Boekenmening

Griezelpap en prutspinazie

Op advies van de dokter gaan Bart en Marjet naar een koloniehuis. Het is de bedoeling dat ze zwaarder en sterker worden van de gezonde zeelucht. Marjet heeft het naar haar zin maar Bart, Leo en Rudi worden papkindjes genoemd en gepest door Wijnand en zijn vrienden.

Ook een grote tegenvaller voor Bart is dat hij zijn boeken niet bij zich mag houden. Die worden direct in beslag genomen. De zusters zijn streng en geven de meeste bizarre straffen. Wie in bed geplast heeft, moet met het natte laken een tijd buiten staan. Wie zijn eten niet lust wordt op een vreselijke manier gedwongen het op te eten.

Gelukkig zijn er ook wel leuke dingen, zoals spelen op het strand. Maar toch kan Bart er op een gegeven moment niet meer tegen en neemt een besluit.

Een boeiend boek over het leven in de vorige eeuw in een zogenoemd koloniehuis. De auteur weet waar ze het over heeft want zes van haar familieleden zaten verschillende keren in zo’n koloniehuis.

De niet verloren zoon

Waarom schrijft een vader een boek over zijn zoon? Omdat die beroemd is geworden, of juist helemaal de verkeerde kant op is gegaan? Er kunnen meerdere redenen voor zijn. James Burns schreef een boek over zijn jong overleden zoon, die dezelfde voornaam draagt, met de bedoeling hoop te geven aan ouders van wie de kinderen God en de kerk vaarwel zeggen.

James Burn jr. (1859-1895) deed dat. Zijn leven draaide om vooral om muziek, en hij wilde niets meer met godsdienst te maken hebben.

Zijn vader worstelde 22 jaar lang in talloze gebeden met God, om het behoud van zijn zoon. Uiteindelijk werden die gebeden verhoord. Nadat James jr. ernstig ziek werd, overdacht hij zijn leven en ging hij beseffen dat hij niet alleen artsen nodig had vanwege zijn kwaal, maar ook de Hemelse Heelmeester, Jezus Christus, voor het redden van zijn ziel.

Zijn vader heeft tijdens het ziekbed van zijn zoon, dat een sterfbed zou worden, veel met hem gesproken. Toen dat niet meer ging stuurde hij hem brieven vol raad en bemoediging.

Het taalgebruik en het geestelijk klimaat in het boek zal vooral herkenbaar zijn voor lezers uit de Reformatorische hoek. Maar ook voor anderen kan het zeker de moeite waard zijn. De kernboodschap is dat bidden helpt en dat God wonderen doet. Dat gold in de negentiende eeuw en dat geldt nog.

Kerst op Ivy Hill

Richard leidt een luxe leven in Londen met de financiële bijdrage van zijn ouders. Hij probeert een voet aan de grond te krijgen als auteur maar dat is niet gemakkelijk. Gedwongen door zijn moeder zal hij de kerstdagen op Ivy Hill door moeten brengen.

Arabella behoort tot de adel van Engeland en zal ook de feestdagen in Ivy Hill doorbrengen. Daar ontmoeten zij elkaar en de eerste ontmoeting verloopt niet soepel. Gebeurtenissen uit het verleden maken het heden best lastig, zeker in de tijd waar dit boek zich afspeelt. Zullen de kerstdagen met bijbehorende tradities hen dichterbij elkaar brengen en hen veranderen? Dat is de grote vraag in dit verhaal.

Dit is een heerlijk lezen boek met veel aandacht voor de bijzondere kersttradities die vroeger gebruikelijk waren zoals manden met waren brengen naar de armen, het zingen van kerstliederen en het verbranden van de kerstversieringen op oudjaarsnacht. De gasten bleven tot Driekoningen en keerden dan vermoeid maar voldaan weer naar hun eigen leven.

