Boekenmening

Aantekeningen over het verplaatsen van obelisken

Een titel als ‘Aantekeningen over het verplaatsen van obelisken’ vind je volgens mij of vreemd of intrigerend. Voor mij geldt het laatste.

Boeken die een werkelijk diepe indruk op mij hebben gemaakt, gaan bijna altijd over God, liefde, vriendschap en de dood. Het boek van Arjen van Veelen gaat nauwelijks over God, maar des te meer over vriendschap en sterven. Het is het deels autobiografische verslag van zijn vriendschap met de jong overleden Vlaamse schrijver Thomas Blondeau. Een vriendschap die hij sprankelend en overtuigend op papier heeft gezet. Van Veelen blikt erop terug terwijl hij zich in zijn eentje in Alexandrië bevindt, waar hij de boeken van zijn vriend aan de beroemde plaatselijke bibliotheek wil schenken, en daarnaast vooral nadenkt. Behalve op Blondeau richt hij zijn gedachten o.a. op Alexander de Grote en op de Griekse dichter Kavafis.

Het verband… Thomas (in het boek consequent Tomas genoemd) en Alexander de Grote deelden een sterke drang om de wereld te veroveren. Zowel de jonggestorven wereldveroveraar als Tomas probeerden tijdens hun leven obelisken achter te laten. Het bezorgde me gevoelens van vervreemding en zelfs medelijden. Jonge, buitengewoon intelligente mensen die een strijd voeren die ze nooit kunnen winnen. Uiteindelijk is hun diepste verlangen nooit te bevredigen. Hun hart moet wel onrustig blijven, om Augustinus aan te halen, omdat ze de rust niet op de goede plaats zoeken. Een knap geschreven, erudiete roman, die mijns inziens niet ten onrechte op de shortlist van de Librisprijs is beland.

Hanna

De hoofdpersoon Hanna is getrouwd met Elkana. Elkana is een Leviet uit de stam in Israël die door God is uitgekozen om dienst te doen in de tempel. Na bijna 10 jaar huwelijk lijkt het wel duidelijk dat Hanna en Elkana samen geen kinderen zullen krijgen. Voor Elkana is het belangrijk om een zoon te krijgen die in de voetsporen van zijn vader treedt om dienst te doen in de tempel. Elkana trouwt daarom een tweede vrouw, Peninna, in de hoop dat zij hem een zoon zal geven. Al snel hebben zij een mooi gezin, met zonen en dochters. De situatie is niet gemakkelijk voor Hanna, die toe moet zien hoe haar man een gezin sticht met een ander. Bovendien kijkt Peninna op Hanna neer vanwege haar kinderloosheid; Hanna wordt door Peninna vernederd.

Voor wie de Bijbel een beetje kent, is dit een bekend verhaal. Dat haalt een stukje spanning uit het boek weg, want je weet al hoe het afloopt. Desondanks is het boek interessant genoeg om te lezen. Het verhaal speelt zo'n 1000 jaar voor Christus en de schrijfster schetst een uitgebreid beeld van deze tijd. Wel rijst bij een aantal beschrijvingen de vraag of de 21e eeuw niet teveel op het verhaal geprojecteerd is, bijvoorbeeld als het gaat over hoe de vroedvrouw Hanna bij haar bevalling bij zal staan of bij de gedachtewereld van Hanna.

Het boek leest heel plezierig, met een prima zinsopbouw. Maartens schrijft het boek vooral vanuit het perspectief van Hanna; er is veel aandacht voor haar gedachten. In het verhaal had van mij meer vaart mogen zitten. Er worden veel flash-backs gebruikt en pas aan het einde van het boek wordt Hanna's zoon Samuël geboren. Ik had verwacht dat ook beschreven zou worden hoe hun leven verder ging na de geboorte van Samuël. Maar wellicht is dat stof voor een tweede deel.

