Boekenmening

Eline

Eline is een jonge vrouw die in Leiden woont met haar gezin. Haar man Wieger gaat voor onderzoek op een gevonden veenlijk naar Drenthe. Eline en haar kinderen Emma en Laurens missen hem heel erg. Dan koopt Eline in een opwelling een auto en gaat naar Drenthe om haar man te vergezellen in zijn onderzoek. Dat lijkt heel gewoon maar was in het begin van de vorige eeuw best bijzonder. En zo wordt Eline ook ontvangen in het Drentse dorp, als een bijzondere verschijning. Ze kan niet echt haar draai vinden maar leert wel een aantal bijzondere vrouwen kennen die ze in haar hart sluit. Na een poosje besluit ze terug te gaan naar Leiden. Daar vallen haar na het verblijf in Drenthe pas echt de tegenstellingen tussen arm en rijk op. Ze keert weer terug naar Wieger in Drenthe.

De Spaanse griep eist vele slachtoffers en Eline probeert te helpen waar ze kan. Als het gezin na deze vreselijke ramp naar Leiden terugkeert kan Eline haar draai eigenlijk niet meer vinden, ze vindt het moeilijk om haar leventje van voor Drenthe en de griep weer op te pakken. Ze verdiept zich in de politiek en komt een (voor de lezer van Michelles boeken) oude bekende tegen. De Eerste Wereldoorlog is voorbij en de discussie over het vrouwenstemrecht laait op, even zijn er politieke ambities bij Eline maar dan vindt ze, geïnspireerd door de mensen die ze in de loop van het jaar heeft ontmoet, eindelijk haar levensdoel.

Eline is een mooie roman. Ik vind de cover heel mooi met een oude foto, net als op de andere historische romans van Michelle. Het verhaal geeft een goed tijdsbeeld weer over het leven van een jonge vrouw van honderd jaar geleden. Door de briefwisseling met de beste vriendin van Eline en de tante van Wieger lezen we ook wat deze oorlog doet met de mensen in Engeland en Duitsland. Het wordt daardoor een mooi compleet en bijna persoonlijk verhaal.

De schrijfstijl is rustig, Michelle neemt de tijd om te vertellen wat ze wil zonder af te dwalen of te veel in detail te treden. Ze neemt je helemaal mee in de veranderende wereld en gedachtes van de hoofdpersoon. Het boek is vanuit Eline geschreven en krijgt diepere lagen, mede door de brieven en de open blik en belangstelling die ze heeft voor anderen. Ze verwerkt geschiedenisfeiten over de Eerste Wereldoorlog, de griepepidemie die volgt en het kiesrecht voor de gewone man en vrouw in het boek zonder dat het saai wordt.

Elines blik op de wereld om haar heen verandert door wat ze allemaal in een korte periode meemaakt en de lezer krijgt dat goed mee. De auteur brengt ook mooi in beeld hoe de beslissingen uit de politiek gevolgen hebben voor de gewone man en andersom. Door het stemrecht te wijzigen veranderde toen de politiek in Nederland. Destijds was dit een aardverschuiving.

De hernieuwde kennismaking met oude bekenden uit de eerste roman van Michelle was verrassend en verfrissend. De gesprekken die ze met deze mensen voert, laten je nadenken over hoe blij je als vrouw mag zijn met de rechten en vrijheden die je nu hebt en dat het nog geen honderd jaar geleden totaal anders was. Eline is zoals ik al zei een mooie roman met bijzondere thema’s om heerlijk in te verdwalen en om echt van te genieten.

Het vergeten evangelie

Reinier Sonneveld schreef dit boek van het vergeten goede nieuws omdat hij ontdekte dat het besef van het prachtige begin (het was zeer goed genoemd bij de schepping) en het glorieuze einde (dat alles nieuw zal worden), veel minder nadruk krijgt in het huidige christelijke leven dan het worstelende tussenstuk van de Bijbel: Genesis 3 tot Openbaring 19. En het centrum van het goede nieuws, de kruisiging van Jezus, heeft hij min of meer in het licht van dat geweldige goede begin en glorieuze eind, herontdekt.

