwikkelen als er sprake was van verschil tussen armoede en rijkdom. Tegelijkertijd is dit een actuele roman die gaat over crisis en armoede, beïnvloeding van de natuur door fout om te gaan met de aarde, de collectieve schuld die niet zomaar teruggedraaid kan worden maar verwoestende gevolgen heeft. Een prachtige roman!

Zonder afscheid

Hans, die professioneel duiker is, is de partner van Katja. Samen hebben ze een dochter: Anne. Hoewel Hans veel van Anne houdt wil hij haar niet officieel als dochter erkennen. Op een dag verdwijnt hij spoorloos. Hij laat niets meer van zich horen.

Denise heeft een pijnlijke jeugd gehad en verlaat het ouderlijk huis op jonge leeftijd. Op deze manier verbreekt ze het contact met haar ouders. Ze trouwt met Gerrit die professioneel duiker is. Op een dag wordt hij vermist en nooit meer gevonden.

Als Denises ouder overleden zijn, krijgt ze brieven van haar vader in handen. Hiermee komt haar hele wereld op z’n kop te staan doordat er schokkende dingen in staan. Haar ouders hebben die altijd voor haar geheim hebben gehouden.

Anne wil dat haar vader opgespoord wordt. Katja ontmoet haar oude jeugdvriend en Anne vraagt hem om haar vader op te sporen. Gaat hem dit lukken? Pieter gaat ervoor naar Mexico en de ontdekking die hij daar doet, in bizar.

De verhaallijnen van Katja en Anne komen, naarmate dit bijzonder boeiende boek vordert, dichter bij elkaar. De gevoelens van de hoofdpersonen worden realistisch beschreven en het geloof komt er op een mooie manier in naar voren.

Van boerenmeid tot politievrouw

Van boerenmeid tot politievrouw – Joop van der Hor

Mieke Mulderij is 87 jaar en een gewone Zeeuwse vrouw. Maar juist over deze vrouw schreef oud-politieman Joop van der Hor een biografie. Omdat het leven van Mieke Mulderij hem intrigeerde.

Het verhaal begint met een meisje dat opgroeit in Zeeuws-Vlaanderen. Ze heeft geen makkelijke jeugd en krijgt een aan-uit relatie met een veel oudere agent. Op een gegeven moment ziet ze een vacature in de Libelle. Er wordt een politieagent gezocht in Rotterdam. Als een van de eerste Nederlandse vrouwelijke agenten dient zij daar.

Van vrouwenemancipatie wordt nog nauwelijks gesproken in die tijd. Hoe houdt ze zich staande in een mannencultuur? ‘Natuurlijk’ krijgt ze te maken met ongewenst gedrag en intimidatie. Haar carrière gaat niet over rozen.

Van der Hor heeft een biografie gemaakt die vooral gedetailleerd is en met smaak verteld. Je wordt het leven van Mieke ingetrokken, beleeft haar jonge jaren in de katholieke wereld, haar jeugdliefde en haar aandeel in de smokkelwereld. En dan haar leven bij de politie. Mooie tijdsbeelden worden geschetst en voorzien van foto’s die het geheel nog aantrekkelijker maken. Ik genoot van het geheel dat - in tegenstelling tot veel biografieën - niet saai is.

Joop van der Hor en natuurlijk ook Mieke Mulderij zijn geslaagd in het tot leven brengen van de twintigste eeuw met zijn vele veranderingen. Een non-fictieboek dat leest als een trein.

De wereld is mijn thuis

In dit boekje worden persoonlijke herinneringen van Thich Nhat Hanh verweven met zijn levenslessen. In korte hoofdstukken met aansprekende voorbeelden en in vlotte bewoordingen deelt hij zijn herinneringen en inzichten. Hij is opgegroeid in Vietnam. Aangeraakt door het zien van een beeld van Boeddha ontstaat er in hem het verlangen om net zo stil en rustig te kunnen zitten. Als monnik had hij de missie om het boeddhisme te vernieuwen en de levenslessen ook toepasbaar te maken voor alledaagse mensen, passend bij zijn tijd.

