Boekenmening

Wake Up! is een informatief boek over bijbelse feesten zoals die door God zijn ingesteld in het Oude Testament (Leviticus 23) en de Joodse kalender, die een verrassend inzicht geven over de rol van Jezus in de vervulling van die feesten. De schrijvers stellen dat de voorjaarsfeesten; Pesach, het feest van de Ongezuurde Broden, het feest van de Eerstelingen en het Wekenfeest door Jezus zijn vervuld bij Zijn komst op aarde. De betekenis van de najaarsfeesten; bazuinfeest (Rosj Hosjanna), Grote Verzoendag en het Loofhuttenfeest zullen vervuld worden bij de wederkomst van Jezus, aan het eind der tijden. Met behulp van tijdslijnen, patronen in de geschiedenis, gebruiken in feestelijke tradities, zoals die van een Joods huwelijk, geloven zij dat het moment waarop de najaarsfeesten vervuld worden, aanstaande is.

De onbekende schrijvers Arno Lamm en Emile-André Vanbeckevoort willen met dit boek christenen alert maken, zodat zij zich voorbereiden op de wederkomst van Jezus en de Eindtijd. Dat is de hoofdzaak van deze bestseller, die nu al maanden goed verkoopt in de christelijke boekhandels.

Mooi boek

Vele uren heb ik gestoken in Wake Up! Een boek waar de meningen over verdeeld zijn. Nu ik er in heb zitten spitten, kan ik me dat goed voorstellen. Ik heb zelf ondertussen een behoorlijke haat-liefde verhouding met het boek. Het ziet er mooi uit, mysterieuze cover met de titel in reliëf gedrukt. Het boek voelt zwaar, maar de grote hoeveelheid tekst is opgedeeld in hapklare brokken, met verschillende afbeeldingen en vergrote citaten van kerngedeelten, waardoor het makkelijk te lezen is. Bovendien worden regelmatig stukken herhaald en samengevat. Er zijn zeven hoofdstukken, die de lijn van het boek uitzetten. De eerste hoofdstukken zijn nodig om duidelijk te maken hoe de schrijvers met de Bijbel omgaan, waarbij ze hun voorkeur voor de Hebreeuwse taal bepleiten en toelichten waarom zij andere bronnen naast de Bijbel gebruiken voor hun betoog: Gods plan is onveranderlijk en ligt vast in de Bijbel en dat wordt vooral duidelijk als we de Bijbelse feesten gaan bestuderen.

Wake Up! heeft interessante verklaringen die gebeurtenissen en teksten uit de Bijbel voor mij veel begrijpelijker maken. De schrijvers laten zien hoe Jezus de voorschriften uit het Oude Testament tot in detail heeft vervuld. Persoonlijk vind ik dit het sterkst uitgewerkt in de beschrijving van het Pesachfeest, omdat ik vertrouwd ben met de inhoud van dat feest. Door het gebruik van de Joodse kalender plaatsen zij de intocht van Jezus op Nisan 10, de dag dat Joodse families een lam moesten uitkiezen voor het Paasfeest. Vanaf dat moment kunnen de schrijvers alle gebeurtenissen rond het lijden en sterven in perspectief plaatsten, waardoor het ook duidelijk wordt dat Jezus op donderdag gestorven en begraven is en Jezus ook daadwerkelijk na drie dagen is opgestaan. Wat ze vervolgens zeggen over hoe Jezus als Hogepriester de wet vervuld, ook in verband met Grote Verzoendag is intrigerend, ook voor wat het voor ons als gelovigen betekent. De visie om Gods wet te interpreteren als Gods Instructie, die we nodig hebben voor een geheiligd leven en om ons voor te bereiden op de wederkomst, schuurt met de opvattingen die veel christenen hebben over de wet in het Oude Testament.

Kritiek

De schrijvers zijn zich daar ook van bewust. Zij waarschuwen in hun boek de lezers meerdere keren dat wat zij schrijven in strijd kan zijn met hetgeen christenen altijd al hebben gehoord of geleerd. Misschien is een waarschuwing op zijn plaats, maar op sommige plaatsen irriteert hij. Alsof christenen tegenwoordig inderdaad niet meer leven met de verwachting van de wederkomst en geen visie hebben voor Israël, nooit het Oude Testament lezen enzovoort. Tussen de regels door sijpelt betweterigheid. In het hoofdstuk over kerk en Israël hebben ze helemaal geen goed woord over voor de houding van de kerk ten opzichte van de Joden, hoe terecht ook, enige nuance was misschien toch wel op zijn plaats geweest.

Ik mis ook regelmatig de mogelijkheid om iets te controleren van wat zij beweren. Ondanks de vele voetnoten, ontbreken belangrijke tekstverwijzingen. Bovendien ontbreekt in het boek informatie over de auteurs, waar zij bijvoorbeeld hun theologische opleiding hebben gevolgd, (voor mij maakt dat de auteurs minder betrouwbaar). Daarnaast is het lastig dat er geen literatuuroverzicht, trefwoorden of tekstverwijzingsregister zijn opgenomen. Juist omdat dit boek oproept tot verder studie is het ontbreken van dergelijke bijlagen een gemis.

