Boekenmening

Mensen zoals jij

Een maand lang leven met gelovigen uit het Romeinse Rijk

Al dertig jaar lang bestudeert Benno Zuiddam de oudste periode van het christendom als wetenschapper, vooral in combinatie met de Bijbelwetenschappen. In de vroege kerkgeschiedenis en de antieke oudheid heeft hij mensen leren kennen van wie hij merkte dat zij net zo waren als wij allemaal. Je kunt hun veel verwijten, maar niet dat ze dom waren of niet de juiste vragen stelden. Hij leerde van heidenen die nadachten over God en worstelden met het spreken en het zwijgen van de goden. Omdat het in onze tijd al niet anders is, neemt Benno ons mee naar die mensen, en laat ons meemaken wat zij meemaken en nadenken over keuzes die zij soms gedwongen waren te maken en soms in alle vrijheid maakten. En vervolgens laat hij ons nadenken over onze eigen keuzes in onze eigen cultuur en omstandigheden, ook al zijn de vragen soms heel sturend en soms ook heel gesloten en kun je niet veel kanten op na het lezen van zijn onderhoudende geschiedenis. Een vraag als: “Is het belangrijk dat God eerlijk en rechtvaardig is?” lijkt me een gigantische open deur.

Zuiddam schrijft prettig maar niet oppervlakkig. Hij neemt je echt mee naar de dilemma’s die al heel snel na de opstanding van de Heer Jezus Christus ontstonden en hoe daarmee werd omgegaan door de gelovigen in de verschillende delen van de toenmalige wereld.

Ik krijg de indruk dat dit boek voor jonge mensen is geschreven door de vragen, die sturen op levensvormende beslissingen. Maar het niveau is pittig en ik meen dat het iets te hoog gegrepen is voor adolescenten in het algemeen. Tegelijk is kennis van de ontwikkeling van de vroege kerk een pre bij het lezen van dit boek.

Als inleiding tot de vroege kerkgeschiedenis is het lezenswaardig voor alle leeftijden na de adolescentie.

Jij droeg me

Je zult maar veertien jaar oud zijn en een alles veranderende ontdekking doen: jij had niet meer moeten leven, je biologische moeder onderging een abortus, maar dat ging mis. Een zuster in het ziekenhuis hoorde een zacht gehuil en redde de baby van de dood. Dit werd echter niet aan de biologische moeder vertelt. Het kind werd ter adoptie aangeboden, ze werd Melissa genoemd.

Nadat ze deze vreselijke waarheid ontdekte raakte Melissa aan de alcohol verslaafd en kreeg ze een eetstoornis. Toen ze negentien was ging ze de zoektocht aan naar haar biologische moeder. Dat maakte dat ze nog een schokkende ontdekking deed.

Haar moeder wilde helemaal geen abortus, maar werd gedwongen door haar oma. De abortus vond plaats bij acht maanden zwangerschap (!) en oma wist dat het kindje nog leefde, maar het werd voor dood achtergelaten bij het ‘abortusafval’. Hoe is het mogelijk dat een aanstaande grootmoeder haar dochter en kleinkind dit aandoet? En welke arts werkt hier aan mee? Bij deze passage moest ik wel huilen. Zelf heb ik nooit een kindje gekregen, maar de wens was wel groot. Hoe kan dit gebeuren? Welk mens is hiertoe in staat?

Melissa wordt overspoeld door gevoelens van kwaadheid en schaamte. Komt zij hier vandaan? Voor haar moeder voelt ze ook medelijden. En wat moet ze met al die gevoelens ten opzichte van haar geloof?

Vandaag de dag is Melissa Ohden spreekster. Ze heeft haar oude baan opgezegd en gaat rond om te spreken over abortus, in het bijzonder werkt ze voor het ‘Abortion Survivor Network’. Waar zij, geboren in 1977, niemand had om haar te steunen, helpt ze nu mensen, zowel mannen als vrouwen, die te maken hebben (gehad) met abortus. En wat prachtig is: ze heeft het geloof behouden!