Maar, zegt hijzelf in zijn verantwoording, de spanning tussen de rauwe werkelijkheid en het zoete verlangen, blijft. En wat is het belangrijkste bij die twee? Met nadruk zegt Reinier Sonneveld dat zijn hervinding geen wetenschappelijke publicatie is, maar wel op wetenschappelijke publicaties en Bijbelteksten is gebaseerd.

Evenwel is de waarde van dit boek om de volgende redenen onschatbaar:

Het zet je opnieuw aan het denken over je eigen houding ten opzichte van slecht nieuws en goed nieuws.
Het zet je stil bij de vraag of je het leven in al zijn volheid kunt leven.
Het laat je nadenken over de interpretatie van Bijbelteksten en je eigen kaders.
Het geeft een goede definitie van het kwaad.
Het laat je nadenken over hoe machten en krachten in de wereld functioneren en hoe veel godheid wij eraan toekennen.
Het laat je nadenken over hoe macht in politiek, religie en techniek functioneert.

Deze ‘godsdienstige systemen’ lopen uiteindelijk in het uitoefenen van de koninklijke, priesterlijke en profetische roeping gigantisch uit de hand, omdat er nadat er eerst verbetering plaatsvindt, een omslagpunt komt waarbij het gevaarlijk wordt voor de mens. Dat mondt uit in een diep verlangen naar verlossing.

Dat is de eerste helft van het Het vergeten evangelie.

Dan volgt het tweede deel met de titel: een ander verhaal, goed en nieuw. Jezus leefde de perfecte liefde voor God en de mensen. Die liefde wordt ultiem getoond in zeven elementen:
1. Beamen. Jezus liet God in alles voorgaan en volgde Zijn Vader in alles.
2. Verhogen. Jezus verhoogt mensen. Door aandacht, genezing, aanraking, waardering.
3. Verwelkomen. Jezus verwelkomt anderen om een nieuwe normaal, moraal te ontwikkelen.
4. Genezen. Hij geneest. Hij sprak met gezag over ziekte en kwaad.
5. Ontmaskeren. Jezus ontmaskert het kwaad, brengt het in het licht, waardoor het verdwijnt.
6. Absorberen. Jezus toont Gods diepste karakter. Hij absorbeert het kwaad.
7. Uitputten. Jezus definieert en vestigt het goede en verzwakt en drijft vervolgens het kwaad uit.
Zo werkt Gods koninkrijk. Zo werkt ultieme liefde. Reinier legt heel helder uit hoe.

In hoofdstuk 8 werkt Reinier Sonneveld de hiervoor genoemde waarheid verder uit en in hoofdstuk 9 legt hij uit wat dat betekent voor je eigen leven. Dan volgen er wat bronnen. Daarna per hoofdstuk tools om het hoofdstuk in een groep te bespreken met een podcast, Bijbelgedeelten, vragen en een toepassingsopdracht. Ik vind dit boek bijzonder helder geschreven, uitstekend in opbouw en structuur in een overtuigende en meeslepende stijl. Het is gewoon zo mooi als mensen de vragen kunnen doordenken, die soms opkomen in je hart en het dan zo helder verwoorden.

Geroepen door de Opperherder

Predikanten zijn heel verschillende mensen, en de manier waarop ze in de dienst van God komen is soms ook heel verschillend. Dat geldt nu, maar dat gold ook vroeger. Ramsbottom, dominee van een Baptistengemeente in het Engelse Luton, heeft een boek geschreven over drie vroegere predikanten.