Julie Klassen heeft in dit boek de hoofdpersonen laten veranderen en als lezer maak je alle stapjes mee. Bijvoorbeeld als Richard een weeskind tegenkomt dat zijn hulp nodig heeft. Wat zal hij doen? Dan krijgt hij de kans om terug te keren naar zijn oude leven, wil hij dat nog wel of is hij werkelijk veranderd? De vraag is of dit dan tijdelijk is maar daar lijkt het niet op.

Verandering van omgeving en toekomstdromen maken dat je goed moet nadenken wat je nu moet doen. Deze kerstgedachte wordt aan de lezer meegegeven en geeft mij een echt kerstgevoel. Wat ik waardeerde is dat het verhaal niet te snel afgerond is. De hoofdpersonen moeten drempels over en dat gaat gelukkig niet van een leien dakje. Er is tijd en ruimte voor het verhaal zelf. Dat maakt dat het geen vluchtige roman is maar een roman dat je zelf ook na laat denken over jouw kerstgevoel.

Er zijn meer boeken door Julie Klassen geschreven rondom Ivy Hill, ik heb ze nog niet gelezen maar na het lezen van dit boek dat prima los te lezen is, is dat wel een wens van mij.

En na het lezen komt er nog een verhaal van Dineke Epping, hier heb ik ook van genoten.

Prudence is druk bezig met het vinden van de juiste huwelijkskandidaat. En lijkt hem te hebben gevonden. Archie geeft les op de school in het dorp terwijl hij met zijn afkomst eigenlijk voor een andere toekomst zou moeten kiezen.

Ik heb het echt met Prudence te doen, iedereen vindt haar kwetsbaar en oppervlakkig en niemand ziet haar werkelijke talenten. Als een kerstspel voor verbondenheid zorgt in een dorp en tussen mensen komt de echte kerstgedachte voor de hoofdpersonen naar voren: Trouw blijven aan eigen idealen, hoe dwaas die soms ook lijken.

Met haar heerlijke heldere schrijfstijl vol aandacht voor hoe mensen toen met elkaar omgingen en voor de gedachten en karakters van de personen zelf, heeft Dineke Epping mij verrast. Ik ga haar andere boeken ook op mijn leeslijst zetten want ik vind het knap hoe ze mij met iets meer dan honderd pagina’s het gevoel heeft gegeven dat ik een dikke roman heb gelezen. Ik hoop op een vervolg.

Een grote dikke leugen

Lars schiet een voetbal door het keukenraam. Als zijn vader woedend naar buiten komt, geeft Lars zijn zusje Lara de schuld. Woedend pakt zijn vader de bal en hoort niet dat Lara roept dat ze dat helemaal niet gedaan heeft. Lara krijgt straf, ze mag een hele week geen toetje en Lars krijgt ook nog haar toetje. Lars voelt zich niet fijn. Hij kan er niet van slapen. Zijn schuldgevoel neemt het formaat van een olifant aan. De olifant zit hem de hele nacht en volgende dag dwars. Als Lara bij het weer niet krijgen van haar toetje moet huilen, zegt hij eerlijk tegen zijn vader dat hij het keukenraam gebroken heeft en gelijk verdwijnt die enorme schuld-olifant. Ze maken het weer goed met elkaar.

Dit boekje is geschikt vanaf 4 jaar, maar je kunt het rustig de hele basisschoolleeftijd gebruiken. Zo gaaf zijn de tekeningen. De grote blauwe schuldolifant is in de tekeningen precies goed getroffen. Het effect van een schuldgevoel in je leven is heel erg goed verwoord en in beeld gebracht.

Gaaf boekje! Mooi om voor te lezen en om zelf te lezen. Goed voor ouders en kinderen als hulp om dingen met elkaar in orde te maken of erover na te praten en daar afspraken over te maken.