Je hoort erbij

Lia heeft al vijf en een half jaar verkering met Maarten, haar buurjongen. Als ze kans maken op een huis, slaat bij Lia de twijfel toe. Vooral als er een nieuwe opzichter komt bij de woningbouwcorporatie waar Lia werkt. Bart is jaren ouder dan Lia en heeft een vrouw en drie dochters. Omdat ze veel samenwerken, leren ze elkaar steeds beter kennen.

Dan merkt ze dat ze verliefd is geworden op Bart en het lijkt wederzijds. Op een dag gaan ze te ver en beiden hebben daarna veel spijt. Lia vraagt haar ontslag aan en in de korte tijd dat ze er nog werkt ontloopt ze Bart zoveel mogelijk.
Ze trouwt met Maarten, en komt er daarna al snel achter dat ze zwanger is. Ze weet bijna zeker dat het van Bart is en ze raakt in paniek. Maarten mag dit niet weten en ze besluit dat dit altijd haar geheim zal blijven.

In de tweede helft van het boek gaat het over Maaike, de dochter van Lia. Zij is dan al volwassen en ze zit met tal van vragen. Haar ouders houden van haar en toch voelt ze een zekere afstand. Is ze geadopteerd? Of is ze ongewenst? Waarom heeft ze geen broertjes en zusjes gekregen, terwijl ze krap negen maanden na de trouwdag van haar ouders geboren is? Maaike trouwt met Ruud en ze kan er met hem goed over praten. Ruud stimuleert Maaike om zoveel mogelijk naar haar ouders te gaan en te proberen de band goed te houden.

Dan wordt moeder Lia ziek en ze krijgt een aangrijpende boodschap. Lia kan niet meer beter worden. Maaike wordt zelfs nu buitengesloten. Het doet haar veel pijn. Op een dag komt Maaike er achter dat ze zwanger is. Ze voelt zich gespannen als ze het grote nieuws aan haar ouders gaan vertellen. Hoe zullen ze reageren? Zal haar moeder haar kleinkind nog kunnen zien? Haar ouders zijn blij, maar haar moeder raakt van streek. Maaike denkt het te begrijpen, maar er blijkt iets heel anders achter te zitten.

Als haar vader haar op een dag belt dat ze bij haar moeder moet komen omdat zij een belangrijke boodschap voor haar heeft, schrikt Maaike. Haar schrik slaat om in ongeloof en woede als Lia haar verteld dat Maarten haar niet vader is, maar Bart, een collega van de woningbouwstichting waar ze werkte. Nu begrijpt Maaike waarom ze zich altijd zo buitengesloten heeft gevoeld en waarom haar moeder het haar vader Maarten altijd zoveel mogelijk naar de zin maakte. Lia vraagt om vergeving, wat Maaike veel strijd kost. Ze weet echter dat er weinig tijd is en daarom schenkt ze haar moeder toch vergiffenis. Direct daarna overlijdt haar moeder.

Maaike gaat een zware tijd door. Ze moet veel verwerken en daarbij is ze ook heel boos op Maarten omdat hij altijd gezwegen heeft. Ze wil niet meer naar hem toe en gaat op zoek naar haar biologische vader. Als ze bij haar tante komt, leest ze daar een krant waarin een rouwadvertentie staat van haar biologische vader. Juist diezelfde middag zal hij begraven worden en Maaike aarzelt niet om meteen door te rijden naar de begraafplaats. Van een afstand ziet ze alles gebeuren en even later ontmoet ze haar halfzus. Na de eerste schok en emoties belooft deze vrouw met haar twee zussen te overleggen of ze contact met Maaike willen. Dat loopt voor Maaike op een teleurstelling uit, want ze willen geen contact. Ze praat het tenslotte met Maarten uit en het komt helemaal goed tussen hen. Als de zoon van Ruud en Maaike geboren is, vernoemen ze hem naar de twee vaders: Maarten Pieter.

Ina van der Beek heeft de gave om je vanaf de eerste bladzij het verhaal in te trekken en het niet eerder weg te kunnen leggen voordat je de laatste zin gelezen hebt. Diepgang, spanning en romantiek zijn ruimschoots aanwezig. Ina heeft een prettige schrijfstijl waardoor het boek heel toegankelijk is om te lezen.

