Boekenmening

Dit is een niet-christelijk boek dat elke christen eigenlijk zou moeten lezen om een onbevooroordeelde mening te leren kennen over het tot stand komen van het huidige land Israël. Shavit beschrijft de geschiedenis van het land van 1897 tot nu. Zelf is hij Joods, filosoof en journalist. Voor een deel wordt de geschiedenis beschreven aan de hand van zijn eigen voorouders. Ook staan er veel interviews in die hij gehad heeft met bekende mensen uit Israël. Een klein minpuntje is dat er erg veel herhaald wordt.

Het begin van het boek leest bijna als een roman; het verhaal wordt verteld van de voorouder van Ari Shavit die vanuit Londen naar Palestina reisde aan het einde van de 19e eeuw. Deze Herbert Bentwich was een zionist, met grote en romantische verwachtingen van zijn reis. Hij was een aanhanger van Herzl. Zijn generatie die zich in Palestina vestigde, had geen kwade bedoelingen, maar wel het verlangen naar een Joodse staat. Veelal kochten ze grond van Arabieren om zich te huisvesten en een bestaan op te bouwen.

In de jaren 30 van de vorige eeuw zien we de moeilijkheden ontstaan. Er komen steeds meer Joden, die allemaal een plekje willen hebben. De zionistische gedachte maakt dat men steeds meer verlangt naar een Joodse staat. Bekend werden de sinaasappels uit de kibboets: de Jaffa. Dit bracht welvaart, net als de eerste fabrieken die werden gebouwd. De eerste strubbelingen tussen Arabieren en Joden zijn een feit.

De Tweede Wereldoorlog laat natuurlijk ook in Palestina zijn sporen achter. In 47/48 wordt de strijd harder. De Arabieren, inmiddels ook Palestijnen genoemd, delven het onderspit en moeten steden afstaan aan de Joden die wanhopig naar een plek zoeken om te leven. Dan komt in 48 het verlossende woord: Israël is een feit geworden. Maar direct levert dit een oorlog op met omringende landen.

Vanaf deze tijd zijn er nog heel wat mensen die heden ten dage nog in leven zijn en werkt Shavit vooral de modernere geschiedenis uit door middel van het citeren van interviews die hij had met vooraanstaande Joden en Palestijnen. We horen dan verschillende visies op de diverse conflicten, zoals de oorlog in 1967 en 1973. Maar ook de tussenliggende jaren worden uitgebreid beschreven, zoals de ontwikkeling van kernwapens, het ontstaan van bezette gebieden en het verloop van politieke kwesties. Tot en met vandaag leven Joden en Palestijnen in onzekerheid: 'Links benadrukt de bezetting en rechts benadrukt de intimidatie. Maar het is onmogelijk iets te begrijpen van Israël of het Israëlisch-Palestijnse conflict zonder die twee te combineren.'

Dit is verreweg het beste boek dat ik tot nu toe heb gelezen over de moderne geschiedenis van Israël. Ari Shavit laat ook zijn eigen twijfels spreken. Als jonge militair kreeg hij werk in een gevangenis met Palestijnen; daarbij kwam de twijfel of het wel juist was om deze jonge mannen zo slecht te behandelen. Maar zijn Joodse wortels maken dat hij van het land houdt. Zijn visie is gericht op vrede. Hij is een invloedrijk en gewaardeerde linkse journalist in Israël. Bovendien is hij politiek columnist van de kracht Haaretz de belangrijkste krant.

Ik wil eindigen met een citaat van de auteur: ‘Ik neem bewust geen stelling in, dat zou het boek verzwakken. Mijn opdracht was het verheldering te brengen in een complex verhaal waar elke stelling tot polemieken leidt en dat is precies wat ik wilde vermijden. Wel schrijf ik het verhaal vanuit mijn eigen beleving als Jood en Israëli, ik ben trots op mijn land en tegelijk sta ik heel kritisch tegenover sommige beleidspunten.’