Al mijn schuld is weggedaan

Al mijn schuld is weggedaan is een praktisch boek. Voor mensen die in de schulden zitten, voor schuldhulpmaatjes en voor bewindvoerders en mensen die te maken hebben met mensen die onder de armoedegrens leven. Het is ook een bemoedigend boek. Op bijna alle bladzijden spat het enthousiasme eraf: “Ga niet gebukt, er is iets aan te doen, het is mogelijk om te veranderen, kies voor openheid en denk niet dat je de enige bent.” Deze zaken en nog meer. Heel laagdrempelig vertelt Walter van zijn eigen weg uit de schulden vandaan. Zijn eigen gevoelens en zijn eigen worstelingen. Elk mens is anders en elke situatie is anders, maar waar je ook in zit, als schuld je van je nachtrust berooft of je in de put van depressie drukt, dan moet je weten dat het anders kan en anders moet. En ja, dat vraagt ook de wil om te veranderen en de wil om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen gedrag. Dat is een moeilijk punt en daar is Walter echt eerlijk over, maar het is niet onmogelijk! Vraag hulp en blijf zoeken naar mogelijkheden om er iets aan te doen.

Het is in Nederland een steeds nijpender probleem en het kost de samenleving veel geld als mensen onder de armoedegrens komen. Daarom is het belangrijk dat overheden meer samen gaan werken en dat mensen die dit betreft ook zelf actie ondernemen. Het duurt een paar jaar, maar dan kun je ook met een schone lei verder!

Walter zegt eigenlijk: Niemand wil in de schulden komen. Kom je er toch in, dan moet je er zo snel mogelijk werk van maken om eruit te komen. Ben je eruit, zorg dan dat je eruit blijft en geef nooit meer uit dan er in komt. Heb je daar hulp bij nodig, vraag het dan en blijf het vragen aan de mensen die jou goed helpen.

Walter besteedt aandacht aan de schaamte en de gevoelens van vernedering en onderwaardering die met je schulden gepaard gaan. Dit hoeft niet zo te zijn. Hij geeft goede aanwijzingen hoe je je eigenwaarde kunt bewaren en met opgeheven hoofd deze strijd kunt aangaan.

Shoppen in advent

Dit is niet een vrolijk verhaal over hoe en waar je het beste kerstinkopen kunt doen. Herman Paul gebruikt het beeld van winkelende mensen in de donkere dagen voor kerst, die blijkbaar niets meer begrijpen van het evangelie wat klinkt als er in de stad een carillon een oud kerstlied speelt:

‘God rest ye merry gentlemen
Let nothing you dismay
Remember Christ our Saviour
Was born on Christmas Day’

Volgens Herman Paul is dit hoe secularisatie er nu in West Europa uitziet. Secularisatie is een begrip dat veel associaties oproept zoals een samenleving waar God niet meer aanwezig is of die sommigen doet denken aan de leegloop van de kerken. Nu in coronatijd wordt er wel gesproken dat het proces nog harder gaat. Herman Paul is hoogleraar geschiedenis aan de universiteit in Leiden en hij heeft veel over secularisatie gestudeerd en geschreven. Dit boek is uitgegeven naar aanleiding van zijn afscheid als bijzonder hoogleraar secularisatiesstudies aan de Rijksuniversiteit in Groningen. Het heeft dus heel wat moeilijke woorden en Latijnse termen in het verhaal. Hoewel de hoogleraar begint met een hartenkreet van een dominee, die verzucht dat zijn kerkgangers haast niets lijken te doen met de preek die hij elke zondag geeft.

In zeven hoofdstukken neemt Herman Paul de lezer mee over hoe je over secularisatie kunt denken. Hij toont aan dat de toegenomen welvaart ervoor heeft gezorgd dat mensen de kerk in de jaren zestig hebben verlaten. Consumentisme is echter ook bij kerkgangers aanwezig. Welke invloed heeft dat op het geloof? Herman Paul laat zich vooral inspireren door wat Augustinus zegt over verlangen en de bekende quote: onrustig is ons hart totdat het rust vindt in U. Augustinus heeft ook geschreven dat alle verlangens nog niet hier op aarde worden vervuld. Gods koninkrijk is hier, maar nog niet volledig. Christenen verwachten daarom de wederkomst en dat is dan ook het Advent in de titel. Niet alleen de periode voor kerst. Christenen leven altijd in een tijd van verwachten. Dit besef heeft invloed op hoe secularisatie vat op gelovigen heeft. Kortom dit betoog geeft veel aanzetten om verder om na te denken. Dat blijkt uit de vele citaten van verschillende boeken waaruit Herman Paul heeft geciteerd. Vaak is dit in het Engels, waardoor het boek niet eenvoudig is om te lezen. Of Herman Paul slaagt om een breed publiek, aan te spreken (wat ooit de bedoeling was van de leerstoel in Groningen) is de vraag. Mensen die willen nadenken over wat secularisatie anno 2020 inhoudt, krijgen veel meer dan ze in eerste instantie hadden verwacht.