Wonderen verhalen

Dit is het levensverhaal van de auteur en de rode draad door het hele boek is: vertrouwen op God. Carla nodigt de lezer op een prettige manier uit om bij haar op de koffie te komen. Ze laat de woning zien en begint dan te vertellen. Omdat ze op veel verschillende plekken heeft gewoond met haar man en kinderen, beginnen de hoofdstukken in elke nieuwe woning op deze manier.

Carla en haar man Bert werken jaren bij Jeugd met een Opdracht. Daar ontmoeten ze veel mensen, allerlei types en bij de een landt het evangelie wel en bij de ander niet direct. Heel bijzonder is het verhaal van Julan. Vijftien jaar verslaafd, hij komt tot geloof en vertrekt dan weer naar zijn familie in Maleisië, Na vijfentwintig jaar krijgen Carla en Bert van hem een vriendschapverzoek via Facebook . Hij heeft zijn droom waar kunnen maken, een opvang starten en anderen het evangelie brengen.

De moeilijkheden blijven het gezin Kwakkel echter niet bespaard en uiteindelijk vertrekken ze bij Jeugd met een Opdracht. Later worden ze door God geroepen om in Namibië te gaan werken. Ze zouden daar voor vijf jaar naartoe gaan, maar na een jaar keren ze weer terug. Was het wel Gods wil dat ze daar naartoe gingen?

Een boeiend boek waarin veel wonderen worden beschreven. Heel bijzonder is het hoofdstuk waarin Carla Maria ontmoet in de bus.

Met vreugde vrouw zijn

Opnieuw zijn de aantekeningen die Elisabeth Elliot heeft gemaakt om haar dochter voor haar trouwen goede raad mee te geven, uitgegeven. Tijdens het lezen van deze aantekeningen merk je dat Elisabeth in haar jaren gegroeid is, ouder en wijzer geworden en gevormd door het begrijpen van hoe God het heeft bedoeld en hoe het in de praktijk van het leven gaat. “Je offert je leven op, maar niet als deurmat” is een van de uitspraken die een glimlach ontlokken. Ze heeft een verfijnde manier van uitdrukken waar het werkelijk om gaat. “Je geeft jezelf als twee geliefden die genade nodig en ontvangen hebben.” Geen enkele ruimte voor de tweede-, derde- of vierde-feministische-golf-gedachten. Gewoon toewijding en blij zijn met je roeping als vrouw. Natuurlijk is er ruimte om een bediening te hebben of een carrière, maar alleen als God je ertoe roept.

Elisabeth legt verschillende principes uit, die elke generatie christenen opnieuw moeten leren (waarderen). Bijvoorbeeld over gezag. “Mensen die zichzelf christen noemen, zijn mensen die autoriteit aanvaarden. Zij vertrouwen erop dat God hun schouders gemeten heeft (Hij weet hoeveel je aankunt).” Je kunt onmogelijk Jezus volgen zonder gezag te erkennen. “Mij is gegeven alle macht…”, zegt Jezus immers. En vervolgens over onderwerping. “Het onderwerpen aan het gezag dat door God is gegeven, is geen gevangenschap.” Elisabeth blijft vasthouden aan de zuivere bedoeling van de door God gegeven gezagsverhoudingen. “God wil dat we compleet, veilig en sterk zijn. Een van de manieren om heelheid, veiligheid en kracht te vinden is om onszelf te onderwerpen aan het gezag dat God over ons gesteld heeft.” De beloften die daarop staan, zijn: “Ik zal u rust geven”; “Mijn vrede geef Ik u”; “…het eeuwige leven beërven”; “Je leven behouden”; “Het Koninkrijk ontvangen.”

De beperking van de gezagsverhoudingen die God heeft ingesteld, die Hij in het huwelijk aan de partners geeft, werkt als een rivier die door een kloof stroomt, zij krijgt een onmetelijke kracht. Als die rivier de vlakte bereikt, verdwijnt die kracht. Als er geen grenzen zouden zijn aangebracht aan de liefde van man en vrouw, zou de kracht ervan verdwijnen. Het is een krachtig beeld dat Elisabeth hier schetst en als je leest wat die ‘grenzen’ dan zijn kun je er nog veel over discussiëren, maar er zit veel (Bijbelse) logica in.

