Boekenmening

Vlucht voor de wolf

Eva is de niet zo slimme, maar ontzettend lieve en altijd behulpzame zus van Walt. Ze gaat niet naar school maar helpt Mutti thuis met allerlei klusjes. Walt houdt heel veel van zijn zus. Op een dag moet Evi naar het ziekenhuis omdat ze een blindedarmontsteking heeft. Als ze weer beter is, wil de dokter niet dat ze weer naar huis gaat. Volgens hem is ze beter af in een tehuis voor kinderen met een beperking. Walts moeder vindt het vreselijk, maar toch doet ze wat de dokter zegt.

Na lange tijd zijn Walt en zijn moeder in de gelegenheid om Evi te bezoeken. Ze schrikken geweldig, Evi is sterk vermagerd en de lichtjes in haar ogen zijn verdwenen. Volgens Walt is haar leven in gevaar maar wat kan hij doen?

Dit is een jeugdboek maar ook heel boeiend voor volwassenen. Ik heb het in een adem uitgelezen. Levensecht heeft de auteur het leven van een Duits gezin in 1936 beschreven. Het geloof komt er op een mooie manier in naar voren.

Bona Fide

Kerst is de tijd van de blijde boodschap. Engelen op het veld van Bethlehem getuigden hiervan en zongen: Ere zij God in de hemel en vrede op aarde voor de mensen. Maar hoe bereik je mensen nog met de blijde boodschap als kerst meer een tijd is van sfeer en gezellig samenzijn?

Bona Fide is een eigentijds kerstverhaal over een man die diep in de put zit. Op een dag heeft hij een ontmoeting met een engel. Hij voelt aan dat als hij uit zijn dal wil opklimmen hij in deze engel en het bovennatuurlijke moet geloven. De vraag is of hij kan geloven. Na zijn dagen in wanhoop doorgebracht te hebben, gaat hij toch op zoek naar de engel. Eenmaal gevonden blijkt de engel actief op zijn leven betrokken te zijn. Hij moest alleen in geloof naar hem toe gaan. Zijn geloof wordt beloond en het verhaal resulteert in een happy end.

Het verhaal laat een wat onbestemd gevoel achter. Is dit het goede nieuws waar wij in deze donkere dagen voor kerst naar smachten? Waar wil Sander Kollaard met zijn verhaal naartoe? In zijn verhaal komen zo ongeveer alle karikaturen van kerst aan bod. Hij laat zien dat kerst meer is dan gezelligheid en harmonie. Tegelijkertijd blijft zijn dimensie van de blijde boodschap vrij horizontaal. De hemel zoekt de mens. Het goede nieuws is voor iedereen, zelfs voor hen die niet geloven, nog nooit een kerk gezien hebben en zelfs van zondigheid geen weet hebben. De hemelse boodschapper doorbreekt zelfs alle menselijke belemmeringen om redding te bewerkstelligen; hij verschijnt in Amsterdam in een Feyenoord-shirt. Kollaard maakt het verhaal echter zo laagdrempelig dat de hemelse boodschapper de menselijke taal aanneemt; een grof woord hoort ook tot zijn vocabulaire. Van ongeloof naar geloof is slechts een kleine stap, maar Kollaard heeft hiervoor wel een tastbare engel met donzige vleugels nodig. Zijn zij niet zalig die niet zien maar toch geloven? Van de kerstboodschap dat God neerdaalt en zich vernedert om de relatie met de mens te herstellen, krijgt de lezer af en toe een klein glimpje te zien maar het herstel wordt vooral in het persoonlijke aardse leven gezocht. Het koor zingt nog wel een ‘gloria in excelcis Deo’ en van geloof, hoop en liefde wordt de liefde weer hervonden. De blijde boodschap eindigt bij Koollaard in de verlossing van alle problemen. Maar of dat nu vrede op aarde geeft?

Het verhaal is vlot en boeiend geschreven en voorzien van prachtige illustraties. Kollaard is er met dit verhaal in geslaagd om de lezer te laten nadenken hoe wij ons tot de kerstboodschap verhouden.