Geroepen door de Opperherder bestaat uit drie korte biografieën. De eerste gaat over Edward Samuel, een Poolse Jood, die op een bijzondere manier in Engeland terechtkomt en daar christen wordt, waarna hij geroepen wordt tot het ambt. De tweede over George Mockford, eerst een straatarm zwervertje, zoals er in de negentiende eeuw veel waren. Maar ook arme en onontwikkelde mensen kunnen gebruikt worden in Gods koninkrijk. De laatste biografie gaat over Robert Moxon. Dat is een wat ander verhaal. Al vrij jong is deze Moxon predikant, maar na verloop van tijd komt hij erachter dat hij zijn gemeente niet de (volledige) Bijbelse waarheid voorhoudt.

Drie interessante verhalen. Over de levens van deze drie mensen is lang niet alles bekend, en dat betekent bijvoorbeeld dat de biografie van Samuel nogal abrupt ophoudt, namelijk daar waar diens eigen dagboeken stopten. Hier en daar vind ik het taalgebruik in het boekje wat gedateerd, maar de inhoud speekt me aan. Er valt iets, en soms veel te leren van het leven van christenen in eerdere tijden.

Vergiffenis

Een verrassende novelle die je in één ruk uitleest.

Na een goed opgebouwd proloog, wordt de lezer met de hoofdpersoon meengenomen op haar reis naar Malta. Tijdens haar vakantie vindt er een ontmoeting plaats die op een drama uitloopt. De eerste vakantie-ervaringen zijn vrij beknopt, soms wat opsommend weergegeven, maar het middendeel is vol spanning en mooi beschreven. Het ondanks de moeilijkheden, vanuit het geloof kracht en uitkomst vinden in God zijn door het verhaal heen verweven. Op het hoogtepunt van het plot vindt er een vrij voorspelbare ontknoping plaats. De ontwikkeling tussen het doormaken van een heftige ervaring tot verzoening had kleurrijker en vanuit meerdere dimensies belicht mogen worden. De stappen hierin zijn haastig opgebouwd, waardoor het komen tot vergiffenis bijna te snel en gemakkelijk lijkt. De snelheid is passend bij een novelle, maar de inhoud had zich goed laten lenen voor een uitgebreider verhaal.

De vormgeving is mooi. Het boekje is klein van formaat en ligt daarom ook lekker in de hand. Al met al is dit boekje zeker een aanrader voor een middagje leesplezier.

De eerste priesteres

Inanna is een deel van een tweeling, dat is bijzonder maar in de vroege tijden waar dit verhaal zich afspeelt wordt dat gezien als een vloek. Haar broer lijdt aan aanvallen die ik herkende als epilepsie en heeft daardoor dromen en visioenen waarmee hij de toekomst lijkt te voorspellen. Ook de paddenstoelen die hij eet, kaalkopjes, helpen hierbij. Dat geeft het verhaal een mysterieus tintje.

Deze “tweelingvloek” kostte hun bijna het leven maar uiteindelijk redden zij en haar broer Eridu het wel, dankzij hun vader. Ze wonen in het dorp van de reiger bij een rivier die ze Serpent noemen. Dat is hun wereld die ze kennen en begrijpen, ze hebben geen idee dat die veel groter is. Dan komt het water en dat spoelt alles weg, vele dorpsgenoten komen om.

Een nieuw begin met een nieuwe rolverdeling als al het oude is weggespoeld. Daarna volgt een hongersnood. Schrijnend.
Uiteindelijk vertrekken Inanna en Eridu met een groep genaamd ‘de herders’ verder. Dat is bijzonder want de herders staan lager op ‘de ladder’ dan de mensen uit het dorp van de Reiger. Hun verblijf bij de herders is niet het eindpunt van hun reis, eerder weer een nieuw begin van een reis die stopt als ze een plek ontdekken waar ze echt opnieuw kunnen beginnen. Ouder en wijzer dan toen ze met deze reis startten.

