Boekenmening

Zaadjes op weg naar Pasen 2021

Van Berne Media, de kloosteruitgeverij verscheen dit jaar een meditatieboekje voor de veertigdagentijd. Het boekje bevat teksten voor de woensdag en de zondag. Steeds een lied, een gebed, een korte lezing en een verhaal of uitleg. De grote lijn is dat er zaad dat is gestorven, uitloopt en gaat groeien.

De teksten helpen zoekende gelovigen in de zoektocht naar een liefdevolle God. De teksten zijn heel toegankelijk en alledaags.

De liederen zijn teksten op bestaande, buiten de katholieke traditie niet altijd bekende melodieën.

Van Maria Lichtmis tot Pinksteren

Van 2 februari 2021 – Maria Lichtmis tot en met Pinksteren de 50^ste dag na Pasen. Voor iedere week staat er een overweging bij een lezing; een extra gedachte; een of meer gedichten en gedachten, steeds van diverse mensen uit Nederland en Vlaanderen. Gedichten van voor protestanten bekende dichters zoals Marinus van de Berg en gebeden van Thomas Quartier die veeleer in katholieke kring bekend is. In de inleiding schrijft Leo Feijen over de bijzondere tijd waarin we leven en de constatering dat veel mensen thuis bewuster geloven. Alsof de duivel juichte aan het begin van de coronacrisis dat zoveel kerken zijn gesloten. Maar God reageert: “Let op, er zijn zoveel meer huiskerken ontstaan.” Dit boekje wil een handreiking zijn, een hulp bij het thuis lezen en bidden tijdens de weken van begin februari tot eind mei.

Het boek heeft een frisse uitstraling en een rustige bladspiegel ook al is het papier dun. Voor protestanten die niet zo in de katholieke traditie zitten komen er allerlei feestdagen om de hoek waarvan je niet wist dat ze bestonden.

Het leest vlot weg. De stukjes zijn per week geordend. Dat geeft niet de druk dat je alle dagen iets spiritueels moet doen.

Het is dus meer dan bij een 40-dagenboekje omdat het doorloopt tot Pinksteren.

Houd vol

Honderd Bijbelteksten over Gods kracht en hulp voor jou. Voor als je moe bent, bang bent, zorgen hebt en twijfels. Daniëlle Heerens werd verrast door wat God heeft beloofd je te zullen geven. Natuurlijk is God zoveel groter dan al onze zorgen, maar dat weet je met je hoofd. Hoe zakt dat nou naar je hart, dat je Hem echt kunt vertrouwen? Gewoon door dit boekje elke dag te pakken en zo honderd dagen lang bemoedigd te worden met Gods trouw en liefde.

Op elke linker bladzijde staat een uitspraak op een prachtig verzorgde achtergrond, een foto of een tekening. Op elke rechter bladzijde staat een tekst, een korte overdenking en een bemoediging.

De buitenkant voelt als zijde, de binnenkant ruikt naar bijzonder papier, een beetje old-school. Een prachtig geschenkboek voor je moeder, je vriendin, je nicht, je buurvrouw of je zus.

Langs de via dolorosa

Een dagboek voor de veertig-dagentijd om toe te leven naar Pasen. Je leest in veertig dagen Johannes 12:12 tot Johannes 21. Elke dag volgt dezelfde volgorde:

Inleiding
Stil worden
Leesvraag
Overdenking
Toepassing en gebed

Hierna een gedicht of een lied.

Weer opnieuw de geschiedenis lezen van de laatste week van Jezus’ leven voor Zijn sterven aan het kruis. Opnieuw nadenken over wat het betekent dat Hij dit allemaal gedaan en doorgemaakt heeft. Een kenmerkende zin: “Nergens is Jezus ooit tegen zijn eigen missie ingegaan. Hij heeft altijd geleefd en gehandeld naar dit doel.” Een van de ontdekkingen van de schrijvers. Wat zul jij ontdekken? Er is ruimte genoeg om aantekeningen te maken. En het nodigt uit om ruimte te nemen om geconfronteerd te worden, zoals bij dit gedicht

Heer, vergeef ons en behoed ons
Voor de onwil in ons hart
Om met U te willen lijden
…

In een land zonder vogels

‘In een land zonder vogels’ is een roman die zich afspeelt in de toekomst. Wanneer precies is onduidelijk want er zijn ingrijpende dingen gebeurd. Niet alleen is het klimaat extreem veranderd maar Adam Burger, de verteller in dit boek, leeft niet meer in een democratie zoals wij die kennen. Na de Wending waarin ook het bestuur geprivatiseerd werd, is er een machtsovername van de Koreanen die ook een andere jaartelling hebben ingevoerd. Adam Burger, ooit een dienstplichtige in het A-tijdperk (Apartheid in Zuid-Afrika) is zo oud dat hij niet meer weet welk jaar het is. Maar het land zonder vogels is onmiskenbaar Zuid-Afrika. Door de extreme ijstijden zijn rijke vluchtelingen uit het Noorden met cruiseschepen naar het Zuiden gebracht. Ze wonen in wijken die ommuurd zijn met hoge hekken en hebben niets te klagen.