Kerstfeest op de vuilnisbelt

Dit boek bevat wereldwijde kerstverhalen voor kinderen. De auteur is in alle landen geweest waar ze over schrijft en heeft met kinderen gesproken. De lezer krijgt een goed inkijkje in het leven van de kinderen in verschillende landen. De meeste verhalen zijn voor kinderen van 8 tot 12 jaar. Twee verhalen zijn voor kinderen vanaf 12 jaar.

Heel aangrijpend is het verhaal over het meisje Kidist dat met haar moeder op een vuilnisbelt woont. Toen haar vader overleed zette de huurbaas hen uit huis en moesten ze wat anders zoeken.

Kidist heeft een nieuwe vriendin Tabeth. Ze durft haar niet te vertellen dat op in Koshe woont, de vuilnisbelt.

Er staan verhalen in over kinderen die noodgedwongen op straat leven, over jongens die bij een straatbende zitten, en nog veel meer. Het is een bundel met afwisselende kerstverhalen.

Het ongelooflijke verhaal van het kerstkind

Het ongelooflijke verhaal van het kerstkind is een prachtig vormgegeven hervertelling van het kerstverhaal. Met grappige en aandoenlijke illustraties wordt het verhaal van Maria en de geboorte van Jezus op een toegankelijke en laagdrempelige wijze verteld. Als lezer ga je mee op reis met Maria. Van de aankondiging van haar zwangerschap tot aan de geboorte in Bethlehem krijg je een kijkje in haar dagelijkse leven. Vanuit verschillende invalshoeken ervaar je hoe het leven van Maria in het jaar nul eruit moet hebben gezien. Hoe leefde men als man of als vrouw, wat gebeurde er bij een Joodse bruiloft of hoe zag een Romeinse soldaat eruit? Maar ook het maken van kleding of het werk van de timmerman leer je kennen. En je krijgt te zien dat zelfs toen de timmerman weleens op zijn duim sloeg of de vrouw een weeffoutje in haar kleed had gemaakt. Het geheel is aansprekend, levendig en herkenbaar.

De schrijfstijl is humoristisch en eenvoudig, wat jonge lezers zeker zal aanspreken. Er is een goede balans tussen luchtigheid en het geven van serieuze informatie. De tekst en tekeningen vullen elkaar goed aan.

Een klein minpuntje in de verhaallijn is dat het hier en daar wat historische betrouwbaarheid verliest en het perspectief van Maria soms wat geromantiseerd overkomt. Op reis naar Bethlehem blijkt er bij familie van Maria geen plaats in het huis of het gastenverblijf te zijn maar mogen zij wel in het aangrenzende dierenverblijf overnachten, met alle hulpvaardige steun van familie eromheen.

Maar al met al een heel verfrissend en vlot boek wat het kerstverhaal op een unieke manier vertelt. Heel geschikt om voor te lezen. Ook kinderen die van veel visuele elementen houden zullen dit boek zeker waarderen. En uiteraard zal het ook voor volwassenen een genot zijn om (voor) te lezen.

Op ontdekkingstocht door het Nieuwe Testament

In dit boek worden teksten uit elk boek van het Nieuwe Testament besproken. Het begint bij de Bergrede van de Here Jezus in Mattheüs en eindigt met Openbaring. Ieder hoofdstuk begint met een toelichting op de functie van de gekozen tekst. Deze toelichtingen vormen een beknopte oriëntatie in het Nieuwe Testament. Op een toegankelijke manier wordt uitleg gegeven over het betreffende Bijbelgedeelte. Soms ligt de focus op een aspect van de tekst, soms gaat het om een breder blikveld. Het is een interessant boek voor wil zich meer wil verdiepen in het Nieuwe Testament.

30 misverstanden over Israël

Israël ligt onder vuur. En niet alleen het land, ook alle Joden in andere landen. Afgelopen tijd hebben we in Nederland het bewijs daarvan ervaren. In dit boekje legt Lohuis aan de hand van 30 stellingen uit waarom veel vooroordelen niet kloppen.