In zijn verhaal getuigt hij van een religieuze praxis, waarbij een sterk accent ligt op het toepassen van mindfulness. Door in het nu te leven wordt een opmerkzaamheid van gevoel, gedachtes en handelingen ontwikkeld. Iedere gedachte of handeling wordt heilig in het licht van het gewaar zijn. Het woord en de gedachten waren bij hem niet de waarheid zelf. Hij waarschuwt tegen het ‘in stukken snijden’ van de waarheid en pleit ervoor om te zien dat andermans lijden ook jouw lijden is, waarbij zijn uitgangspunt is dat absoluut kwaad niet bestaat. In het huidige moment wordt vrede bewerkt en kunnen we geluk ervaren. Het enige wat de mens moet doen, is in het nu verblijven.

Tijdens de oorlog in Vietnam heeft hij vanuit deze praxis gezocht naar vrede, compassie en geduld. Veel voorbeelden in zijn verhaal getuigen hiervan. Eenmaal verbannen uit Vietnam heeft hij zijn levenswerk in het Westen voorgezet. In dit boekje geeft hij ook een reflectie op hoe het boeddhisme ook voor de westerse mens dichter bij het dagelijkse leven gebracht kan worden. Met eenvoudige en alledaagse voorbeelden zoals het verwaaien van papieren of een slap slaplantje weet hij zijn lessen heel pakkend over te brengen.

Het is goed om te weten dat dat inhoud op een boeddhistische leest gestoeld is. De rust en vrede worden vooral binnen de mens gezocht. Het geheel biedt echter leerzame voorbeelden om bewuster stil te staan bij het leven van alledag. Juist door een heel ander perspectief aangereikt te krijgen, kunnen de lessen gezien worden als een tegengeluid in een tijd vol plannen en gehaastheid.

Sidney Chambers en de schaduw van de dood

De schaduw van de dood is het eerste korte verhaal over de oplossing van een moord door Sidney Chambers, dominee in het dorp Grantchester, dicht bij Cambridge. Deze eerste aflevering beslaat 80 pagina’s en doet inderdaad aan als een aflevering van Sherlock of James Herriot, heel Brits.

Hierna volgen nog een paar afleveringen met de titels: Een kwestie van vertrouwen in de volgende 70 pagina’s over een te vinden dader bij een diefstal. Daarna volgt ten eerste: Niet schaden in de daaropvolgende 60 pagina’s over een gepleegde euthanasie. Daarna volgt: Een kwestie van tijd in 60 pagina’s over een moord door wurging. Daarna volgt een zaak met betrekking tot een vervalste oude meester in slechts 40 pagina’s. En dan in nog weer eens 60 pagina’s een moord tijdens een toneelstuk waarin een moord wordt gepleegd.

Het leest inderdaad als een tv-serie, zoals ook op de titelpagina staat. Het doorgaande verhaal is dat van Sidney, die binnen de elite van Groot Brittannië tot een aparte groep hoort, die van de geestelijkheid, en het daarom moeilijk vindt om zich in een romantische relatie te begeven, wat een dans tussen hem en sommige dames veroorzaakt. Dat is leuk om te volgen, maar de herhaling dat hij om allerlei redenen de dames niet met zijn verliefde gevoelens wil lastigvallen, wordt soms wat vervelend. Maar ja, het is nodig voor de serie om te blijven dralen, dan kunnen de verliefde gevoelens en spannende ontmoetingen nog blijven voortduren.

Er wordt op bijna elke bladzijde, dus veel te vaak, alcohol gedronken. Misschien was dat zo in de jaren vijftig, maar ik vind dat voor een nieuw boek van de jaren nu, niet meer kunnen. Het lijkt bijna een reclameverhaal voor allerlei alcoholische versnaperingen. De schrijver is goed op de hoogte van wat de Bijbel zegt en kan zich inleven hoe een dominee zich kan voelen tussen zijn parochianen en toch niet gelijk aan hen. Als detective en als dominee heeft hij zich aan volledige discretie te houden en hoe moeilijk dat is omdat je ook gewoon mens bent en van verschillende netwerken deel uitmaakt.

