Thérèse

“Ze had die avond niet vermoed dat ze een gevangenis zou binnengaan die erger was dan de nauwste grafkelder, de kerker van haar misdaad en dat ze daar nimmer uitkomen zou.”

Inmiddels heb ik de mooie leeftijd van 53 jaar bereikt en ben ik veel ouder dan Thérèse in dit boek. Ik kan me herinneren dat ik 16 jaar was toen ik het boek moest lezen in het Frans, voor school. Wat een diepe indruk liet deze gekwelde vrouw op mij achter. Ik leefde elke stap met haar mee, zag nauwelijks de andere personages die tot leven geroepen worden. Maar die geknapte vrouw, de ‘kerker’ waarin zij leefde, dat is me altijd bijgebleven.

Nu ik het boek weer las, merkte ik dat ik anders tegen haar aankijk. Ik heb moeite me te identificeren. Ze komt eerder tragisch op me over dan, zoals ik dat vroeger zag, gekweld. Het verhaal blijft ijzersterk staan. We worden geconfronteerd met een vrouw die een poging tot moord heeft gedaan op haar eigen echtgenoot. Door invloed van de familie van haar man komt het niet tot een veroordeling. Maar, zoals het citaat hierboven laat zien: haar gevangenschap is de rest van haar leven te moeten leven, een kerker waar ze nooit meer uitkomt.

Dit alles speelt zich af in de jaren ’20 van de vorige eeuw. Op het Franse platteland gelden regels die wij niet meer kennen. Thérèse is een gevangene van deze regels die vooral opgesteld zijn door boerenfamilies. Ze is bezit van haar echtgenoot, terwijl ze zelf een vrije geest heeft, die nergens heen kan. Daardoor kan ze maar moeilijk liefde opbrengen voor haar dochter, maar als deze haar afgenomen wordt, zie je toch een vorm van rouw. En als ze jaren later herenigd worden, zie je zelfs een soort van liefde. Wat een prachtig literair werk, zoals je ze tegenwoordig nauwelijks nog tegenkomt. Ik heb genoten van het taalgebruik, de verwerking van de couleur locale en ja, eerlijk waar, ook van de somberheid die overheerst en een kenmerk is van François Mauriac. Wat fijn dat dit werk opnieuw is uitgebracht.

Uitgeverij Bint is nog jong, in 2016 opgericht door Arie Kok. Het is geen christelijke uitgeverij, maar heeft als doel het uitgeven van literaire fictie en non-fictie, nieuw werk en klassiekers. De heruitgave van deze roman beantwoordt duidelijk aan dat doel. Ik verlang naar meer!