Boekenmening

De hoeve en het hart

DE ONBEKENDE ZEVENTIENDE EEUW

Er zijn veel boeken over de zeventiende eeuw geschreven. Onze ‘gouden eeuw’ mag zich nog altijd verheugen in de belangstelling van velen, onder wie talrijke historici. Vaak is het wel zo dat de aandacht vooral uitgaat naar de grote gebeurtenissen en grote namen, naar politici en stadhouders, admiraals en beroemde schilders. Aan het leven van de gewone man wordt veel minder aandacht besteed.

Enny de Bruijn doet dat in haar voortreffelijke boek ‘De hoeve en het hart’ juist wel. De vondst van interessante brieven van een schrijvende boer uit de Tielerwaard is het uitgangspunt van haar boek. Zijn naam: Arien van Rijckhuijsen. Aan de hand van zijn pennenvruchten en die van onder andere zijn kinderen wordt een fascinerend beeld opgeroepen van het (boeren)leven in de zeventiende – en een deel van de achttiende eeuw. Het verleden is een vreemd land, een land waarvan we niet te snel moeten beweren dat we het begrijpen, maar Enny de Bruijn slaagt erin om lang vergeten mensen tot leven te wekken. Mensen die soms heel veel op ons lijken, maar soms ook helemaal niet. Haar boek biedt een schat aan informatie over de sociale verhoudingen, geloofsbeleving enz.

De zeventiende-eeuwse inwoners van de Tielerwaard waren vaak diepreligieus, maar soms tegelijk verzot op uitgaan en gokken (bijvoorbeeld op de uitkomsten van veldslagen). Opvallend vond ik ook het gewelddadige karakter van deze vooral agrarische samenleving. Het percentage moorden lag enorm hoog …
Duidelijk zie je ook de veranderingen in de lange periode die het boek beslaat. De leer van de reformatie krijgt steeds meer invloed, de zeden veranderen en bewondering voor moed en eigenzinnigheid maakt geleidelijk plaats voor de waardering voor zachtere, christelijke deugden.

Op lieflijke tonen

We schrijven de tweede helft van de 19e eeuw. Rebekah Carrington heeft tien jaar in Europa muziekgeschiedenis gestudeerd. Dan overlijdt haar oma, die haar financieel ondersteunde. Ze moet daarom terugkeren naar Nashville. Op de dag dat ze aankomt, zoekt ze een betrekking. Ze solliciteert bij het Philharmonisch orkest van Nashville maar komt van een kouwe kermis thuis omdat er geen vrouwen worden aangenomen (dit gebeurde pas meer in de tweede helft van de 20e eeuw!). Door haar verbale slagvaardigheid weet ze vervolgens aangenomen te worden als muziekdocente van Pauline, de dochter van de rijke Adelicia Cheatham.

Nathaniel Tate Whitcomb is de jonge nieuwe dirigent van het Philharmonisch orkest van Nashville. Hij ondervindt problemen bij het schrijven van een symfonie. Toevallig ontdekt hij dat zijn eerdere sollicitante ook goed is in muziekschrijven en zo ontstaat er een nieuw dienstverband voor Rebekah. Door haar eerdere ervaring met Tate heeft ze moeite om dit te gaan doen. Gaandeweg hun samenwerking… nou ja, je raadt het misschien al.

Ondanks dat het patroon klassiek is (ze haten elkaar tot ze van elkaar gaan houden en een front vormen tegen de slechteriken), is dit een lezenswaardige roman. De nieuwsgierigheid naar de genoemde klassieke werken wordt opgewekt. Als de lezer die werken ook gaat luisteren, gaat het verhaal nog meer spreken.

In het boek komen meer thema’s aan de orde: de standsverschillen in die tijd, de rassenscheiding, die nog steeds een rol speelde, de achterstelling van vrouwen in bepaalde beroepsgroepen, macht en onmacht, de medische vooruitgang of stilstand, de armoede in de grote steden, de enorme verschillen tussen rijk en arm, de gelijkheid in Christus, muziek die cultuurgebonden is en muziek die de culturen overstijgt. Ik vind het zeer knap hoe Tamera Alexander dit allemaal kan gebruiken in een liefdesverhaal.