Ik ben het niet in alles met haar eens, maar zij geeft tenminste een behoorlijke zet om de rol die een vrouw in het huwelijk heeft, nog eens te toetsen aan de Bijbel en te overdenken.

Liefde door scherven heen

Dromend van haar prins op het witte paard, ontmoet ze Martim. Zijn leven is vanaf zijn jeugd erg heftig geweest. Esther wil niets liever dan voor hem zorgen en hem liefde geven. Ze is ervan overtuigd dat ze voor elkaar geschapen zijn. Martim gaat regelmatig naar de kroeg voor de gezelligheid. Hoewel
Esther het graag wil, krijgen ze geen relatie. Die krijgt ze wel met Geert, met wie ze gaat samenwonen. Ondanks dat ze twijfels heeft, trouwt ze met hem en krijgen ze twee kinderen.

Het huwelijk eindigt in een scheiding. Esther heeft intussen Martim weer ontmoet en trekt bij hem in. Hij heeft kinderen uit een eerdere relatie. Dat wordt een samenzijn met veel moeite en problemen. Martims kinderen worden bij hen weggehaald. Martim kan dat niet verwerken en hij begint te drinken. Esther blijft van hem houden maar het wordt steeds moeilijker. Moet ze bij hem weggaan?

Dit is het levensverhaal van de auteur. Een hartverscheurend relaas waarin de enorme problemen die een verslaving met zich meebrengt, op een aangrijpende manier beschreven worden.

De kleur van vriendschap

Olivia en Anne, zomaar twee vrouwen ergens in een stadje in de Verenigde Staten. Ze dachten het in eerste instantie niet, maar ze worden beste vriendinnen. Ze vertellen ieder hun eigen verhaal in het boek en als lezer word je in hun leven getrokken. Niet alleen doordat het door beide vrouwen in de ik-vorm wordt verteld, maar juist doordat ze vertellen wat hun vriendschap met ieder van hen persoonlijk doet. Dat is heel positief, maar Olivia kan al die warmte en liefde op een bepaald moment niet meer handelen. Het komt allemaal te dichtbij en zij begint afstand te creëren tussen haar en Anne. En het is zoals de schrijfster door Olivia’s mond beweert aan het eind van het verhaal, het is Olivia’s verhaal. Het gaat om haar omgang met wie zij zelf is en wie zij wil zijn en de ontwikkelingen daarin.

Ontdekken hoe om te gaan met liefde en te gaan begrijpen wat liefde en vriendschap inhoudt is jammer genoeg vaak een levenslange intensieve klus. De schrijfster heeft meer dan vierhonderd bladzijden nodig om dat op een mooie manier rustig uit te werken. De timing van sommige details is perfect. Als lezer wil je Olivia vooruit duwen: “Oh, schiet toch op!” en dat is precies het element waardoor je dit boek onmogelijk opzij kunt leggen. Als lezer begrijp je al lang hoe het moet zijn, maar het echte leven is niet hoe het moet zijn. Het gevoel van urgentie en verlangen wordt bij de lezer steeds sterker, maar toch is er geen anticlimax. De schrijfster heeft alle einden rondgebreid en ondanks de tragedie eindigt het zoals elk verhaal moet eindigen. Knap werk!

Diepe blijdschap, diep verdriet, afwijzing en volkomen acceptatie, gebrokenheid en gaafheid. Alles komt voorbij en de precies afgewogen mix maakt dit boek zo waard om gelezen te worden.

Sprong in het diepe

Sprong in het diepe is het tweede deel van de Hink – stap – leef trilogie van Monique van Goozen. In deel 1 leerde je een groep mensen kennen van wie sommige door familiebanden verbonden zijn en andere door vriendschaps- of liefdesbanden. Gelukkig hoeven we de personen uit deel 1 nog niet los te laten. Dat is het mooie van een trilogie.