Waarom een vlieg op de neus van een kerkganger moest zitten

‘Waarom een vlieg op de neus van een kerkganger moest zitten’ is de derde verhalenbundel voor kinderen van Tony Hutter, over de belevenissen van de bekende Engelse predikant Spurgeon. De laatste, als we de uitgever moeten geloven, en dat vind ik jammer.

Tweeënvijftig verhalen, waarvan er eenenvijftig zijn gebaseerd op ware gebeurtenissen. Het laatste niet… Een aantal ervan heeft te maken met het weeshuis dat door Spurgeon werd opgericht. In enkele andere verhalen gaat het over twee van zijn zonen, die ook predikant werden. Het meest werd ik geraakt over een verhaal waarin Spurgeon zich in een klein dorp bevindt, en nogal somber is. De predikant had soms depressieve klachten. In plaats van zelf te gaan preken besluit hij naar een plaatselijke lekenpredikant te gaan luisteren, een man die door de week gewoon een baan heeft, en daarnaast diensten leidt.

Spurgeon wordt bijzonder bemoedigd door zijn preek en gaat dat hem na de dienst vertellen. De man vindt dat natuurlijk fijn, maar komt er dan pas achter met wie hij te maken heeft. Hij wordt vuurrood en biecht dan op dat hij geen tijd heeft gehad om zelf een preek voor te bereiden en dat hij daarom die ochtend een preek van iemand anders heeft gepakt. Een preek van … Spurgeon zelf.

Een mooi boekje, geschikt voor op (zondags)school of om thuis uit (voor) te lezen.

Donker water

Sophie is jong en in rouw. Ze is erin weggezakt en zorgt al een paar weken niet goed voor zichzelf. Dan staat haar vriendin voor de deur en ze gaat niet weg voordat ze Sophies flat heeft gedaan en een keer lekker voor haar heeft gekookt. Marissa is geduldig en trouw en prikkelt Sophie om op te staan uit haar verdriet en iets te gaan ondernemen. Dat valt helemaal niet mee en de verleiding om weer terug te zakken en zich door herinneringen en pijn te laten overweldigen heel groot. Gelukkig krijgt ze van haar werkgever de ruimte om een tijd niet op het werk te hoeven zijn. Maar alles in haar flat herinnert Sophie aan haar man en ze vlucht naar haar ouders. Haar vader neemt haar mee voor een wandeling op de Veluwe, waar Sophie op een bankje een plaatje met inscriptie leest. De tekst van deze inscriptie intrigeert haar en laat haar niet los.

Met wat hulp van haar vriendinnen gaat Sophie op zoek naar het verhaal achter het plaatje op het bankje. Het brengt haar uiteindelijk in contact met een lieve oude vrouw, Lenie, die bereid is om het verhaal van het meisje in de inscriptie: Anna, te vertellen.

Deze roman is mooi opgebouwd en het trekt de lezer in de geschiedenis van de watersnoodramp van 1953. Het laat Sophie beseffen dat zoveel mensen in Nederland geliefden hebben verloren en daarna toch verder moesten met hun leven. Het helpt haar met vallen en opstaan om het harde werk van rouwen in te gaan.

Als lezer van het boek kon ik me niet aan de indruk onttrekken dat alle spelers in het boek een zelfde soort gedrag en reacties vertonen als Sophie. Zwijgen, zich terugtrekken, niet willen eten, tranen wegdringen, etc. Het doet voor mij afbreuk aan het verhaal. Hoewel Anna wordt omschreven als spontaan en levendig, laat de schrijfster van het boek zelfs haar dezelfde reacties vertonen. Dat vind ik jammer. De tranen blijven het hele boek door vloeien. Dat had subtieler ingevuld kunnen worden. Het verdriet dat Sophie draagt, blijft bijna het hele boek door van dezelfde sterkte en het was mooier geweest als haar verdriet door het verhaal en de tijd heen ook was veranderd. Daarom is het besluit dat Sophie maakt aan het eind, een beetje onwerkelijk. Mooi is wel, dat het verhaal eindigt op hetzelfde bankje als waar het begon. Prachtig afgerond.