Slank en energiek met grip op koolhydraten

Grip op koolhydraten is geen koolhydraat arm dieet, maar een beperking van het aantal koolhydraatrijke eetmomenten. Koolhydraatbeperkt dus. Je mag nog steeds fruit, aardappelen, brood en rijst eten, maar wel minder. Dat is een van de opvallende conclusies die Yvonne Lemmers poneert in haar nieuwste boek Slank en Energiek. Het draait in het lichaam allemaal om vetverbranding en als het lichaam niet aan vetverbranding toekomt, wordt het eerder vastgehouden of zelfs opgeslagen. Vetverbranding kan pas plaatsvinden als de koolhydraten verwerkt zijn. Aangezien de westerse eetcultuur zowel in de maaltijden als de tussendoortjes veel te veel koolhydraten bevat, vindt er in ons lichaam nauwelijks vetverbranding plaats en zijn er te veel pieken in de suikerspiegel. Dit heeft overgewicht en suikerziekte tot gevolg.

Dat is niet nodig. We kunnen ons dieet zo kiezen, dat ons lichaam beter gaat functioneren. Daarvoor is nodig dat we ‘ja’ zeggen tegen een goed gevoel en energie. Dat betekent in het begin omschakelen naar een andere leefstijl, anders eten, meer bewegen. Dat goede gevoel kan bijvoorbeeld ook gecreëerd worden door water uit een wijnglas te drinken, je kunt gewoon meedoen met de feestelijkheden!

In het boek staan tips voor buffetten en de barbecue. Mooie recepten voor ontbijt en lunch. Je kunt er tien goedee recepten vinden voor het koolhydratenuur. Ook is er een groot aantal Mim-recepten opgenomen (Muffin in Mok), eindeloze variatie is mogelijk.

Er is veel zorg besteed aan de fotografie en al zou je niet aan GoK doen, voor ieder mens zijn de recepten heerlijk en gezond. De oma Lemmers-dressing is goed toe te passen bij allerhande salades en ook leuk natuurlijk dat Yvonne meeneemt waar haar vorige generaties al goed in waren.

Hij kent mijn naam

De tienjarige Roos is ervan overtuigd dat haar moeder dood is nadat ze een ongeluk heeft gehad. Dat is niet het geval maar ze moet wel een tijd in het ziekenhuis blijven. Roos en haar broertje Koen komen tijdelijk terecht bij Sophie, de buurvrouw van hun opa. Zijn vrouw is omgekomen bij het ongeluk maar tijd om te rouwen krijgt hij niet vanwege zijn dochter in het ziekenhuis en zijn andere dochter die voor moeilijkheden zorgt. De nogal eenzame Sophie voelt zich opbloeien nu ze voor de kinderen mag zorgen.

Misha woont al jaren in Roemenië om hulp te verlenen. Dan vraagt God hem om naar Nederland terug te keren. Misha denkt dat niemand op hem zit te wachten maar dat pakt anders uit.

Met deze roman zet deze auteur een roman met diepgang neer. De personen worden levensecht neergezet. Het verhaal is goed opgebouwd, alle verhaallijnen komen op een natuurlijke manier samen.

Vergiffenis

Vergiffenis is een novelle die na een vakantie op Malta en Comino door Saskia Schouten geschreven is. Het is een verhaal dat spannend begint met een oorlogssituatie. Daarna leer je de hoofdpersonen kennen en ga je met Rasika mee op reis naar deze mooie eilanden. Op vakantie leert ze Jochem kennen. Jochem ziet haar echter aan voor haar nicht Tessa. Ze gaan samen op excursie maar dit loopt anders af dan verwacht.

