In de afgelopen jaren zijn er verschillende bestsellers over het functioneren van onze hersenen verschenen. Daarvan is ‘Wij zijn ons brein’ van Dick Swaab de bekendste. Zowel Swaab, maar ook een wetenschapper als Victor Lamme, met zijn ‘De vrije wil bestaat niet’, hebben de nodige beroering teweeggebracht met hun bewering dat wij mensen eigenlijk geen beslissingen nemen, maar dat onze hersenen dat voor ons doen. Hersenen die ons vervolgens de illusie geven dat ons ‘ik’ (wat dat ook moge zijn) aan het roer staat. Ze doen dit met argumenten die, zeker op het eerste gezicht, behoorlijk overtuigend overkomen. Zelf las ik eerder het boek van Lamme, en dat heeft me behoorlijk aan het denken gezet.
De opvattingen van neurologen als Swaab en Lamme zijn echter zeker niet onomstreden. Er zijn andere wetenschappers die hun opstelling veel te absoluut vinden en één van hen is de Groninger hoogleraar cognitieve neuropsychiatrie André Aleman.
In ‘het brein de baas’ verdedigt hij de stelling dat we wel echt kunnen kiezen. Dat doet hij door een aantal experimenten die voor de opvattingen van Swaab en Lamme pleiten, onder de loep te nemen. En dan blijken ze veel minder overtuigend dan je in eerste instantie zou vermoeden. Daarnaast heeft hij andere argumenten om aan te tonen dat het onderbewuste niet allesbepalend is voor ons handelen. En hij toont aan dat we dat onderbewuste heel goed kunnen beïnvloeden door het maken van bewuste keuzes. Uitgebreid gaat hij in dit verband in op de resultaten van mindfulness. Boeiend!
Geef een reactie