Adam Burger is aan de kust van Zuid-Afrika. Hij heeft de behoefte om zijn verhaal te vertellen. Er zijn twee verhaallijnen, waarvan één cursief gedrukt is. Daarin kijkt Adam in de taal van herinnering terug op zijn leven dat hij deelde met Sybille, zijn vrouw. Zij heeft via de overheid een dodelijke injectie gekregen omdat ze zonder vergunning een Bijbel had. De andere verhaallijn is minder poëtisch, korte zinnen in de tegenwoordige tijd en daarin volgen we Adam Burger in het hier en nu. Zijn dagelijks leven komt in een stroomversnelling als hij wordt betrokken bij het verzet tegen de econocratie, de bestuursvorm die dan gangbaar is.

De roman bestaat uit drie delen. In het eerste deel ‘Fladderen’ worden de twee verhaallijnen nog met elkaar afgewisseld. In het tweede deel ‘Vliegen’, neemt de actie het over en is er geen tijd meer voor reflectie. Adam Burger wordt gevraagd als arts om te helpen op een geheime locatie om een van de verzetshelden te opereren. De Gardisten (geheime politie) komen erachter en er ontstaat een wilde achtervolging met een dramatische ontknoping in deel drie ‘Landen’. Hier komen de reflecties van Adam Burger weer terug maar het is de vraag of de lezer dan genoeg van Adam weet om zijn daden te kunnen begrijpen.

‘In een land zonder vogels’ schetst een toekomst zoals die zou kunnen zijn. Niet alleen de elementen van klimaatverandering maar juist de uitholling van de democratie, het creëren van een nieuwe veilige samenleving waarbij iedereen het goed krijgt en hoe we daar komen, klinkt logisch. Adam Burger realiseert zich te laat hoe onverschillig hij was ten opzichte van al die veranderingen. Juist dat zorgt voor kippenvel. “Zo is de mensheid, als wij het maar goed hebben, stellen we bij de rest niet te veel vragen.”

Harry Kalmer was een Zuid-Afrikaanse schrijver. Hij schreef voornamelijk in het Afrikaans en heeft meer boeken en toneelstukken op zijn naam staan. Iemand typeerde Kalmer als een auteur die buiten de box schrijft. Hij was niet Afrikaans genoeg voor zijn Afrikaanse lezerspubliek en toen zijn boeken in het Engels vertaald werden, beschouwden ze zijn boeken als te Zuid-Afrikaans voor buitenlandse lezers.

‘In een land zonder vogels’ is een boek dat wel degelijk de landsgrenzen van Zuid-Afrika overstijgt. Hoewel ik er typische Zuid-Afrikaanse dingen in herken, zoals de namen van supermarkten, de gewoonte om naar de kust op vakantie te gaan en het wonen achter hoge hekken voorzien van alle comfort, appelleert een land zonder vogels aan iedere wereldburger, zeker aan hen die onverschillig tegenover de maatschappelijke problemen staan. Het heeft een vlotte schrijfstijl, korte zinnen en veel dialoog waardoor het makkelijk leest. Hier en daar zijn er mooie zinnen die een diepere laag verraden.

Oer

Het boek Oer van Corien Oranje (kinderboekenschrijfster) en Cees Dekker (natuurkundige) maakt een vertaalslag om evolutie en geloof in de Schepper van de Bijbel samen te brengen. Daarvoor is de verteller een proton, één van de kleinste deeltjes die er al zijn vanaf het begin en onverwoestbaar. Proton maakt van alles mee en krijgt daardoor zicht op het plan van de Schepper. Eerst zweeft hij door het heelal en dat duurt miljoenen jaren. Hij ziet hoe de sterren ontstaan en komt op aarde terecht. Daar is hij getuige van hoe leven ontstaat. Een proton kan overal inzitten. Hij kan voedsel zijn, een cel in het lichaam van een dier. Hij kan verteren of verbranden en komt dan elders in de natuur weer terug. Tegen de tijd dat er mensen zijn op aarde is Proton een onderdeel van een bamboehek. Hij vangt op hoe mensen contact hebben gehad met de Schepper. Hun taak is om de schepping te onderhouden en van één bron mogen ze geen gebruikmaken. Er komt een opstand en de rest is geschiedenis. Proton is een onderdeel van een tent als Abraham Oer verlaat om in Kanaän te gaan wonen. Hij is onderdeel van een spinnenweb als Jezus wordt geboren in een stal. Hij zit in de wandelstok van Jezus die rondtrekt door Israël. Elke keer als Proton denkt: nu komt het goed met het plan van de Schepper loopt het verhaal voor hem toch anders dan gedacht. Proton discussieert daarover met de andere minuscule deeltjes waarmee hij samen in een atoom zit.