De cover van het boek vond ik erg mooi, ik denk dat het de hoofdpersoon is. De flaptekst heeft voor mijn gevoel iets te veel weggegeven van het verhaal, daardoor werd ik niet meer echt verrast. In deze novelle komen twee belangrijke onderwerpen aan bod, namelijk vergeven en PTSS. Saskia heeft hier een mooi verhaal omheen geschreven en neemt je mee op reis. Het viel me op dat ze er niet heel diep op ingaat maar dat kun je ook niet verwachten in een novelle. Ik vond het heel mooi hoe ze hulp krijgen uit onverwachte hoek en dat maakt dat het verhaal een mooi einde krijgt. Vergiffenis is een goed verhaal dat vlot leest, heerlijk op een zonnige middag.

Geloven op maandag

David de Vos is een recht-voor-je-raap-evangelist. Kort en concreet en letterlijk voor de duvel niet bang, zo iemand die de mensheid in tweeën deelt (net als Jezus overigens) bestaande uit volgers en afhakers. Dat begint al met de eerste vooronderstelling in de inleiding (Waaruit gelijk duidelijk wordt dat dit boek voor het bruisende deel van de gelovigen is geschreven). Maar door dit boek te lezen, krijg ik de indruk dat er wat nuancering is ontstaan in het hiervoor geschetste beeld. Waarom is het nou zo belangrijk om een schrijver beter te willen leren kennen? Nou, precies om wat David de Vos in zijn titel schrijft en waar je altijd benieuwd naar bent bij charismatische sprekers. Wie zijn ze eigenlijk op maandag? Is het leven zo fantastisch als ze in hun preken doen voorkomen?

Ik krijg sterk de indruk dat hij dit boek in eerste instantie voor zichzelf heeft geschreven, wat door zijn inleiding verder wordt toegelicht. En dat is heel goed. Zelf door dingen heen kruipen en dan je nieuwe inzichten een vorm geven om over te dragen aan anderen. En deze vorm ziet er aantrekkelijk uit. Het boek is dun, je hebt het in een tweede pinksterdag uitgelezen, het staat vol mooi vormgegeven quotes, die uitnodigen om nog eens stil te staan bij wat hij te zeggen heeft, het vertelt achter in het boekje precies wat David de Vos in zijn leven doet en hoe je nog meer onderwijs van hem kunt krijgen.

Bij David geen dubbele agenda. Je ziet luid en duidelijk wie hij is, wat hij dacht te zijn en waar hij nu is terechtgekomen. Dat maakt zijn onderwijs het waard om voor jezelf door te nemen en te toetsen aan wat jij hebt gevonden dat de Bijbel zegt.

David de Vos laat vooral zien wat hij geleerd heeft over Gods karakter. Een van die dingen verwoordt hij wel heel prachtig: In de Bijbel lees je dat God de wereld schiep door woorden te spreken, maar toen Hij de mens schiep, ging Hij door zijn knieën om ons uit stof te maken. Hij boog zelfs nog dieper voorover om de mens zijn levensadem te geven. Wat een dienende houding! Dit geschetste beeld heeft mij sterk geraakt. God is zo dicht bij ons, zo op ons betrokken dat Hij zich aansluit bij het gesprek op onze route van twijfel. Juist daar is God, waar wij stil worden, onmachtig zijn en onze twijfels de kop op steken. Hij is er als je het gevoel hebt dat je als enige bent overgebleven. Hij komt je in die eenzaamheid tegemoet. Hij is er in het gewone leven, de plaats waar jij je kwetsbare zelf bent en de vijand klaarstaat om je aan te vallen. Je kunt je afvragen hoe het mogelijk is om te kunnen groeien naar iemand te zijn, die juist dan rechtop blijft staan. Nou dat kan, omdat Jezus kwam voor de mensen die gebroken zijn. Als je op Hem je hoop en verwachting stelt en stopt met leven naar de verwachtingen van andere mensen, dat ben je op weg om daarnaartoe te groeien. Je hebt daarvoor nodig dat je weet wie Jezus is en wat Hij tegen je zegt. Hij zegt: ‘Kom tot mij allen die vermoeid en belast zijn.’