Nederwonderland

In Nederwonderland probeert de Chinese auteur Nederland te begrijpen. Ze legt verbanden tussen verschillende dingen en beschrijft haar observaties. De hoofdstukken in het boekje hebben als titel iets dat Nederland typeert: Water, zeeklimaat, kust en kou, klein, handelaar, zuinig, sociaal en nog meer interessante onderwerpen.

Elk hoofdstuk begint met een vraag. Bijvoorbeeld: Waarom eten Nederlanders zo veel brood? Nederland is wereldleider in het eten van brood (2016). Dat vond ik interessant om te lezen, dat wist ik niet. Waarom is het Haagse bakkie een half gevuld kopje koffie? De paleizen in Den Haag zijn gebouwd met zuinigheid en vlijt. Dus als Hagenezen een kopje tot de helft kunnen vullen, waarom zouden ze het dan vol schenken?

Het boekje is in een prettige schrijfstijl geschreven met enige humor erin. Het is verhelderend om Nederlandse gewoontes en feiten door een Chinese bril te zien. Het is uitgevoerd in hardcover met een aantrekkelijke omslag.

Handboek bij burn-out

Marit Goessens is psycholoog en kwam toen ze 26 was in een burn-out terecht. Dit boek schreef ze vanuit deze ervaring en om anderen tot steun te zijn, ook vanuit de Bijbel.

Dit duidelijke boek met korte, handige hoofdstukken is bedoeld voor mensen die midden in een burn-out zitten. Natuurlijk lees je over wat een burn-out is, maar de kracht van dit boek zit vooral in de praktische zaken. Je wordt gestimuleerd om na te denken over de zware periode waar je in zit met prikkelende vragen, zoals:
• Wat zijn voor jou redenen voor perfectionisme?
• Hoeveel tijd besteed jij aan ontspanning?
• Lukt het jou om je zorgen aan God te geven?
• Kom ik ooit weer aan het werk?
• Wanneer is mijn burn-out over?
Dit zijn slechts een paar voorbeelden. Stap voor stap word je door die moeilijke periode geleid. Daarbij speelt je geloof een belangrijke rol. Er worden Bijbelse personen als voorbeeld gebruikt; Jakobs worsteling en de twijfel en angst van Gideon. Ook het voorbeeld van leven in een woestijn en de rust die je mag genieten bij de Goede Herder. Ook in de moeilijke tijden is Jezus erbij. Hij staat naast je.

In de tweede helft van het boek ga je beleven. Niets moet, alles mag. Kleuren, schrijven, lezen, in een hangmat liggen, de natuur beleven, luisteren naar vogels of muziek, een bad nemen. Nog veel meer praktische tips heeft Marit voor je, zodat er altijd wel iets bij zit dat jou aanspreekt. Natuurlijk ontbreekt de tip om veel tijd met God door te brengen niet. Lees de Bijbel, bid, breng je worstelingen bij God, maar ook je dankbaarheden en (kleine) vooruitgangen.

Zie jouw moeilijk periode als een reis van burn-out naar burn-bright! Je wordt nooit meer zoals daarvoor, maar gelukkig gaat bij vrijwel iedereen de burn-out weer over. Het laat wel littekens achter. Daarom is het belangrijk in de laatste periode van je burn-out na te denken over wat je wilt wanneer het over is. Sommigen kiezen ervoor hun oude leven weer op te pakken, maar velen kiezen voor verandering.

Ik ben blij met dit praktische boek. Het is echt een boek van deze tijd en helpt je stap voor stap door de burn-out heen. Mijn eigen periode van overspannenheid met burn-out klachten ligt achter me, maar toch heb ik nog veel aan het boek gehad. Van herkenning tot erkenning. Een belangrijk boek!