Echt niet normaal!

Jenthe overkomt iets naars. Haar verhaal zit ingeklemd tussen de proloog en het moment dat ze verkering krijgt. De proloog gaat over haar erkenning dat ze de intake heeft afgesproken bij slachtofferhulp. Het hele boek omvat twee maanden uit haar leven. Ze is 15 jaar, sportief, intelligent, ondernemend en perfectionistisch.

Dit ingeklemd zijn tussen proloog en verkering, suggereert dat het verhaal in wezen gaat over de moeite om gebruik te maken van slachtofferhulp. Deze moeite en ontkenning gaat behoorlijk voorbij aan het enorme vermogen van Jenthe om anderen te vertellen hoe dingen in elkaar steken. Die ontkenning staat zelfs lijnrecht tegenover deze skills. Het kan realiteit zijn maar ik vind het soms vervreemdend werken omdat zij zo intelligent is en toch geen gebruikmaakt van gerichte hulp. De rol van God is vreemd. Een soort van afstandelijke persoon die achteraf wel aanwezig bleek te zijn. Het boek wordt aanbevolen vanaf dertien jaar maar de taal die gebruikt wordt is soms te moeilijk voor die leeftijd, bijvoorbeeld als het over een wiskundeprobleem gaat. Het onderwerp is pittige kost. Ondanks het aanbod door zowel de begeleidend agent, de huisarts en een leraar dat slachtofferhulp juist goed is, blijft Jenthe die hulp afwijzen. Het hele boek draait om de spanning die zich opbouwt totdat ze er niet omheen kan dat ze hulp nodig heeft.

Soms lijkt het of de auteur een veel te volwassen persoonlijkheid over de hoofdpersoon heeft gegoten. Soms zijn er wat losse draadjes, zoals wanneer ze de klas verlaten heeft en er niet naar teruggaat om de schooltas op te halen.

Ik heb een vaag onbehaaglijk gevoel bij dit boek. Dat komt onder andere door de afwezige rol van Jenthes vader en door Jenthes houding naar haar ouders.

Vuurzee

Saskia Schouten

Sijmen en zijn zus Marije leven in de Gouden Eeuw. Sijmen kan heel goed leren maar hij heeft geen zin in school. Bovendien worden hij en Marije gepest vanwege hun rode haar.

Dan breekt de pest uit. Ze vluchten met hun ouders van Den Ilp naar Amsterdam. Daar krijgt vader Geert al snel werk als timmerman en beeldensnijder. Marije helpt haar moeder die vroedvrouw is. Dan gebeurt het verschrikkelijke, hun ouders overlijden kort na elkaar aan de pest. De buurvrouw komt met het idee om de kinderen naar een weeshuis te brengen maar daar willen Marije en Sijmen niets van weten. Ze willen naar Londen. Ze nemen het hoogst noodzakelijke mee en krijgen het voor elkaar om op een schip aan te monsteren dat naar Engeland vaart. Aan boord moeten ze hard werken en beleven ze van alles. Het blijkt dat een van de pestkoppen die ze van school kennen, het zoontje van de kapitein is. Ook hier laat hij hen niet met rust. Ze worden opgesloten maar Sijmen zou Sijmen niet zijn als hij geen vlucht zou beramen.