In dit deel leren we onder andere Max kennen; hij zorgt voor zijn dementerende vader en zijn zusje die sinds kort weer bij hem woont. Max houdt van structuur en duidelijkheid en is erg druk met en voor zijn familie. Hij leert ‘met een knal’ Leonie kennen. Leonie is de schoonzus van Anne, van wie we het verhaal hebben gelezen in deel 1. Leonie en de lezer worden met dezelfde warmte en met enthousiasme weer in deze groep mensen opgenomen.

De relaties tussen de mensen in de groep groeien en iedereen komt drempels en dilemma’s tegen. Het leven gaat nu eenmaal niet over rozen. Yfke, het zonnetje uit deel 1 speelt nu ook een grote rol in dit deel. Haar onbevangenheid is hartverwarmend en haar uitspraken direct en hilarisch. Zij is en blijft de verbindende factor tussen deze bijzondere mensen.

Max en Leonie besluiten ervoor te gaan, een relatie, maar terwijl de een opbloeit en straalt wordt de ander steeds ongelukkiger. De vriendengroep laat echter zien dat zij er niet alleen voor staan en doet er alles aan om Max en Leonie te laten zien dat loslaten niet hetzelfde is als in de steek laten. De vraag is of de liefde tussen deze twee mensen sterk genoeg is om het weer te proberen.

Tijdens het lezen kun je echt genieten van de mooie dialogen en de beschrijvingen van de personen en gebeurtenissen. Je voelt je onderdeel van het geheel en neemt de levenslessen die de hoofdpersonen bedoeld of onbedoeld met de lezer delen in je op. Het maakte ook dat het een boek is dat ik steeds weer pakte en verder wilde lezen. Het zou bijna kunnen gebeuren dat je tijdens de koffie tegen een vriendin zegt: “Heb je gehoord van Max en Leonie?” En dan beseffen dat zij het boek nog niet gelezen hebben. Zo echt zijn de gebeurtenissen beschreven.

Sprong in het diepe is een mooie roman over vriendschap. Toch is het geen sprookje. Net zoals het leven geen sprookje is, ook de minder leuke kanten van de mensen worden beschreven en de reacties en dialogen zijn eerlijk en puur.
Maar zelfs als het niet goed gaat tussen Leonie en Max, staan de anderen om hen heen. Zeer ontroerend om te lezen. Dat merk je onder andere in de volgende zin van Max: “Ik begrijp het niet. Jullie moeten bij Leonie langsgaan, zij is van jullie vriendenclub. Ik niet.”

‘Sprong in het diepe’ is een roman die vol respect voor de keuzes van de hoofdpersonen is geschreven en die je na het lezen zeker bij zal blijven tot het volgende deel verschijnt…. Monique van Goozen volgde een opleiding tot verpleegkundige, activiteitenbegeleider en docent. Haar werk is het begeleiden van kinderen met downsyndroom in het basisonderwijs.

Als de weg verborgen is

Tine komt door het verlies van haar moeder en haar baan in een midlifecrisis terecht. Ze voelt zich slachtoffer van haar situatie. Ze heeft een te lieve man en drie kinderen die volwassen of bijna volwassen zijn. Toch is ze in het contact met haar gezin nog steeds heel erg fysiek aan het zorgen. Dat benauwt haar. Daarom gaat ze een weekje naar Noorwegen, maar verdwaalt tijdens een niet goed voorbereide wandeling. Ze schuilt in een bouwvallige hut, waar een andere wandelaar ook noodgedwongen zijn toevlucht heeft gezocht. Hij is een priester van een parochie in België. In die hut ontstaat een nauwe band tussen de twee verloren zielen. Ze blijken allebei op een bepaald punt van hun leven te staan en vinden steun en gehoor bij elkaar en ze delen leeftocht en medicijnen. Na een paar koude en angstige dagen worden ze gevonden en naar het ziekenhuis gebracht om te genezen.