En daarna wordt het interessant, want God verandert onze omstandigheden niet. Omstandigheden die vaak niet eerlijk zijn, maar vreselijk om door te maken. Maar God is bij je in die omstandigheden en leert je er anders naar kijken en er anders mee om te gaan. Wat David in dit hoofdstuk schrijft is dit: God maakt geen onderscheid in Zijn liefde. Wel in verantwoordelijkheid. Hij heeft geen stickers voor goed gedrag. Mij Hij leert ons staande te blijven door zijn Woord en Heilige Geest en daarvan uit de moeilijke omstandigheden tegemoet te treden.

Mooi boek voor jong en oud, om zeker ook een tweede keer te lezen en de principes die erin staan je eigen te maken.

Sleutel

Lucia krijgt een brief uit Frankrijk met een sleutel erin. Dit maakt haar helemaal van streek en drukt haar met de neus op haar verleden waar ze een punt achtergezet heeft. Althans, dat denkt ze. De afzender van de brief vraagt Lucia om naar haar geboortedorp in Frankrijk te komen. Lucia wil het niet maar haar man Ewoud dringt erop aan dat ze het moet doen.

In Frankrijk aangekomen, gaat Lucia op zoek naar Victor. Ze wil hem vragen om haar te helpen. Ze vindt hem op de plek waar ze hem vroeger ook vond en hij weet haar ervan te overtuigen dat ze de confrontatie met haar verleden aan moet gaan.

Op een bijzondere manier weet de auteur de lezer te overtuigen dat je niet uit eigen kracht hoeft te leven. In Victor en de duif Vérité zijn Bijbelse personages te herkennen.

Een dubbele dosis rijkdom

Het boek ‘Een dubbele dosis rijkdom’ begint met een verhaal dat vele christenen bekend voor zal komen, het moment dat Lucifer, de duivel, met zijn aanhangers uit de hemel wordt gezet. Hier wordt geschreven van een witte koning en een zwarte koning. Deze zwarte koning schrijft zijn verhaal in een klein zwart boekje dat de vijftienjarige Anne in de bibliotheek ziet liggen. Even later ontmoet zij Kasper die een grote rol in haar leven en in dit boek zal spelen. Kasper en Anne krijgen verkering, maar voor ze daarvan kunnen genieten raakt Anne in de ban van het zwarte boekje en ligt ze in coma in het ziekenhuis. Kasper heeft snel door wat er aan de hand is en probeert haar te helpen. Hij krijgt daarbij hulp uit verschillende hoeken. Anne is ondertussen in een hevig gevecht beland in de hemelse gewesten en de vraag is of zij eruit zal komen.

Ik vond dit een bijzonder boek. Ik heb dan ook veel respect dat Jaap Wortel zijn debuut over dit moeilijke onderwerp durft te schrijven. Veel mensen beseffen niet dat er buiten onze wereld ook een strijd gaande is in de geestelijke wereld. Dat jongeren erg vatbaar zijn voor invloeden van de ‘zwarte koning’ en dat het soms moeilijk is om voor de ‘witte koning’ te kiezen. Jaap Wortel heeft op zijn manier handen en voeten gegeven aan dit verhaal en geprobeerd om concreet en visueel te maken wat er zich in de geestelijke wereld afspeelt. Het gaat er hard aan toe.

Ik raakte de weg even kwijt bij de raketten en soldaten maar besefte later dat jongeren hierdoor een duidelijker beeld zullen krijgen. Er wordt helaas wel veel gescholden (let op: niet gevloekt!), met name door de aanhangers van de zwarte koning. Daar houd ik persoonlijk niet zo van maar het past in het verhaal. Zo maakt Jaap nog beter onderscheid tussen goed en kwaad. De vriendschappen en verkering worden heel natuurlijk beschreven. De situatie die de ouders van Anne op het laatst in het ziekenhuis tegenkwamen is een beetje mat beschreven, ik zou daar wat meer emoties bij gebruikt hebben.