Rouwen om een kind

De schrijvers hebben met het gebruik van wat ouders schrijven en vertellen, een helpend beeld gegeven van wat het voor ouders (en broers en zussen) inhoudt om een kind (en broer of zus) te verliezen. Door de verhalen en de korte stukken van de schrijvers, krijg je vat op de gedachten en gevoelens die door je heen kunnen gaan rond deze gebeurtenis. Het verdriet, de angst, de schuldgevoelens, de schaamte, de jaloezie, de boosheid, de somberheid en het effect op je lichaam, het komt allemaal aan de orde. Er wordt ook gesproken vanuit de ervaring van het geloof. Op een eerlijke manier wordt verteld hoe de zowel niet-helpende als helpende reacties van mensen uit de geloofsomgeving is geweest. Ook dat helpt om te begrijpen hoe het kan gaan in de weg van de rouw om een kind dat is overleden. Ook de voor altijd veranderde relatie tussen ouders of tussen ouders en kinderen komt aan de orde.

De reacties van rouw in de verschillende leeftijdsfasen van een kind worden genoemd. Van de baby, die niet kan begrijpen dat een zus of broer overleed maar toch ook ervaart dat dingen anders zijn geworden, tot de tiener, die tegen zijn moeder zegt: “Mam, wij zijn er ook nog.” Er wordt aandacht besteed aan de tijd van rouw en aan de pogingen om het leven weer op te pakken, ook al is alles veranderd. Hoe moeilijk is dat soms. Aan het eind komen de ouders (een aantal jaren na het verlies van hun kind) opnieuw in beeld. Dat is mooi om het beeld van de processen waarin zij zaten, completer te maken.

Het boek is helpend voor ouders om met hun eigen verdriet en vragen te leren omgaan en hun houding ten opzichte van het verdriet en de pijn bij de andere kinderen te bepalen. Ik mis in dit boek een behandeling van zaken als iedereen volwassen is, of het kind volwassen is en de andere kinderen nog niet. Hoe je met het verdriet van je schoonkind kunt omgaan, nu hij of zij je schoonkind niet meer is, maar toch altijd zal blijven. Wat, als je al kleinkinderen hebt? Hoe kun je omgaan met je eigen verdriet en dat van je kinderen en kleinkinderen? Wat als je schoonkind voor je eigen gevoel te snel weer aan een relatie begint, of juist helemaal niet meer een relatie krijgt? Er is een literatuurlijst opgenomen.

Adrian Plass en het Gemeenteweekend

Zet een aantal christenen op elkaars lip …

De boeken van Adrian Plass roepen bijna altijd gemengde gevoelens bij me op. Ik heb bewondering voor zijn vaak droge humor en zijn knappe beschrijvingen van allerlei mensen. Mannen en vrouwen, al dan niet hoog geplaatst binnen de ‘christelijke hiërarchie’, hebben het soms nogal goed met zichzelf getroffen, en Plass prikt hier knap doorheen. Juist voor christenen is het heel nuttig om zichzelf en hun daden voortdurend te relativeren. Mensen zijn en blijven kleine en vaak vreemde wezens, ook als ze geen huismeester zijn op een christelijk conferentieoord…

Dat relativeren doet Plass echter ook op andere terreinen, en daar heb ik af en toe moeite mee. Als het gaat over de wat mij betreft soms bijna spottende manier waarop hij over God en de Bijbel schrijft, frons ik, als gereformeerd christen, soms wel even mijn wenkbrauwen.

In het boek wordt Plass de organisatie van een gemeenteweekend opgedrongen, en daar krijgt hij al snel spijt van. Temeer omdat er nogal vreemde types meegaan, zoals een betweterige vrouw, die hem voortdurend van vreemde adviezen voorziet en een echtpaar met huwelijksproblemen…

Plass biedt zowel een lach als een traan. Er is een serieuze ondertoon in het verhaal, door de persoonlijke problemen van zijn schoondochter, die ze alleen aan hem opbiecht. Het boek leest gemakkelijk weg.

Hiep hoi, Koningsdag!