“Telkens wanneer Inanna dacht dat ze begreep hoe de wereld in elkaar stak bleek die weer veel groter en ingewikkelder te zijn dan ze had kunnen vermoeden.” pagina 185

Dat is de strekking van het hele verhaal, Inanna en Eridu leiden een nieuw volk naar een nieuwe bestemming en daar bouwen ze ‘het huis van de Goden’. Een plek waar een nieuw volk groeit. Zonder blauwdruk, regels en oude gebruiken. Het zou ergens in de buurt van de stad Ur zijn, een plek die jaren later genoemd wordt in de Bijbel. Tijdens deze reis maakt deze tweeling veel mee, ze leren liefde kennen en ontmoeten nieuwe mensen maar komen ook oude bekenden tegen.

In het naschrift legt Jacqueline Zirkzee uit wie Inanna is en hoe ze haar heeft leren kennen. Wat haar plek is in de geschiedenis en wat daarna komt. Jacqueline heeft wederom iemand uit de geschiedenis tot leven laten komen in haar boek, heeft er een mooi passend verhaal gemaakt waarbij we de hoofdpersonen leren kennen als mensen van vlees en bloed, met gevoelens en twijfels zoals wij die ook kennen.

Door de beeldende beschrijvingen en de mooi gevormde zinnen, waan je je op een gegeven moment echt midden in de wereld van Inanna. Ik had echter mede door deze beeldende taal met name in het begin moeite om erin te komen, maar als je doorleest begrijp je wat ze bedoelt en waar ze naartoe wil. Je leert de hoofdpersonen steeds beter kennen en groeit in het verhaal. Het naschrift maakte voor mij veel duidelijk over waar ik de gebeurtenissen kan plaatsen. En dan besef je dat je over een heel bijzondere vrouw gelezen hebt.

Het spel van licht en donker

Rembrandt als kwajongen

De nieuwe historische roman van Matthias Rozeboom begint als een spannend jongensboek. En in zekere zin gaat het ook zo verder. Dat is geen kritiek, al moet je ervan houden. Rozemond heeft een vlotte, prettige schrijfstijl waarmee hij erin slaagt om de geschiedenis dichtbij te brengen. En al is zijn roman eenvoudig geschreven, aan allerlei details merk je dat hij de nodige research heeft gedaan. Ogenschijnlijk moeiteloos brengt hij de lezer in het Amsterdam van de zeventiende eeuw.

Rembrandt van Rijn, zoon van een molenaar, weet al vroeg dat hij een groot talent bezit. Maar het is niet eenvoudig om dat te ontwikkelen. Met zijn eigen, zuurverdiende geld betaalt hij een opleiding bij de leermeester Lastman, waar ook zijn vriend Jan Lievens in de leer is geweest. Rembrandt spiegelt zich voortdurend aan de talentvolle Lievens. Wanneer hij naar Leiden verkast deelt hij daar een atelier met hem.

Jan Lievens is niet zijn enige vriend. Hij trekt ook op met de rijke student Marten en de onbetrouwbare Aris. Die laatste zorgt voor grote problemen in zijn leven …

Een goed geschreven historische roman over een interessant onderwerp.

Moord op de moestuin

Judith is getrouwd met Thijs, maar drie dagen later krijgt hij een hartaanval, wat hem in de lappenmand doet belanden. Judith en Thijs zijn close met Cora en Ab en ze besluiten om gezamenlijk een paar weken in een huisje te gaan.

Toevallig vinden ze een huisje op het landgoed van hun vriendinnen uit de kindertijd, Fiep en Anne. De tekening die in de omslag staat van landgoed, klein huis, koetshuis en bijbehorende volkstuintjes helpt direct al bij het lezen van het boek. Gaandeweg leer je de karakters wel kennen, maar in het begin moest ik even teruglezen: wie is nou wie?

De chicklit die een thriller blijkt te zijn, is zo geschreven dat het helemaal logisch lijkt dat er een moord wordt gepleegd. Ik weet niet precies hoe ze het gedaan heeft, maar ik kreeg sympathie voor de dader en natuurlijk heel veel sympathie voor de hoofdpersoon Judith, die eigenlijk niet zo veel doet, behalve goed observeren, luisteren en nadenken. Door haar houding is de lezer Judith. Je voelt totaal met haar mee en je leert de karakters in het boek door haar observatie kennen.