Oer zorgt voor verrassende inzichten. Het feit dat leven al veel langer bestaat of meer nog dat het scheppingswerk met de oerknal een veel oudere datum heeft dan 6000 jaar, plaatst alle andere gebeurtenissen in een ander perspectief. Hoezo duurt het lang voordat Jezus terugkomt? Als je bekijkt wat Proton allemaal al heeft meegemaakt, dan zijn de laatste 2000 jaar maar een fractie van een seconde. Wat ook een eyeopener is, is de opdracht om alle volken op aarde het goede nieuws te vertellen. Proton en zijn vrienden weten dan al dat er mensen wonen aan de andere kant van de wereld. “Stel je voor dat ze genoeg menskracht zouden hebben, is het nog steeds onmogelijk om iedereen te bereiken. De continenten zijn veel te ver uit elkaar gedreven.”

In dit boek is de letterlijke volgorde van het scheppingsverhaal zoals dat in de Bijbel staat losgelaten maar niet het evangelie van Jezus. De regenboog is er eerder dan een zondvloed. Het is eten en gegeten worden. Het feit dat de schrijvers een verhaal willen vertellen waarbij we in het evolutieproces nog steeds de hand van God kunnen zien vind ik mooi, maar het verhaal schuurt. Behalve in het contact met de Homo Sapiens en later in het leven van Jezus en de uitstorting van de Heilige Geest lijkt er niet zoveel interactie van God te zijn. Sterker nog, er is zoveel overvloed aan materie en leven, dat het ook verloren kan gaan. Bovendien kan ik mij niet veel bij een proton voorstellen maar door hun onderlinge discussies krijgen ze mij een te menselijk tintje. Het zou kunnen natuurlijk maar het botst in mijn verbeelding. Aan de andere kant maakt Corien Oranje sterke vergelijkingen. In eerste instantie was er alleen maar leven in het water. Voor levende wezens was het gevaarlijk buiten het water. “Het was net zo onmogelijk als dat het nu voor een mens zou zijn om op Jupiter te leven, zonder ruimtepak”. Hier merk ik de vrijheid die een ‘eeuwige’ vertelstem heeft, die schijnbaar moeiteloos door de tijd heen springt om iets duidelijk te maken.

Een verhaal als Oer helpt om perspectief te zien in het evolutieproces en er meer achter te zoeken dan alleen toeval. Tegelijkertijd laat het mij zien dat een scheppingsverhaal, zeker als ik het wegzet naar de kennis die men toen had over het ontstaan van het leven, meer zeggingskracht heeft. Dat komt omdat de Bijbel geen wetenschappelijk verhaal is maar hoop en geloof wil doorgeven.

Mijn jaren met Jezus – Johannes

Het evangelie en de brieven van Johannes worden in dit boek opnieuw verteld met overdenkingspunten en gespreksvragen voor de Bijbelkring. Age Romkes is een theoloog die in dit boek het evangelie en de brieven van Johannes opnieuw vertelt met verduidelijkingen.

Want weet jij wat de omstandigheden van de inwoners van Efeze waren, wat de farizeeën precies geloofden of wat er precies bedoeld werd bij een inspelen op een tekst uit het Oude Testament?

Er zijn overdenkingspunten toegevoegd.

En ook gespreksvragen die uitnodigen tot observeren, verklaren en verwerken. Maar daar kun je op je eigen manier mee omgaan al naar gelang je dit boek gebruikt voor stille tijd, een moment aan tafel met je gezin of in de Bijbelstudiekring.

En dat is vanaf de eerste bladzijde eerlijk en ontzettend spannend want wat gebeurt er als we God in Zijn hart kijken door wat Johannes ons vertelt? Wat ervaren we daarvan in ons dagelijks leven?

De langste week

Dag voor dag heeft Nick Page de laatste week van Jezus’ leven hier op aarde uitgewerkt en herverteld geplaatst in de context van de tijd, de politieke, religieuze, economische en sociale situatie.

Mocht ik ooit nog twijfelen of de kruisiging van Jezus echt gebeurd is, nu nooit meer! Door dit boek te lezen ben je daar. In Bethanië, in Jeruzalem, vlak buiten de muren van Jeruzalem.