Een voorbeeld van een stelling: De Palestijnen is nog nooit een eigen staat aangeboden. Het lijkt zo waar, er is geen eigen staat. Maar waarom eigenlijk? Wat is daarvan de oorzaak? Heel duidelijk legt Lohuis uit wanneer en waarom de Palestijnen het aanbod van een eigen staat afgewezen hebben. Op deze manier worden nog 29 stellingen ontkracht. Lohuis is voor dit boek naar Israël afgereisd, de geschiedenis ingedoken en heeft goed onderzoek gedaan.

Ik kan het alleen maar helemaal eens zijn met de auteur. Verdrietig is dat niet alleen moslims en atheïsten deze stellingen geloven, maar ook veel christenen. Juist vanwege de laatste groep miste ik de Bijbel als bron. Titel en ondertitel vormen samen: 30 misverstanden over Israël waardoor het antisemitisme toeneemt. Is dit wel goed uit te leggen zonder het Woord van God? Immers, in de Bijbel lezen we hierover en het zou fijn geweest zijn als een aantal van die passages geciteerd werden.

Alles bij elkaar een boek waarvan ik de inhoud volledig kan onderschrijven. Lohuis gebruikt geen zware taal, het boek is voor iedereen prima te lezen. Bovendien is het uitermate belangrijk om een helder inzicht in deze actuele zaak te hebben. Het komt momenteel immers dagelijks ter sprake. Door dit boek te lezen sta je niet met een mond vol tanden in die gesprekken. Van harte aanbevolen dus!

Houd stand!

Houd stand! van Alistair Begg is een beknopt maar diepgaand boek dat christenen wil bemoedigen om standvastig te blijven in hun geloof te midden van de toenemende druk uit de seculiere cultuur. Het is geschreven voor gelovigen die zich moeten verhouden tot deze cultuur. Aan de hand van het Bijbelboek Daniël wordt de lezer een kader geboden om met vertrouwen en moed te blijven staan in een maatschappij waarin geloof en Gods Woord geen leidraad meer zijn.

Daniël moest zich als balling aanpassen aan een andere cultuur die lijnrecht tegenover zijn geloof en principes stond. De vraag daarbij is hoe je dan in geloof blijft staan. Ook Daniël heeft misschien wel angsten gekend voor de heersende macht en zich daarbij vertwijfeld afgevraagd of hij onder zulke omstandigheden gehoorzaam kon blijven aan de God van zijn vaderen. Begg benadrukt dat gelovigen vandaag de dag, net als Daniël en zijn vrienden, ballingen zijn in een wereld die God vaak verwerpt.

De hoofdboodschap is dat christenen vanuit vertrouwen op Gods regering de moed niet hoeven te verliezen. Als christenen zijn we nog niet thuis maar we zijn ook niet verder bij Jeruzalem vandaan dan Babel. We moeten niet achteromkijken naar de glorietijd waarin het christendom gemeengoed was, maar gehoorzaam zijn tot eer van God, waarbij we mogen blijven uitzien tot God alle ballingen uiteindelijk thuis zal brengen. God regeert soeverein en heeft controle over de gebeurtenissen in de geschiedenis. Van Daniël kunnen we leren hoe hij op zijn God bleef vertrouwen. We kunnen soms wel opkijken naar de geloofsmoed van Daniël, maar Begg laat zien dat niet Daniël de held in het verhaal is maar God die dwars door alle omstandigheden toewerkt naar Zijn Koninkrijk. Van Hem mogen we hulp en uitkomst verwachten. Hij suggereert dat onze geloofsmoed een natuurlijk uitvloeisel zal zijn van het diepe vertrouwen in Gods leiding. Wel moeten wij onze grenzen kennen om de maatschappelijke verwachtingen en eisen goed te kunnen onderscheiden. Hij waarschuwt tegen de verleiding om Bijbelse waarheden in gevaar te brengen omwille van culturele relevantie.

Verder besteedt Begg veel aandacht aan het behouden van een christelijk getuigenis. Daniëls trouw is een voorbeeld hoe christenen een leven kunnen leiden dat hun overtuigingen weerspiegelt of dat nu op de werkvloer, in de politiek of in relaties is. Het onderscheiden van de heersende cultuur betekent niet dat we ons als christenen moeten isoleren, maar binnen de cultuur moeten we ons als trouwe vertegenwoordigers van Christus houden aan Zijn normen.

