Vleugelslag

Marieke Luiten brengt met Vleugelslag een kleurrijk verslag van het dagelijks leven in Goma, een stadje in het Oosten van Congo (Democratische Republiek) tegen de grens van Rwanda. Door haar verhaal over Sara, zag ik het voor me; de borrelende vulkaan, het grote meer, de toeterende taxi’s en brommerrijders die de kuilen in de weg proberen te ontwijken. De vrouwen op de markt die hun koopwaar verkopen, het leven in een krottenwijk, de pijnlijke bevallingen in een ziekenhuis, de slachtoffers en gewonden en het rebellenleger M23, dat steeds dichterbij de stad komt. Het Frans en de woorden Swahili en Kihavu, maken de roman extra exotisch.

Sara Butandi is zeventien en heeft haar diploma gehaald. Ze verlaat haar geboorteplaats en wil in Goma gaan studeren. Ze woont bij haar broer en schoonzus in een klein huis, doet in ruil daarvoor huishoudelijke klusjes. Daarnaast krijgt ze de kans om schoonmaakster te worden in een kliniek. Er worden daar veel bevallingen gedaan, maar ook vrouwen die verkracht zijn komen in de kliniek. Uiteindelijk krijgt Sara de kans om zieken te verzorgen en wonden te hechten.

Sara is niet op haar mondje gevallen en laat zich niet klein maken door haar armoede, hoewel ze ook onzeker is. Het is bijzonder om te zien hoe Sara zich ontwikkelt tijdens het verhaal. Veel van haar angsten worden verteld via dromen. Steeds is er een andere kleur die centraal staat in haar leven, dat levert een kleurrijk beeld op van Afrika. waarvan ik heb genoten, zozeer dat ik me bijna betrapt voelde toen ik deze zin las:

‘Waarom was haar nooit eerder opgevallen hoe grauw Goma was? Zelfs de Airtel- en de Coca-Colareclames verbleekten bij de grijskleur van lava en golfplaten.’

Ik denk dat het goed is dat Marieke Luiten voor dit debuut het karakter van een jong meisje heeft gekozen en de lezers door haar ogen het leven van de vrouwen in Congo laat ontdekken. Het verliezen van hun eer, een doodgeboren kind, slechte huwelijken, dat is traumatisch. Tegelijkertijd is het geen zwaarmoedige roman en dat vind ik knap. Ik vind het mooi hoe jeugdig optimisme, de uitwerking van muziek en dans en het geloofsvertrouwen van Afrikaanse mensen een plek krijgen in de roman.