In de klas van Jens en Jolien wordt met een oranjeproject begonnen. Op Koningsdag mogen de kinderen met een versierde fiets of skelter deelnemen aan de optocht. Jens wil van zijn skelter een Canadese legerjeep maken. Hij wil zichzelf verkleden als soldaat. In de etalage van een speelgoedwinkel ziet hij een soldatenpak. Zijn moeder wil het niet kopen dus hij moet er zelf voor sparen. De tweeling verzint allerlei dingen om het geld bij elkaar te krijgen. Een vlaguithangservice, een mudrace, werken in de tuin. Maar of ze genoeg verdienen om het geld bij elkaar te krijgen?

Dit is weer een heerlijk kinderboek in de serie Jens en Jolien. Origineel ook door de Koningsdagweetjes die onder elk hoofdstuk staan. Zo leren de lezertjes meer over ons koningshuis en de dingen die erbij horen. Er klopt één dingetje niet. Vader zegt dat er pas een jongen gezakt was voor zijn examen, die vlaggen ging stelen van klasgenoten die wel geslaagd waren. Dat moet natuurlijk zijn: vorig jaar was er een jongen gezakt. Want de vlaggen voor de geslaagden hangen er pas in mei of juni en nooit voor Koningsdag. Een aanrader voor kinderen.

Oog om oog

Drie schutbladen. Drie teksten. Teksten die de opmaat vormen voor een verhaal dat zorgvuldig is opgebouwd. Het verleden wisselt het heden af en sluit er naadloos op aan. In deze thriller voor adolescenten en ouder wordt de spanning met zulke kleine stapjes opgebouwd dat je het af en toe weg moet leggen. Het is in de ik-vorm geschreven, dus alle gevoelens kruipen vet onder je huid tot aan het moment waarop je verwacht dat het meest dramatische gebeurt. Je wordt op meer manieren voorbereid op dat moment en toch gebeurt er niet wat je misschien of wellicht hoopt en verwacht.

Jaap-Jan gaat studeren. Eindelijk is hij uit de sfeer van zijn ouderlijke stad. Vanaf dit moment gaat hij het wat sociale contacten betreft totaal anders aanpakken dan toen hij nog maar een kind was. Hij vergeet wel even, dat hij zijn eigen karakter en zijn verleden met zich meesjouwt. Toch lijkt het hem goed te lukken om zijn voornemens ten uitvoer te brengen. Hij krijgt vrienden, mensen die om hem geven, hij krijgt een leuke bijbaan, hij heeft zin om de studie te doen, hij ontmoet ook een leuk meisje.

Dan slaat het noodlot toe en zijn we in deel 2 aangeland. De aloude pester van ooit verschijnt op het toneel en lijkt er niet van te willen verdwijnen. Jaap-Jan maakt een plan om voorgoed van hem af te komen. Maar de impact van de aanwezigheid van deze leeftijdgenoot is enorm. Slapeloze nachten, op PTSS lijkende symptomen lijken Jaap-Jan parten te spelen. Toch verliest hij geen moment zijn vermogen om na te denken.

Als lezer zou ik willen dat er herstel mogelijk is, maar daar gaan thrillers nou eenmaal niet over. Het gaat ten diepste over het onvermogen van de mens om met diep traumatische gebeurtenissen om te gaan. Thrillers gaan over de pijn, de enorme onmacht en de wraak, die onherroepelijk moet volgen. Ik kon het niet wegleggen. Knap geschreven. Geweldig inlevingsvermogen. De diepte van de gebrokenheid en de zwaarte van het echte kwaad.

18065

Recensie

Jouw waardering

18064

Recensie

Jouw waardering

18063

Recensie

Jouw waardering

18062

Recensie

Jouw waardering

18061

Recensie

Jouw waardering

18060

Recensie

Jouw waardering

18059

Recensie

Jouw waardering

18058

Recensie

Jouw waardering

18057

Recensie

Jouw waardering

18056

Recensie

Jouw waardering