De visioenen van Daniël komen ook aan bod. Te prijzen is dat Begg zich niet laat leiden door allerlei duidingen maar vooral de grote lijn benadert. Ook hierbij legt hij het accent op hoop. De toekomst wordt veel erger dan we dachten maar ook veel beter dan we ooit durfden te hopen. Hij ziet in de beschrijving van alle eschatologische beelden dat, hoewel de situatie alle schijn tegen heeft, God regeert en de toekomst in handen heeft. Daniël mag zien dat hij niet alleen is in het centrum van het Babylonische Rijk en dat alle menselijke koninkrijken zullen afbrokkelen.

Met iets meer dan honderd pagina’s is dit een beknopt en toegankelijk boek. De stijl van Begg is vrij rechttoe rechtaan maar ook pastoraal. Als predikant biedt hij via social media geloofstoerustingen waarbij hij bekendstaat om zijn Bijbels onderwijs. Dat is ook in dit boek terug te zien. De focus ligt niet zozeer op meningen of cultureel commentaar maar vooral op het uitleggen van Gods Woord. Hij behandelt moeilijke kwesties op een toegankelijke manier zonder theologisch jargon te gebruiken. Zijn toon is vooral hoopvol en nooit wanhopig. Hij biedt de lezers praktische adviezen hoe je in geloof op tegenstand kunt reageren. Hierin is hij realistisch en bemoedigend.

Op enkele punten mist Begg in zijn uitleg wat diepgang. In zijn benadering van secularisatie benadert hij vooral de negatieve consequenties voor het christelijke geloof. De culturele duiding is daarmee eenzijdig. Ook complexe dilemma’s hoe wij ons als christenen in de publieke sfeer moeten begeven, komen relatief weinig concreet aan bod. Maar los van dit punt biedt dit boek een stevig fundament om met moed en overtuiging te leven in een cultuur die de christelijke wereldvisie niet verwelkomt.

Dan nog

Het boek Dan nog van Huub Oosterhuis, uitgebracht in oktober 2024, bevat een verzameling gebeden die de dichter en theoloog door zijn leven heen heeft geschreven. Ze weerspiegelen iets van zijn levenslange werk om religieuze taal los te maken van dogma’s en deze meer open en toegankelijk te maken. En dat is met deze samenstelling ook zeker gelukt. Zijn gebeden hebben een diepe inhoud. Met korte kernachtige teksten worden poëtische en contemplatieve reflecties op God en de mens gegeven. Hij zoekt naar God Die eigenlijk niet met woorden te vatten is. God Die soms zo ver weg lijkt en niet ingrijpt, terwijl wij wel aanhoudend bidden en smeken. Blijven we uitzien naar verlossing of bidden wij Zijn woord van bevrijding? Zijn persoonlijke doorleving van het spirituele heeft hij met diepgang voelbaar gemaakt. Hij geeft woorden aan een relatie die voorbij de alledaagse zichtbare werkelijkheid reikt. Ze raken tot in het hart en motiveren om tot expressie te komen in je verhouding tot de Ander. Zij laten zien wat het betekend om mens te zijn. Deze gebeden geven je een richting maar antwoorden niet. Soms hebben wij een voorspreker nodig om uiting te geven aan wat in ons leeft. En zo gaan deze gebeden voor ons uit en bieden ze troost.

Hoewel de teksten toegankelijk zijn, moet je de inhoud soms meerdere malen lezen om de essentie echt goed tot je door te laten dringen. Dit boek lees je daarom ook niet in één keer uit. Elke dag één of twee gebeden geeft al genoeg stof tot bezinning. En dat past wel bij een biddend leven, waarin we los moeten komen van een jachtig tastbaar bestaan en tijd nemen om te kunnen staan in een relatie tegenover Jij.

In de inleiding worden kort en bondig enkele theologische gedachtes over bidden beschreven. Ook hier worden geen kant-en-klare antwoorden gegeven. Juist het vragend zoeken maakt dit boek zo aansprekend. Bij het lezen wordt makkelijk je nieuwsgierigheid gewekt naar het leven en gedachtegoed van de schrijver maar eigenlijk is het mooi dat dit boek hier geen ruimte voor maakt. De lezer is aan zet om persoonlijk richting te bepalen en zicht te verhouden tot het onuitsprekelijke.