Een gebroken halleluja

Tomas Sjödin is gastspreker op een conferentie over klokkenluiden voor klokkenluiders terwijl hij geen klokkenluider is. Hij schrijft er op zo’n manier over dat het lijkt of je het gaat begrijpen hoe hij op die conferentie is terechtgekomen, terwijl hij zelf nog niet zo’n duidelijk beeld heeft. Hij is geen mooiprater maar wel iemand die al schrijvend de lezer meeneemt in de schoonheid van wat hem fascineert en dat is knap. Dus gaat het in dit boek over kerkklokken en de wereld daarachter. Maar dat niet alleen, de fascinatie begint bij die ene zondagmorgen dat er een klok beiert en hij zich persoonlijk aangeraakt voelt.

Hij schrijft: “Het was of iemand me had geroepen, iemand die ik wel kende maar een lange tijd niet had gezien.” Die roep reikt tegelijkertijd tot diep in zijn levensvreugde en in zijn levensverdriet. Eindelijk kon hij hartstochtelijk huilen. Na deze ervaring besluit hij zich te verdiepen in de wereld van de kerkklokken. Zo ontmoet hij bijzonder mooie mensen, die elk op hun eigen manier iets bijdragen aan het verwoorden van het lied, het diepe lied van leed en leven dat in ieder persoon zingt.

De diepe gebrokenheid die schreeuwt naar God samen met het halleluja van de dankbaarheid om Wie God is. Er staan prachtige zinnen in het boek, om verder over na te denken. De mooiste vond ik: “een inscriptie voor het brons van je hart,” naar aanleiding van het feit dat er altijd iets op een klok geschreven staat. Opmerkelijke uitspraken, wellicht passend bij de tijd en de gelegenheid waarin de klok gegoten is. Aan het eind van een intensieve reis waarin je veel leert over kerkklokken en mensen die ze bedienen, schrijft Tomas over de functie van rust. Het geluid achter alle geluid, de toren aan het eind van de wereld. (William Heinesen).

Volgende week zelfde tijd

Tijdens haar wekelijkse hardlooprondje, treft Helen aan hardloper die is aangereden door een auto. Tijdens het verlenen van eerste hulp, vraagt ze hem hoe hij heet. Ze verstaat alleen het woord ‘engel’ en denkt dat dat zijn achternaam is.

Later komt ze hem weer tegen tijdens het hardlopen. Ze krijgen contact en spreken af om elke zaterdag samen te gaan hardlopen op voorwaarde dat Helen hem geen vragen stelt want hij kan haar niets meer bieden dat het wekelijkse rondje hardlopen. Wel wisselen ze telefoonnummers uit voor het geval een van hen een keer niet in de gelegenheid is om te hardlopen.

De man laat niet veel over zichzelf los. Helen weet dat hij Ralph heet en architect is. Hij stelt haar wel vragen en soms hebben ze pittige discussies. Soms komt hij naar de inloopochtend van Helens kerk, waar hij de architect van is. Helaas gelooft hij niet maar heeft wel regelmatig gesprekken met de dominee.

Op een gegeven moment stelt Ralph Helen de vraag: ‘Hoe denk jij over euthanasie?’

Helen werkt in een hospice maar heeft dit niet aan Ralph verteld. Het enige wat ze vertelde is dat ze verpleegkundige is. Ze vraagt zich af waarom Ralph dat vraagt. Voor zichzelf of iemand anders?

Deze boeiende novelle is het actieboek voor de week van het christelijke boek (8-18 maart 2023).

Hoofdstuk 1 had van mij de proloog mogen zijn omdat het grootste gedeelte van het verhaal zich voor hoofdstuk 1 afspeelt. Als lezer word je nieuwsgierig gemaakt naar het geheim van Ralph. Door zijn euthanasievraag werden mijn gedachten in een bepaalde richting geduwd, maar het bleek anders te gaan dan ik dacht.