Heerlijk boek voor tussendoor.

De vrouwe van Almarick

Allereerst de uitvoering van het boek; ik vond het een heel mooi boek om te krijgen met een net uitgevoerde tekening op de cover waardoor je goed in de sfeer komt van waar dit verhaal zich onder andere afspeelt. Verder is de eerste letter van elk hoofdstuk mooi uitgevoerd.

Dan het verhaal. Gwendalyn wordt uitgehuwelijkt maar haar huwelijk is geen lang leven gegund. Haar man moet meedoen met de kruistocht en komt niet meer terug. Gwendalyn heeft geen tijd om te rouwen maar moet op de vlucht voor ridder Rybald die haar wil hebben. Gwendalyn komt in Schotland terecht bij Aayden. Ze leeft daar verder onder de schuilnaam Fardau. Aayden neemt haar onder zijn hoede maar hij heeft ook zijn verhaal. Terwijl zij dichter en dichter naar elkaar toegroeien en samen de Heilige schriften vertalen (wat eigenlijk niet mag in die tijd) lees je steeds meer over wat er zich allemaal tijdens de eerste kruistocht heeft afgespeeld. Het verhaal van Fardau/Gwendalyn wordt afgewisseld met de belevenissen van Aayden en Almarick en hun vrienden tijdens de eerste kruistocht.

Bijzonder is dat het geen moment saai wordt maar dat je steeds nieuwsgieriger wordt naar het verhaal van Aayden, waarom verbergt hij zijn gezicht? Wat is er met Almarick, de man van Fardau gebeurd? Je krijgt van Marijke van Dijk steeds een stukje geschiedenis, overgoten met een mooi gedetailleerd verhaal en afgewisseld met de persoonlijke belevenissen van de mannen die de strijd aangaan. Met op het eind een complete plottwist die niemand verwacht had. Hoe mooi kan het zijn?

Verbijsterd las ik hoe wreed het eraan toeging tijdens de kruistocht. Zelfs Aayden, die echt vanuit zijn geloof deelnam twijfelt aan de heiligheid van deze tocht; de martelingen en moorden worden de lezer niet gespaard. Je leert de hoofdrolspelers steeds beter kennen en romantiek en spanning wisselen elkaar ook in Schotland af als Fardau belaagd wordt en ook hier weer in gevaar komt.

Ik vond het een mooi compleet verhaal, het deed me soms een beetje denken aan Belle en het Beest maar dan in de middeleeuwen. Ik genoot van de beschrijvingen van jurken en de omgeving en vond de tegenstellingen tussen de beschrijvingen in het Heilige land en Schotland erg mooi om te lezen. De een kleurrijk, de ander somber. De een koud, de ander warm. Ik baalde echt toen het boek uit was en kijk uit naar een nieuwe historische roman van Marijke van Dijk. Ze heeft wel bewezen dat ze dat kan schrijven. Daarom 5 dik verdiende sterren!

De boekhandel van de wereld

DE LEZERS VAN DE ZEVENTIENDE EEUW

In het geschiedenisonderwijs krijgt de zeventiende eeuw vaak een belangrijke plaats. En dat niet voor niets. Al is de bijnaam van deze periode: ‘Gouden Eeuw’ aanvechtbaar, omdat veel inwoners van de zeven provinciën een moeilijk en zwaar leven hadden, toch was het onmiskenbaar een bloeiperiode op het gebied van handel en kunst. We kennen allemaal de V.O.C., die wereldwijd handel dreef en ons kleine land welvaart bracht. Ook weten we van de groei en bloei van de steden, met name van Amsterdam, waar de fraaie grachtenpanden verrezen. Niet minder bekend zijn onze grote kunstenaars: Rembrandt, Vermeer, Hals en vele anderen.