Marije werkt in Londen in een bakkerij. Op een nacht ruikt ze een brandlucht en dat is het begin van een niet te beschrijven nachtmerrie voor de hele stad. Een enorme vuurzee legt de stad in de as. Sijmen en Marije waarschuwen de mensen om hun huizen uit te gaan. Geholpen door de slager redden ze veel mensen. De brand duurt dagenlang. Als eindelijk het vuur geblust is, worden ze bij de koning ontboden.

Dit is een superspannend verhaal voor tieners. Het leest als een trein. Wat ik minder geschikt vind voor deze leeftijdsgroep, is hoe tot in detail beschreven wordt hoe Geert aan de pest overlijdt. Hoewel het realistisch is, vond ik het naar om te lezen.

Bijzonder is dat het verhaal begint en eindigt vanuit het perspectief van Sijmen in de ik-vorm. Als er vanuit een ander perspectief wordt geschreven, wordt de derde persoon gebruikt, maar dat is niet storend.

Diane Kooistra

Vuurzee begint in de klas van Sijmen, daar leer je deze jongen van tien jaar al snel kennen als een jongen die heel slim is. Toen waren er op scholen nog geen speciale programma’s voor. Dat is best lastig. Zijn zus Marije is ook heel slim voor haar leeftijd. Ze groeien op in een liefdevol gezin. Dan breekt de pest uit en ze worden uit hun vertrouwde omgeving verdreven. Ze komen in Amsterdam terecht waar ze direct of indirect enkele beroemde historische figuren ontmoeten.

“Die meneer die dat meike tekent?” Hij knikt met zijn hoofd richting Galgeneiland, ís Rembrandt. Dat sie ik an s’n hoed. Hij heb de Nachtwacht geschilderd.”

In Amsterdam worden ze weer voor de keuze gesteld hoe ze hun leven opnieuw op kunnen pakken en ze besluiten naar Londen te gaan. In deze stad zijn ze getuige en deelnemer van een van de grootste gebeurtenissen uit de geschiedenis die Londen voor de rest van de tijd heeft gevormd.

Met dit boek reis je terug in de tijd. Naar de Gouden Eeuw. Toen zag het leven van tieners er totaal anders uit. Dat heeft Marianne door de ogen van Sijmen en zijn zus goed beschreven. Helaas zijn pesterijen van alle eeuwen. En pandemieën ook, hierdoor is het boek weer heel erg actueel.

Hoewel hun ouders alle maatregelen in acht nemen, gebeurt toch het onvoorstelbare. En de tieners moeten heel belangrijke beslissingen nemen.

Het vermengen van gebeurtenissen uit de geschiedenisboeken en enkele namen maakt dat je dit verhaal echt in de jaren 1664-1666 kunt plaatsen. Je ruikt de geuren en je proeft de sfeer van het boek.

Gelukkig heeft Marianne er niet voor gekozen om van de twee hoofdrolspelers superhelden te maken maar gewoon echte tieners die ook eigenwijs, bang en boos kunnen zijn: kinderen die het gedrag van volwassenen, die hen zouden moeten helpen en beschermen, niet begrijpen.

Ze maakt daarbij heel duidelijk dat volwassenen anders met hun kinderen omgingen dan tegenwoordig. Ze laat ook zien dat gevoelens van kinderen echt hetzelfde kunnen zijn als van de kinderen van nu. Hierdoor zullen tieners zich goed kunnen verplaatsen in de hoofdrolspelers.

Het is een mooie mix van fictie en non-fictie en heel spannend geschreven. Sommige gebeurtenissen zijn net iets té toevallig maar prima passend in een mooi jeugdboek. Of wil de auteur vertellen dat God soms engelen op jouw pad stuurt in alle vormen en gedaantes?

Wat ik echt heel jammer vind is dat het verhaal ineens afgelopen is. Ik miste echt een epiloog met een korte vertelling van hoe het de hoofdpersonen is vergaan na alle avonturen.

Kortom een jeugdroman zoals een jeugdroman hoort te zijn, met een mix van fictie en non-fictie en een spannend verhaal.

