Boekenmening

Al direct komt het boek van Mirjam Rotenstreich, Verloren mensen erg naar binnen door de opdracht voor in het boek. Daar staat: Drie-eenheid voor altijd: Tonio, Adri, ik. Tonio is Mirjams zoon die in 2010 door een ongeval om het leven is gekomen. Adri is haar man. In deze zin komt zoveel tot uitdrukking. Ouders en kind zijn niet te scheiden, ook niet door de dood. Als je wilt, kun je er ook een aanklacht tegen God in vinden: de drie-eenheid, die u beweert te zijn is niet zo belangrijk als de drie-eenheid die er in mijn eigen leven is: die van mijn zoon, mijn man en ik. Of misschien juist een erkenning: zoals U, God, een drie-eenheid bent, zo zijn wij dat ook. Hoe dan ook. En dan volgt er een Italiaans citaat van Dante:

   voor mij de weg naar de stad van pijn
   door mij heen de weg naar de eeuwige pijn
   voor mij de weg tussen het verloren volk

Het scheurt door je heen, dit diepe verdriet van Mirjam, om haar zoon, en gezien de inhoud van dit boek, misschien ook wel om haar enorme 'familie, het Joodse volk van eeuwen.

De hoofdpersoon van deze dramatische roman met thrillerinslag is Abbi Mandelbaum, een jonge, zelfstandige Joodse vrouw. Ze heeft een huis gehuurd in het Zwitsers-Italiaanse Lugano om een tijd alleen te zijn. Alleen is ze in dat huis niet alleen, omdat het huis uit meer delen blijkt te bestaan.

Het is knap hoe Mirjam Rotenstreich de verdorven idealen van het nazisme in een persoon tot leven kan roepen. Abbi Mandelbaum wordt bijna het slachtoffer van Philip, een man die zijn huis verhuurt aan Joodse mensen. Het is superknap hoe zij de naïviteit van Abbi weergeeft tot bijna wat de laatste dag van haar leven had moeten zijn.
Als een soort nachtmerrie of horrorfilm ontrolt zich dit verhaal voor je ogen. Tot bijna aan het laatst toe kun je als lezer ook niet geloven, dat dit werkelijk zou kunnen gebeuren en toch gebeurt het allemaal. Het is net als in de Tweede Wereldoorlog: er wordt een mistgordijn opgetrokken en je zou haast zeggen, dat je het niet geweten hebt.
Hoe ziekelijk het allemaal is, blijkt, wanneer Abbi met haar zus en haar ex-man de plaats van het uiteindelijke ideaal van Philip, opzoekt. Je zou één van de conclusies kunnen trekken, dat kwetsbare en naïeve Joodse mensen de overlevers zijn, ondanks het feit dat bijna iedereen ze in de steek laat.

Ook in deze tijd, van een opnieuw opkomend antisemitisme, is het goed om een boek als dit te lezen, hoewel er elementen in voorkomen, waarvan ik vind dat ze niet bij een Joodse vrouw (ook niet bij een geseculariseerde Joodse vrouw) thuishoren, is het heel knap geschreven.