Veel minder bekend is het dat ons landje ook op een ander gebied uitblonk: op het terrein van het boek. Nergens in Europa werden zo veel boeken uitgegeven én gelezen als in de Nederlanden. Een groot deel van het drukwerk in die tijd bestond uit plakkaten. Allerlei mededelingen vanuit de (plaatselijke) overheid, die werden gedrukt en vervolgens werden opgehangen op plaatsen waar veel mensen ze lazen. Drukkers besteedden daar veel werk aan, inclusief stevig papier en mooie gotische letters. Leuk detail: In die tijd bestond er zelfs het officiële beroep van stadsaanplakker, de ambtenaar die zich meerdere malen per dag bij het stadhuis moest melden, om te kijken of er iets aan te plakken viel.

Daarnaast werden er heel veel wetenschappelijke en theologische boeken gelezen. Fictie was er veel minder, maar bestond wel. Daarbij moet je vooral denken aan reisverslagen. Een van de meest verkochte daarvan is het nog steeds bekende verslag van de Hoornse schipper Bontekoe. Nederland was een leesgierig land. Ook een land waarin heel wat mensen, en niet alleen intellectuelen, een behoorlijke bibliotheek bezaten. Een van de ‘koplopers’ was de Utrechtse hoogleraar Voetius, die maar liefst 5500 boeken bezat. Het is de vraag of de gemiddelde professor in onze tijd daaraan kan tippen. Dit is een heel interessant boek over een vrij onbekend onderwerp!

De stalkster

Een groot en blijvend thema van Mirjam Rotenstreich in deze literaire roman is loslaten. Of beter nog: het onvermogen om los te laten. Dat past ook helemaal bij de titel. Elsemijn heeft in haar tienertijd een enorm verlies geleden en op het moment dat het verhaal begint wacht ze op de thuiskomt van haar vriend, in de hoop dat hun relatie zich vanaf deze dag zal verbeteren. Het onvoorstelbare gebeurt. Acht hoofdstukken lang lees je terwijl Elsemieke op Binck wacht , over hoe hun leven is geweest. Opwindend, moeilijk en tragisch. In hoofdstuk 9 blijkt waar haar vriend al die tijd is gebleven. Uiteindelijk sluit dit gedeelte dat getiteld is met het woord ‘heel’ bij hoofdstuk 12 af.

Dan volgt het tweede deel dat “in stukken” heet en 11 hoofdstukken bevat. In dit deel probeert Elsemieke zichzelf bij elkaar te rapen en niet alleen zichzelf.

Hierna volgt het deel “vergaren”. Elsemieke maakt met heel veel verschillende mensen kennis en weet zich in hun leven onmisbaar en geliefd te maken op een bijzonder geraffineerde manier.

En dan volgt het slot dat “bijeen” is genoemd. Echt geniaal hoe Mirjam naar dit slot heeft toegewerkt. Wat voor de lezer eerst nog vaag was, kreeg in de vorige delen steeds meer vorm en vormt in het laatste deel de climax. Het gekke is dat je zo meegesleept wordt in het verhaal dat je dit laatste deel min of meer een logisch gevolg vindt, hoe hilarisch het ook eigenlijk is. Hilarisch en dieptriest. Het is allebei.

Door dit boek krijg je begrip voor mensen die alles kwijtraken in hun leven. Je kruipt wat dichter bij hun gevoel en beleving. Je snapt hoe ver het ‘gewone leven’ van ze af staat en dat dat gewone leven haast niet meer te leven is. Bijzonder hoe Mirjam Rotenstreich daar door fictie een vorm aan gegeven heeft.

19057

Recensie

Jouw waardering

19056

Recensie

Jouw waardering

19055

Recensie

Jouw waardering

19053

Recensie

Jouw waardering

19054

Recensie

Jouw waardering

19052

Recensie

Jouw waardering

19051

Recensie

Jouw waardering

19050

Recensie

Jouw waardering

19049

Recensie

Jouw waardering

19048

Recensie

Jouw waardering