De trooster

Henry Loman is een man van de wereld. Een man die zich schijnbaar nergens wat van aantrekt en gewend is aan publieke aandacht en misbruik van mensen. Hij gaat daardoor makkelijk (morele) grenzen over. De hoofdpersoon van dit boek is Jacob. Hij is uit liefdadigheid opgenomen in een klooster, omdat hij op de een of andere manier mismaakt is. Hij functioneert als conciërge in het klooster. Henry Loman komt op een ongebruikelijk moment in het klooster aan. Het lijkt niet waarschijnlijk dat hij uit is op een retraite. Gaandeweg lijkt het of hij op de vlucht is voor zijn misstappen.

Jacob neemt de taak op zich om hem de weg te wijzen. Intuïtief bombardeert Henry Jacob tot zijn vertrouwensman, wat hem door de inwonende priesters niet in dank wordt afgenomen, maar waar ze niet zo veel tegen kunnen doen, omdat Henry Jacob steeds opzoekt op zijn werkplek en tegen hem aanpraat. Dan komt er een wereld op Jacob af, die hem in een emotionele achtbaan stort. Kenmerkend zijn Jacobs gedachten over zichzelf en zijn functioneren. “Officieel besta ik in hun gemeenschap niet”, is er zo een waardoor je stilstaat. Wat zijn de gevolgen van zo’n gedachte, die als een climax op zijn mijmeringen worden geplaatst. De toon wordt daardoor behoorlijk stevig neergezet. Henry sleurt Jakob een heilloze weg op. Een weg die hem nog verder uit de gemeenschap duwt, maar die hem eindelijk het gevoel geeft dat hij een korte tijd op een intensere manier het leven ervaart. Henry wordt voor hem een voorwerp van verlangen en van afkeer. Henry is een misbruiker die zich tegelijkertijd presenteert als speelbal van de krachten in de wereld, een ultiem slachtoffer, dat niet anders kan dan immoreel denken en handelen. Daardoor wordt Jakob zozeer aangetrokken, dat hij de controle over zichzelf verliest en niet door heeft dat juist op dat moment de zoveelste misstap door Henry wordt gedaan.

Hoewel Gerritsen zich bedient van een bijzondere stijl, waarbij sommige zinnen raken, kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat de personen in de novelle tot een karikatuur verworden. Hun opvattingen en reacties schuren en schrijnen iets te ver door. “Ook hier ben ik de hond van het gezin.” “Publieke personen zijn in levenden lijve niets minder dan verrijzenissen.” Door de kracht van deze beelden en de enorme tegenstelling die hierdoor tussen de hoofdpersonen wordt gecreëerd, wordt het niet meer dan een karikaturaal verhaal. Interessant genoeg om eens door te spreken met anderen wat isolement met je doet, of hoe de invloed is van macht en geld op je persoonlijkheid.