Dit boek is een biografie van het leven van Dietrich Bonhoeffer. Het verhaal begint bijna als een roman; uitgebreid komt de familiaire herkomst van Bonhoeffer aan bod. De relatie die hij als kind had met zijn ouders en andere kinderen waren goed te noemen; vooral met zijn tweelingzus Sabine. De familie wordt beschreven als aristocratisch. Er stond Dietrich niet veel in de weg om te kunnen doen wat hij wilde.
De jaren van adolescentie worden zo beschreven dat Dietrich overkomt als een wat verwende jongeman die vooral veel oog heeft voor kleding en vermaak. Bovendien heeft hij een sterke eigen wil. Wanneer hij een eerste baan als hulppredikant in Barcelona krijgt, vraagt de hoofdpredikant of hij voor de kerst wil komen. Maar Dietrich heeft daar andere ideeën over; hij wil nog genieten van Parijs en via enkele omwegen gaat hij pas na oud en nieuw naar Spanje toe. Deze sterke eigen wil zit hem soms in de weg, maar later zal blijken dat deze hem goed van pas komt. Amerika is een grote ervaring voor hem, vooral de rassenhaat staat hem tegen en hij is erg onder de indruk van zwarte predikanten.
Bonhoeffer kon uitstekend leren. Dat kwam hem in zijn leven goed van pas. Hij heeft veel geschreven en er is ook veel bewaard gebleven van zijn officieel uitgekomen boeken, maar ook van de brieven die hij schreef. Daaruit kunnen we hem leren kennen als een man die sterk bezig was met het geloof in God, veel daarover mediteerde en uitdroeg naar andere mensen. Daarnaast genoot hij van het goede leven dat hij had. Hij hield van muziek en ging graag naar concerten of opera. Hij genoot van goede wijn en sterke drank. Er wordt door de auteur gesuggereerd dat Bonhoeffer homofiele gevoelens had voor zijn vriend. Toch kan ik dat nergens echt terugvinden en het lijkt dan ook een stukje inlegkunde van de huidige Westerse maatschappij in de tijd waarin Bonhoeffer leefde. Ja, er waren zeer warme gevoelens tussen hem en zijn vriend Bethge. Hij nam hem eerder in vertrouwen dan zijn eigen familie of zelfs zijn eigen vrouw. Maar dat hoeft niet direct op homofilie te wijzen. Ik zie het meer als een David en Jonathan.
Dit is niet het enige minpunt in deze verder goede biografie. Ja, Marsh heeft uitstekend zoekwerk gedaan; dit boek levert ons toevoegingen ten opzichte van eerder verschenen werken. Waar ik moeite mee heb is dat de schrijver regelmatig een zijpad bewandelt. Ik had graag meer gezien van Bonhoeffer zelf, waar Marsh ervoor koos om bijna een biografie op zich voor randfiguren te maken. Dat is jammer. Ook zijn gepsychologiseer van situaties werd ik op een gegeven moment zat.
Alles bij elkaar heb ik wel meer inzicht gekregen in het leven van Bonhoeffer zelf, maar ook in de maatschappij waarin hij leefde. Daar ben ik blij mee, want tot nu toe was hij voor mij eigenlijk alleen de martelaar theoloog die niet wilde buigen voor Hitler. Dit boek heeft mijn visie op Bonhoeffer wel veranderd in positieve zin.
Geef een reactie