Kerkgeschiedenis voor iedereen

Jan van de Kamp en Almatine Leene hebben met dit boek een knap stukje werk gemaakt. Hun motivatie om kerkgeschiedenis voor iedereen te schrijven is de conclusie dat de geschiedenis inspireert en confronteert. Het helpt je na te denken over ‘waar je vandaan komt’. Ze zijn er zeker in geslaagd om de kerkgeschiedenis voor een breed publiek toegankelijk te maken. Op bladzijde 15 maken ze heel duidelijk dat het werk vanuit de belijdenis wordt gedaan, dat Christus op aarde kwam, stierf en werd begraven en ook weer opgestaan is en dat Hij zal terugkomen. Elk hoofdstuk handelt over 200 jaar. Zeer beknopt en toegespitst op de kern van die periode. Aan het eind van elk hoofdstuk staat een aantal vragen om over na te denken en te bespreken in een groep. Ook staat er een lijst van gebruikte bronnen. Aan het eind is ook een verklarende woordenlijst opgenomen en een namenlijst van de personen in de geschiedenis die in het boek genoemd worden. In het laatste hoofdstuk worden de conclusies getrokken. Welke lessen leren we uit de kerkgeschiedenis? In welke zin vormt de kerkgeschiedenis een spiegel voor ons? En er wordt een blik naar de toekomst geworpen. Een prachtig boek. Ik heb één miskleun gevonden. De gebruikte tabel op bladzijde 24 geeft in het jaar 50 weer dat er nog maar 1400 gelovigen zijn. Dat is een pertinente onwaarheid als in de Bijbel staat dat op de eerste pinksterdag al 3000 mensen tot geloof kwamen en daarna dat er elke dag gelovigen werden toegevoegd. Dit was al in ongeveer eind jaren dertig. Dit kan een hobbel zijn voor catecheten en geloofsopvoeders om dit boek te gebruiken in hun lessen, terwijl het doel van de schrijvers was dat het voor een breed publiek toegankelijk moest zijn en zij op bladzijde 175 beweren dat de Bijbel de norm is om te bepalen of iets waar is.

De allereerste kerstnacht

Het kerstverhaal wordt op een aansprekende manier getekend en verteld door Michel de Boer. De Bijbelse geschiedenis van de geboorte van Jezus blijft bijzonder en dat weet hij goed door te geven.

Over de inhoud hoef ik niets te vertellen. Die is ongetwijfeld bekend. Maar wat dit boekje zo bijzonder maakt, is dat het ook heel bruikbaar is voor kinderen die niets of nauwelijks iets weten over kerst. Dat is al te merken aan de eerste zinnen: “De allereerste kerstnacht was lang geleden. Toen werd een heel bijzondere koning geboren.” Voorlezen dus, niet alleen aan je kinderen die het verhaal al kennen, maar ook bijvoorbeeld aan je buurkinderen en wie het maar wil horen!

Er is één puntje dat voor de leeftijdsgroep waarvoor het verhaal bedoeld is (4 tot 8 jaar) erg moeilijk is: de woorden wierook en mirre worden niet uitgelegd. Zelfs christelijke kinderen kunnen zich hierbij niet veel voorstellen. Daar hadden andere woorden gebruikt kunnen worden. Maar dat kan de voorlezer dan mooi uitleggen.

Alles bij elkaar ben ik erg enthousiast over deze uitgave, die beslist uitstijgt boven de vaak te kinderachtige kerstboekjes die ik de laatste jaren gezien heb. Ook de tekeningen zijn duidelijk bedoeld voor de leeftijdsgroep, zeer mooi en Bijbels neergezet.

20153

Recensie

Jouw waardering

20152

Recensie

Jouw waardering

20151

Recensie

Jouw waardering

20150

Recensie

Jouw waardering

20149

Recensie

Jouw waardering

20148

Recensie

Jouw waardering

20147

Recensie

Jouw waardering

20146

Recensie

Jouw waardering

20145

Recensie

Jouw waardering

20144

Recensie

Jouw waardering