Licht op mijn pad

Een Bijbels dagboek, deze keer in eenvoudige taal, ook geschikt voor mensen met beginnende dementie. Naast een korte Bijbeltekst en een eenvoudige overdenking wordt elke dag afgesloten met een bekend lied of psalmvers. Het is bijvoorbeeld ook geschikt om uit voor te lezen bij het ziekbed of om door de zieke zelf dagelijks te worden gelezen. Kortom: een mooi cadeau om te geven aan mensen, die geen behoefte hebben aan een uitgebreid Bijbels dagboek, maar juist dagelijks met enkele eenvoudige Bijbelse woorden steun kunnen vinden voor de dag die voor hen ligt.

Magnificat

Advent is niet alleen een tijd van uitzien en verwachten maar ook van actieve voorbereiding en verwondering in Gods genade. Vaak zingen wij in deze periode de lofzang van Maria, waarin zij God grootmaakt en profetisch heenwijst naar haar Zaligmaker en het verschijnen van Gods koninkrijk. Haar Magnificat heeft door de eeuwen heen een centrale plaats ingenomen in de christelijke spiritualiteit en liturgie. Ze werd in de traditie van de kerk vaker gezongen dan alleen tijdens de Adventsperiode. Moeten wij ons weer verbinden met deze traditie door het Magnificat te herwaardering? In dit boek Magnificat: Adventsmeditaties over de lofzang van Maria, samengesteld door ds. J.A. Kloosterman, wordt hiervoor alvast een mooie aanzet gegeven.

In het eerste deel reflecteren verschillende predikanten op fragmenten van het Magnificat. Elke auteur heeft een adventsweek voor zijn rekening genomen, waarbij voor iedere dag een korte meditatie is geschreven. Hierin wordt vooral de geestelijke betekenis in de context van gerechtigheid, nederigheid en bevrijding uitgewerkt. Het gedachtegoed van Luther klinkt sterk door. De interpretatie legt vooral een grote nadruk op de bevindelijkheid van het geloofsleven. Aan de sociaal politieke of maatschappelijke context, die ook in de lofzang doorklinkt, wordt relatief weinig aandacht besteed. De scheidslijn tussen Israël en de kerk wordt vanuit het verbondsdenken uiterst dun weergegeven en vooral vergeestelijkt. De theologische uitwerking doet daarmee wat eenzijdig aan.

Het tweede deel van het boek bestaat uit twee verdiepende hoofdstukken: de eerste, uitgewerkt door dr. A. De Reuver, gaat over Luthers theologische interpretatie van het Magnificat uit 1521. Zijn beschrijving geeft de context goed weer. De tweede lezing, van hymnoloog-musicoloog dr. J. Smelik, verkent de muzikale interpretaties van het Magnificat door Johann Sebastian Bach. Met eenvoudige uitleg wordt aandacht besteed aan thema’s, toonwijzigingen of zwaartepunten in het muziekstuk. Door al lezend het Magnificat te beluisteren, word je je al snel bewust van de schoonheid en diepgang in deze muziek. Juist door eerst de theologische verdieping te krijgen, kan het muzikale nog beter doorleefd worden. Hoewel de beleving hiervan natuurlijk persoonlijk gekleurd is, werd door mij wel enige discrepantie ervaren tussen de toonzetting van de meditaties en de muzikale vertolking van Gods grootheid.

De vormgeving van het boek is zorgvuldig en mooi. Niet alleen inhoudelijk en muzikaal maar ook op visueel vlak vindt er verdieping plaats. Elk hoofdstuk is voorzien van prachtige beelden van schilder Geert Lammers. Zijn schilderingen hebben warme kleuren en bieden een mengeling van realistische en abstracte uitvoering. Hij heeft in zijn werk de ervaring van het mystieke leven goed weten te vangen.

Het geheel is een toegankelijk boek, waarin de woorden van Maria schitteren als een toonbeeld van genade. De zorgvuldige aandacht die hieraan geschonken is, verdient alle lof. Een heel geschikt boek om als cadeau voor de Adventstijd te geven.