Het is een spannend verhaal met een mooie boodschap, soms een beetje heftig maar het getuigt van pure lef om dit verhaal te schrijven. Zoals ik al schreef, knap om zo’n debuut te schrijven. Jaap Wortel (1985) is blind en heeft van jongs af aan veel fantasie. Hij is christen en hoopt door middel van zijn verhalen andere mensen te kunnen vertellen over wie God voor hem is. Voor mij was het lezen van dit verhaal tijdens Pinksteren een heel bijzondere ervaring, ook omdat Jezus in dit boek aan de jongeren vertelt over deze bijzondere dag.

De afscheiding

De spannende dagen van de afscheiding.

Mocht iemand denken dat boeken over kerkhistorische onderwerpen per definitie saai zijn, dan zou hij ‘De afscheiding’ van Marcel de Jong moeten lezen. Heel uitnodigend vind ik zijn boek er niet uitzien, maar de inhoud is erg interessant.

De Jong verplaatst zich in de ‘vader van de afscheiding’, Hendrik de Cock, en vertelt diens verhaal. De Cock is aanvankelijk een predikant als heel veel andere. Hij ziet het christelijk geloof vooral als een manier om mensen vooruit te helpen, helemaal in lijn met het vooruitgangsoptimisme waarmee in die tijd vooral de elite was behept. Maar door gesprekken met bevindelijke gemeenteleden in zijn standplaats Ulrum, veranderen zijn inzichten. Hij gaat beseffen dat de hervormde ‘staatskerk’ zich ver heeft verwijderd van de leer en belijdenissen die officieel nog steeds haar grondslag vormen. Na het lezen van de werken van o.a. Calvijn gaat hij anders preken. Dit leidt tot een grote toestroom van kerkgangers, iets dat andere predikanten ergert. Op een oneerlijke manier wordt hij vervolgens afgezet, waarna hij aan de wieg komt te staan van een beweging van gelovigen die een voluit Bijbelse boodschap wil horen. Een beweging die vervolgens te maken krijgt met soms keihard politie-ingrijpen.

Marcel de Jong schrijft met vaart. Ook heeft hij zich goed gedocumenteerd. Saillant detail: hij noemt zichzelf atheïst. De vraag waarom hij juist over dit onderwerp schrijf intrigeert me. Hij schrijft met veel sympathie over de mensen van de afscheiding. Hij kijkt daarbij vooral naar hen als naar als een emancipatiebeweging van het armere, religieuzere deel van de samenleving. Dat was het zeker, en hij beschrijft de tegenstelling rijk/arm heel goed, maar hij heeft naar mijn bescheiden mening net wat te weinig oog voor het geestelijke karakter van de afscheiding. Zo is zijn uitleg van de predestinatieleer helaas te simplistisch. Dat neemt niet weg dat ik van dit boek heb genoten!

Onmogelijke keuze

Selma is getrouwd met Zeb. Ze heeft een dochter van vijftien, Alice, maar zij is niet van Zeb. Selma heeft hem nooit verteld wie Alice’ vader is. Dan wordt Zeb uitgenodigd door een zakenrelatie om met zijn gezin naar Alicante in Spanje te komen. Selma verzet zich met hand en tand, ze verzint allerlei uitvluchten en wringt zich in allerlei bochten, want ze wil beslist niet mee.

Uiteindelijk kan Selma er niet onderuit. Wat zij vreesde wordt bewaarheid: ze wordt met haar neus op de feiten van het verleden gedrukt. Ze ontmoet een bepaald persoon over wie ze haar man en dochter nooit heeft verteld. Zeb en Alice dwingen haar tot praten maar kan ze dat aan?

Een indringende, realistische roman. Boeiend tot de laatste bladzijde.

19072

Recensie

Jouw waardering

19071

Recensie

Jouw waardering

19070

Recensie

Jouw waardering

19069

Recensie

Jouw waardering

19068

Recensie

Jouw waardering

19067

Recensie

Jouw waardering

19066

Recensie

Jouw waardering

19065

Recensie

Jouw waardering

19064

Recensie

Jouw waardering

19063

Recensie

Jouw waardering