Je ruikt de smerigheid van de sloppenwijk die naast het dal van het vuilnis lag. Je hoort het gegil van de schapen tijdens het Pesachfeest en je ruikt het bloed van de duizenden dieren die dan geslacht worden. Je snapt opeens de haast en de stiekeme sfeer van Jezus’ arrestatie en veroordeling. Je begrijpt waarom Hij de ultieme outsider is geworden.

Nog minder zul je ooit nog twijfelen aan het feit of Jezus uit de dood is opgestaan als je de onderbouwing van de ooggetuigenverklaringen leest, opgedeeld in zeven bewijsvoeringen, helemaal aan het eind van het boek.

Dit boek is het resultaat van heel veel onderzoek en keihard bewijs van de onuitroeibaarheid van de liefde van het koninkrijk van God die zich uit in geweldloosheid, hulp aan anderen, armoede en gerechtigheid in een wereld die gaat om gezag, macht, rijkdom en status en iedereen afmaken die het niet met je eens is.

De tuinen van Buitenzorg

Jan Brokken kent zijn ouders van na de oorlog, zijn broers hebben met zijn moeder in het kamp gezeten in Nederlands–Indië en delen samen met zijn vader een ander leven. Om die reden krijgt hij na het overlijden van zijn moeder een stapel brieven van zijn tante. Hij gaat hierover met zijn vader in gesprek en hij gaat ook op reis door Indonesië. Een muziekstuk bracht hem hier in gedachten weer naartoe en hij schreef dit boek erover.

“Verdwaal maar niet in ons verleden”: “pas op”, zal ze hebben bedoeld. “Het brengt je in verwarring. Je kunt er de kluts van kwijtraken.” Met als ondertoon: “je bent al zo gevoelig.” Dit zei Jans moeder tegen hem.

Verwacht geen roman als je aan dit boek begint. Jan Brokken beschrijft namelijk elke personage en elke situatie die hij tegenkomt in het verleden van zijn ouders, erg uitgebreid. Dat is fijn om het een en ander te kunnen plaatsen maar het kan de lezer ook afleiden van de persoon waar het boek over gaat: Olga.

De tuinen van Buitenzorg leest als een boeiend verhaal over de jonge Olga die samen met Han en meer echtparen als pioniers naar Nederlands-Indië vertrokken. Hoe verging het hen die probeerden te integreren en een bestaan ver van huis op te bouwen? De schrijver beseft dat brieven tussen zussen een bepaalde intimiteit bevatten. Hij vat zelf samen dat zijn ouders een liefdevol stel zijn en daar lijkt hij gelijk in te hebben.

Op een gegeven moment worden de herinneringen vermengd met verhalen die zijn vader of broers vertelden over hun tijd daar. Dat brengt verschillende lagen aan in het verhaal en het geeft dan ook andere gevoelens en emoties weer.

Een voorbeeld is het moment waarop het gezin van elkaar werd gescheiden, in kampen gestopt en gevangen gehouden door de Japanners. Zijn moeder schrijft daar weinig over om haar zus te sparen maar Jan Brokken vult dit aan met de dingen die zijn vader en broers vertelden.

De auteur is enthousiast, dat merk je in elke zin die in het boek staat. Ik houd van zijn schrijfstijl, zijn openheid en zijn vermogen om een geschiedenis in een boek samen te vatten. Ik had alleen nog meer Olga willen zien.

De engelen van Elisabeth

Dit historische verhaal dat aan het eind van de 19e eeuw speelt, gaat over een 23-jarige vrouw die verdacht wordt van moord op haar twee dochtertjes. Ze wordt weggestopt in een krankzinnigengesticht waar zich vreselijke taferelen voordoen. En waar liefde voor de zwakkere medemens ver te zoeken is. Onmenselijke behandelingen, zoals mishandeling en vernedering en hard werken zijn daar aan de orde van de dag.

Er wordt dan wel geluisterd naar wat ze te zeggen heeft, maar er wordt absoluut niets mee gedaan. Vertrouwen op God en de hoop haar zoontje Jan nog weer een keer te zien, houdt haar op de been.

Toen ik dit boek las en meegezogen werd in dit verbijsterende en deprimerende verhaal kon ik alleen maar heel dankbaar en blij zijn dat ik in deze tijd leef met zoveel mogelijkheden voor de vrouw om zich te ontwikkelen, hoewel nog niet helemaal vlekkeloos.

Geschreven door Els Florijn als eerbetoon aan vrouwen die onderdrukt worden.

20183

Recensie

Jouw waardering

20182

Recensie

Jouw waardering

20181

Recensie

Jouw waardering

20180

Recensie

Jouw waardering

20179

Recensie

Jouw waardering

20178

Recensie

Jouw waardering

20177

Recensie

Jouw waardering

20176

Recensie

Jouw waardering

20175

Recensie

Jouw waardering

20174

Recensie

Jouw waardering