Van Apekop tot dwarsligger

Zelfs de partner van de treinfanaat wordt enthousiast van dit boek. Maar ook de (klein)kinderen zullen genieten van alles wat in dit boek getekend en uitgelegd staat. Je kunt alles over de geschiedenis van de trein in Nederland in dit boek vinden. Vanaf 1839, de eerste spoorlijn tussen Haarlem en Amsterdam, willen we steeds sneller het land door reizen met personen en goederen. De trein is nu eenmaal veiliger en sterker dan een vrachtwagen en sneller dan een schip. Er bestaat zelfs een trein die zelf spoor kan leggen. Dit beest is wel een kilometer lang. En zo staan er nog veel meer wetenswaardigheden in dit prachtig vormgegeven treinenboek.

Leviticus

Het boek Leviticus is niet het makkelijkste Bijbelboek om te lezen. De toepasbaarheid van de vele wetten en regels die beschreven worden, zijn voor onze tijd best lastig te interpreteren. De uitleg van Jonathan Sacks biedt echter een verrassend eigentijdse verklaring en is een aanrader om Leviticus beter te leren begrijpen. In zijn commentaar zet hij het boek Leviticus vanuit de Joodse en historische context ook in de literaire samenhang van de Thora. Tegelijkertijd vindt er in zijn commentaar ook een evolutie door de tijd heen plaats, waarbij hedendaagse kennis wordt geïntegreerd in het verstaan en toepasbaar maken van de inhoud. Achter de offer- en reinheidsvoorschriften ontvouwen zich zo waardevolle lessen voor een duurzaam en heilig leven. De uitleg wordt daarmee heel dicht bij de lezer gebracht. Dat maakt het boek aansprekend en begrijpelijk.

Het boek Leviticus beschrijft niet zozeer een geschiedenis, maar is eerder een intermezzo tussen Exodus en Numeri. Dit Bijbelboek heeft de structuur van een verbondstekst (doe dit en gij zult leven maar als je daar niet aan houdt, dan zullen deze straffen je treffen), maar onderliggend moet de tekst ook gezien worden als reactie op de aanbidding van het gouden kalf waarbij het volk probeerde God rechtstreeks in hun midden aanwezig te laten zijn. Heel Leviticus getuigt via de priesterlijke stem van de mogelijkheid van Gods nabijkomen, waarbij heiligheid het sleutelbegrip vormt. We zijn geroepen om heilig te zijn, omdat God ook heilig is. Sacks wijst hierbij op de paradox van lege tijd en plaats, daar waar de mens moet terugtreden en niet zelf scheppend aanwezig kan zijn. De christelijke lezer zal bij het offer in eerste instantie vooral denken aan verzoening en schaduwbeelden, maar Sacks betoogt dat het fundamentele offer vooral gericht is op het afleggen van de wil; een handeling om iets in nabijheid van God te brengen waarbij reinheid noodzakelijk is. En daarmee kan dit commentaar ook voor ons vandaag de dag een waardevolle bijdrage leveren ten aanzien van reinheid en heiligheid tijdens gebed en aanbidding.

Dit boek biedt een schat aan informatie die het Joodse denken reflecteert. De inhoud ademt liefde en hoop voor het volk Israël, maar ook voor alle mensen en de hele schepping. Regelmatig geeft Sacks ook een kritische beschouwing van de westerse cultuur en denkwijze. In de hedendaagse samenleving spreekt hij vooral van een onderwaardering van de priesterlijke stem die de (natuurlijke) grenzen bewaakt en onderscheid maakt tussen wat heilig en onheilig is. Het is verrijkend om deze verschillende perspectieven aangereikt te krijgen.

Het boek is eenvoudig en vlot geschreven. De meeste hoofdstukken kunnen makkelijk afzonderlijk of per onderwerp gelezen worden. De vertaling is zorgvuldig gedaan en de Hebreeuwse woorden die regelmatig voorkomen worden op een natuurlijke manier in de tekst geïntegreerd en helder uitgelegd.

Al met al een waardevol boek voor allen die zich willen verdiepen in de uitleg van Leviticus. Van harte aanbevolen.

202481

Recensie

Jouw waardering

202480

Recensie

Jouw waardering

202479

Recensie

Jouw waardering

202478

Recensie

Jouw waardering

202477

Recensie

Jouw waardering

202476

Recensie

Jouw waardering

202475

Recensie

Jouw waardering

202474

Recensie

Jouw waardering

202473

Recensie

Jouw waardering

202472

Recensie

Jouw waardering