Tine lijkt hierna nog meer te denken dat ze een eind moet maken aan haar situatie, maar ze heeft geen idee hoe ze haar slachtofferschap kan stoppen en ze worstelt met haar verliezen. Ze vraagt geen hulp, ze vertelt er niet over tegen haar man, maar ze voelt zich overduidelijk en steeds meer ongelukkig. Door haar zwijgen kan haar man haar niet bereiken, maar hij doet er ook niet erg veel moeite voor, behalve dan dat hij af en toe vraagt wat er nu werkelijk aan de hand is. Dit aandeel lijkt me wat onwaarschijnlijk, want na een jaar een ronduit slechte relatie met maar heel af en toe een goede dag, is haar man nog steeds even lief en begrijpend. Met haar slachtofferschap verziekt Tine de sfeer in huis voor maanden. Dat laat zijn sporen na in het gezin. Op het dieptepunt van de crisis besluit Tine naar België te gaan…

Het passief-agressieve in Tines karakter is tot aan het eind doorgezet. Er is nauwelijks bewustwording van wat zij veroorzaakt, alles draait om haar eigen worsteling met haar eigen onmacht in het aangeven van goede grenzen. Aan het eind van het boek had ik geen eind-goed-al-goed gevoel, want nu begint het pas. Hoe gaat ze er vanaf nu mee om? Gaat er nog iets veranderen in haar houding? Gaat ze werken aan een besliste doch vriendelijke houding naar haar omgeving? Of blijft ze hangen in de ik-wil-gelukkig-gemaakt-worden-modus? Gaat haar man mee veranderen of blijft hij de te lieve workaholic die ook zijn grenzen niet kan aangeven? Dit boek had een mooi verhaal kunnen bevatten, wanneer er karakterontwikkeling had plaatsgevonden. Maar dat is te weinig aanwezig.

De tweede slaap

In het begin van 'De Tweede Slaap' rijdt een pastoor op een paard door de heuvels en bossen van Engeland. Het jaartal 1468 wordt in de eerste zin genoemd, maar het duurt tot het einde van het derde hoofdstuk (blz. 35) dat de lezer door heeft dat wij niet zomaar terug zijn in de Middeleeuwen. De eerwaarde ontdekt een voorwerp met op de achterkant het ultieme symbool van hoogmoed en godslastering van den Ouden: een appel met een hap eruit.

Robert Harris heeft bestsellers geschreven over een het Romeinse Rijk en dat bracht hem op het idee om een thriller te schrijven die zich afspeelt in de toekomst. Mensen kijken terug op de brokstukken van onze beschaving. Zij vragen zich af wat er is gebeurd, want de samenleving zoals wij die kennen is in de Tweede Slaap al zo’n 800 jaar geleden vergaan. Welke ramp zich heeft voorgedaan weten de mensen niet precies, maar opvallend is dat de kerk het weer voor het zeggen heeft gekregen.

Het verhaal speelt zich af in amper een week, waarin de jonge geestelijke Christopher Fairfax, in een dorp aan de rand van Wessex de begrafenisdienst moet leiden van pastoor Lacy, die 32 jaar de voorganger is geweest in het dorpje Addicott. De dood van de pastoor, zijn eigenzinnige interesses, zijn wandeltochten en opgravingen in het gebied, zijn puzzelstukjes die Fairfax met behulp van een aantal dorpsbewoners probeert op te lossen. Langzaam maar zeker ontdekt hij wat de Apocalyps is geweest, die de kerk als verklaring geeft voor het verval van de oude beschaving.

De Tweede slaap is uitgegeven als thriller, maar ik vind hem niet echt superspannend. Ik heb hem wel geboeid gelezen, vooral gefascineerd door wat er van onze beschaving overblijft, slechts gladgeslepen glas en plastic. Het is een prikkel om duurzaam te leven. Dat de kerk opnieuw een belangrijke pijler wordt, vind ik interessant, maar om het overtuigend te laten zijn, heeft Robert Harris de toekomst wel verschrikkelijk vereenvoudigd. Als onze techniek en het internet er niet meer zijn, is toch niet al ons wetenschappelijk denken zomaar verdwenen? Laat staan dat andere volken met een ander geloof opeens weer mijlenver weg van Engeland leven.

20015

Recensie

Jouw waardering

20014

Recensie

Jouw waardering

20013

Recensie

Jouw waardering

20012

Recensie

Jouw waardering

20011

Recensie

Jouw waardering

20009

Recensie

Jouw waardering

20009

Recensie

Jouw waardering

20008

Recensie

Jouw waardering

20007

Recensie

Jouw waardering

20006

Recensie

Jouw waardering