De keuze

Zwaar bevochten vrijheid. Dat is wat Edith Eger beschrijft, terwijl ze haar weg in vrijheid gaat. Je kunt het kind uit de oorlog bevrijden, maar hoe haal je de oorlog uit het kind. Dat is precies wat Edith doet. Nauwelijks volwassen en nooit een onbezorgde tiener geweest. Ze komt tot de conclusie dat ze het verleden nooit zal kunnen veranderen maar wel kan omarmen als deel van haar leven. Met de steeds terugkerende nachtmerries, vlucht- en vechtreacties op geuren en geluiden in het nu, leren erop te reageren en een bewuste keus te maken.

Edith overleeft op bovenmenselijk wonderlijke manier de moordmachine van de Tweede Wereldoorlog terwijl haar ze haar ouders en de liefde van haar leven verliest. Ze zegt regelrecht vanuit haar ervaring: Als we onszelf niet toestaan te rouwen om ons verdriet, onze wonden en teleurstellingen, zijn we ertoe verdoemd ze steeds opnieuw te beleven. Maar hoe doe je dat: rouwen? Edith worstelt er zelf mee en vertelt ons erover. Zo helpt ze ons met de keuzes die we moeten maken.

Ze zegt: slachtofferschap is optioneel. Ze ontkent daarmee niet dat ze slachtoffer is en evenmin hoe gruwelijk de moordenaars hun werk deden. Ze zegt dat we ervoor kunnen kiezen verantwoordelijkheid te nemen voor ons eigen gedrag als reactie op onze pijn en ons verlies. Niemand kan van jou een slachtoffer maken, dat doe je zelf.

Dit is geen goedkoop hulpboek, dit is een boek vanuit de diepste pijn en verschrikkelijkste worsteling met die pijn geschreven. Haar focus op pijn: “Waarom bleef ik leven?” veranderde naar een focus op het nu: “Wat moet ik doen met dit leven, dat ik heb ontvangen?”

Een van de eyeopeners voor mij is, dat als ze schrijft dat ze als psychiater in aanraking komt met een veteraan die woedend is en zijn woede uitschreeuwt en scheldt en tiert. Ze is jaloers op hem en vraagt zich af wat er zou gebeuren als zij haar woede deze vorm zou geven en eruit zou gooien.

Ieder mens gaat anders met zijn gewond zijn om maar ik vind het prachtig dat ze zegt: “Ik leerde voor mijn wonden te zorgen.” Achter die uitspraak zit een leven lang leergierig zijn en het beste willen, zich kunnen verbinden met zichzelf en anderen, moed en wilskracht, hulpvaardigheid en trouw en boven alles echte liefde. Een keus kun je alleen maken als je werkelijk liefhebt. Jezelf en het leven liefhebt. Anderen liefhebt.