Blijven studeren

Het is terecht dat de schrijvers waarschuwen dat we belangrijke lessen uit de Bijbel zijn kwijtgeraakt door onze verwijdering van het Jodendom. Daarom is het goed om het verband tussen de bijbelse feesten en wat dit te zeggen heeft over Jezus en de wederkomst te bestuderen.

In de inleiding wordt gesteld dat dit boek confronterend kan zijn. Er wordt meteen bij gezegd dat het niet de bedoeling is dat mensen zich Joods gaan gedragen, maar dat het een oproep is (wake up call) om je te verdiepen in de lijnen die God heeft uitgezet in het Oude Verbond.

De kerk heeft zich losgeweekt van haar oude (Joodse) wortels, zo stellen de auteurs. Dit boek richt zich op de feesten uit het Oude Verbond, die een schaduw zijn van gebeurtenissen die reeds vervuld zijn, maar ook naar feiten verwijzen die nog in de toekomst liggen. De kerk heeft hier belangrijke dingen laten liggen, zodat er pas in deze tijd duidelijkheid over komt, vertellen de auteurs.

Er wordt ingegaan op de vier lagen van uitleg van het Woord. Boeiend en goed om deze te hanteren bij Bijbelstudie. Hierbij speelt ook de grote vraag: moet ik iets letterlijk of figuurlijk interpreteren? Sola scriptura wordt losgelaten door de schrijvers. Zij baseren zich o.a. ook op de mondelinge overlevering van de Joden. Interessant is de uitleg bij het begrip Alpha en Omega. Dit blijkt in het Oude Verbond wel heel vaak voor te komen zonder dat het vertaald is in onze huidige vertaling. Ook wordt ingegaan op het begrip ELS. De visie dat de letters in het OT ‘de eerste en de laatste’ betekenen wordt overigens door veel theologen weersproken. Hierover wordt niet gesproken.

Er worden tijdslijnen besproken die in de Bijbel genoemd worden. Daarbij wordt uitgegaan van het principe dat duizend jaar voor de Heere als 1 dag is. Hierbij wordt aangenomen, zoals bij de Joden gebruikelijk is, dat God rekent met een periode van 7000 jaar. Dus is de periode van de eindtijd bijna voorbij. De schrijvers stellen dat wij de laatste generatie zijn voordat het duizendjarig rijk begint. Ze zeggen zelfs dat mensen die dit niet zien een summier geloof hebben en dat het verschil tussen hen die dit wel of niet geloven ons als christenen aangerekend zal worden.

Dan gaan de auteurs in op het discussiepunt ‘De vervangingstheologie’. Hierover bestaan in de kerken verschillende meningen. In feite komt het neer op de vraag: wat in de Bijbel neem ik letterlijk en wat heeft een geestelijke betekenis? Daarover wordt zeer verschillend gedacht. De kerkgeschiedenis wordt aangehaald om de vele fouten te noemen die er begaan zijn in het verleden. Dat is natuurlijk ook zeer ernstig. Bijvoorbeeld Luther was heel onverdraagzaam tegenover Joden. Dat kunnen we niet goedpraten. Ook wat tijdens de kruistochten gebeurde met de Joden waren grote misdaden. Toch mogen we niet vergeten dat bijvoorbeeld Luther een kind van God is. Zijn zonden zijn hem vergeven. De auteurs blijven steken in de aanklachten, maar ook in die tijden, hoe moeilijk dit ook te begrijpen is, heeft God zelf een hand in de geschiedenis.

In hoofdstuk 5 komen de zeven oudtestamentische feesten aanbod. Deze hebben allemaal een profetische waarde waar de auteurs ons op wijzen. Wanneer we deze feesten in de Joodse kalender op een rij zetten, zien we precies Gods heilsplan met de wereld daarin weerspiegeld. We zien een voorafschaduwing van de tijd dat Jezus op aarde was, maar ook van de tijden die nog komen gaan, het gedeelte van het heilsplan dat nog niet vervuld is. De auteurs zien een grote waarde in het vieren van deze feesten, ook in onze tijd. Hierin gaat men mijns inziens wat te ver; ik geloof dat het goed is dat we kennis hebben van de feesten en hun uitleg, maar wij zijn niet meer gehouden deze feesten te vieren.

Het hoofdstuk over het verband tussen de traditionele Joodse bruiloft en de komst van de Messias was mij niet onbekend. Het is prachtig te merken dat God door deze traditie verwijst naar het ‘huwelijk’ tussen Jezus en zijn gemeente.

Het laatste hoofdstuk gaat in op het feit dat God in verbonden denkt. Hij is die verbonden trouw. Wanneer de mens leeft naar het verbond zal God zegenen. Anderzijds zal Hij vervloeken wanneer mensen het verbond negeren. Bij elkaar vormen de verbonden het grote heilsplan van de Almachtige met deze wereld. We mogen uitzien naar de wederkomst van Christus.

Deze broeders hebben een goed werk gedaan. Het boek is boeiend en leerzaam, nuttig voor elke christen. Je moet wel even door de toonzetting heen. Steeds weer wordt er nogal laatdunkend gesproken over christenen die een andere visie hebben dan de auteurs. Dat werkt in eerste instantie irriterend, maar wanneer je hier doorheen kijkt heeft de inhoud van dit boek waarde voor elke christen. Het maakt dat je ziet hoe groot God is en hoe Hij zijn heilsplan op een bijzondere manier in elkaar heeft gezet.