Beatrice de Graaf is een bekende terrorisme-expert en treedt regelmatig op in de media om toelichting te geven als er aanslagen zijn geweest. Haar boek Heilige Strijd is een uitwerking van een toespraak die ze gehouden heeft bij de opening van het academisch jaar aan de universiteit van Utrecht, waar zij hoogleraar is. Met de tekst wil ze lezers motiveren na te denken over ons verlangen naar veiligheid. Ze doet dat op een wetenschappelijke manier; door veel informatie uit andere bronnen (literatuurverwijzingen staan onder aan de bladzijden), wetenschappelijk onderzoek en lessen uit de geschiedenis, met name die van Augustinus uit de 5e eeuw na Christus. Opvallend hoe de aanvallen op de gemeenschap toen lijken op wat wij tegenwoordig meemaken. Daarnaast is het boek geschreven in opdracht van de Protestantse kerk. Dit biedt Beatrice de Graaf de ruimte om verder te gaan dan het wetenschappelijke kader en betekenis te geven aan de vragen over de terreur vanuit haar christelijk geloof.
Het christelijke perspectief in dit boek gaat uit van het feit dat alle mensen geneigd zijn tot het kwaad en de wereld is gevallen in zonde, maar dat mensen ook geroepen zijn en in staat worden gesteld tot het goede en dat deze gebroken wereld nog niet is verloren. Deze schijnbare tegenstelling wordt op meerdere manieren uitgewerkt in het boek. Beatrice de Graaf gelooft dat het kwaad is overwonnen door God. Dat gegeven zal ons motiveren om (soms met angst en beven) ons in te zetten voor een rechtvaardige strijd. Concreet maakt ze dat bijvoorbeeld door de Bijbelse waarden uit Micha 6 vers 8 “Er is jou gezegd, mens, wat goed is, je weet wat God van je wil, niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten en nederig de weg te gaan van je God.” Daarmee laat zij zien dat het christelijk perspectief iets is wat de huidige gepolariseerde links - rechts schema’s overstijgt. In het boek blijkt dat omdat ze in iedere partij, die bezig is met rechtvaardige strijd, wel iets ziet. Dat geeft ruimte om te zoeken naar hoe je in deze samenleving wilt staan. Ik merk al lezend dat ik Beatrice kan volgen omdat ik haar geloof deel, maar twijfel of haar betoog ook overtuigend is voor mensen die het christelijk geloof niet kennen of kunnen beamen.
De tekst is duidelijk opgebouwd, maar er is ook veel dat lijkt onder te sneeuwen in de veelheid van opmerkingen die Beatrice de Graaf in dit boekje behandelt. Soms zegt of citeert zij iets wat verder niet wordt uitgewerkt, maar wel je wel over na kunt denken. Soms is het pittig leesvoer omdat er veel moeilijke woorden tussen staan. Lang niet alles wordt even duidelijk vertaald of uitgelegd. Daarmee is dit vooral een boek voor de hoogopgeleide lezer of gemotiveerde lezer.
Toch vind ik dat Beatrice de Graaf wel een boodschap heeft voor jan en alleman. De heilige strijd maakt duidelijk dat het niet alleen weggelegd is voor een paar selectieve mensen. Vooral de lessen van Augustinus, het voorbeeld van hoe vervolgde christenen in Egypte omgaan met een aanslag, maar ook de gesprekken van moslims over het begrip jihad, laten zien van hoe belangrijk onze levenshouding is in een onveilige wereld. Dat de grootste strijd niet gevoerd moet worden naar buiten toe, maar dat die zich afspeelt in het menselijk hart. Beatrice hoopt dat kerken en andere christenen zich meer gaan uitspreken over de hoop die wij hebben.
Geef een reactie