Het begon op paaspop

Vier jonge mannen ontmoeten elkaar op Paaspop. Op de een of andere manier klikt het terwijl ze totaal verschillende achtergronden hebben. Doordat ze uitwisselen waar ze tot op dat moment van genoten hebben op Paaspop komen ze op een oneliner van een van de cabaretiers: “Je verdiende loon krijgen is iets wat we altijd bij een ander gebruiken maar vrijwel nooit bij onszelf.” En hiermee zitten ze direct in de praktijk van denk- en gedragspatronen en wereldbeelden. Die zijn totaal verschillend. Rachid heeft een islamitische achtergrond, Karl een thuisachtergrond met veel verdriet en gemis, Lucas en Vincent studeren allebei. De een communicatie en de ander psychologie. Ze spreken met elkaar af en gaan naar een voetbalwedstrijd of een avondje kroeg. Dan komt iemand op het idee om naar aanleiding van de gesprekken die ze hebben levensvragen op kaartjes te schrijven en die onder elkaar te verdelen en bij elkaar te komen om samen gezelligheid te ervaren en ook om die vragen te bespreken. Intussen zijn er ook wat meiden die zich bij de groep aansluiten. Zij zorgen voor een heel eigen dynamiek in de groep.

Het is echt lovenswaardig hoe de auteur dit verhaal op poten heeft gezet en het gesprek en de denkwijzen van de jongeren naar voren laat komen in hun natuurlijke leven en ontwikkeling en ook tegelijkertijd laat zien dat je elkaar vormt door zulke gesprekken te voeren. Je wordt er volwassen door en leert je eigen mening vormen.

Wat wel duidelijk is, is dat het verhaal vanuit een wereldbeeld geschreven is waar evolutie en een boeddhistisch of holistisch wereldbeeld uitgangspunt zijn.

Sommige gedachten of woorden zijn daarom logisch of juist prikkelend. Rachid zegt dat ‘ieder mens de neiging heeft van het goede pad af te dwalen.’ En in dit geval bedoelt hij dan dat je soms slechte dingen doet die ervoor zorgen dat het nog maar de vraag is of je na je dood wel goed terecht komt. Het algemene idee is dat als je maar goed je best doet en goede daden doet, je een toegangskaartje naar een fijn hiernamaals verdient. Tenminste, dat had Vincent ook van de kerk begrepen. Lucas noemt Rachids geloof dan ook terecht religie. En een keer zegt iemand, dat twee mensen door de ‘Voorzienigheid’ bij elkaar gebracht zijn. Overigens wordt dit niet door hem uitgelegd.

Er komen mooie onderwerpen aan de orde: de vaderwond, de onbereikbaarheid van mensen aan de rand van de samenleving, hoe ga je om met verslavende middelen, hoe ga je om met verdriet en lijden, de leegte die gevoeld wordt in het eigen hart.

Christelijke ouders en jeugdleiders zouden van dit boek veel kunnen leren over de vragen in onze tijd. Christelijke auteurs zouden van dit verhaal kunnen leren dat het goed te doen is om deze vragen in hun verhalen aan de orde te stellen op een mooie en natuurlijke manier.

Wat ik mis is iemand die eveneens in zijn of haar leven onderweg is en dezelfde vragen heeft en tegelijkertijd de liefde persoonlijk kent. Iemand die een relatie heeft met de Schepper van alle leven. Die weet wat de Bijbel zegt en dat van harte heeft aangenomen. Ik mis die Bijbelse en dieper gaande wijsheid.

Soms is een van de jongeren te wereldwijs en is er te veel uitleg. Soms is er te weinig uitwerking van wat iemand bedoelt.

Het woord ziel wordt veel gebruikt, maar niet echt of vaag gedefinieerd als een universeel bewustzijn. Het woord geest wordt een enkele keer aan het eind gebruikt en dan nog in verband met de eerder genoemde leegte. Hier blijkt de enorme afstand tussen de vooronderstellingen waaruit dit boek geschreven is en de Bijbels bedoelde relatie van de mens met God.

Twee leden van de groep krijgen een romantische relatie. Het wordt leuk en romantisch beschreven maar ik mis dat de verantwoordelijkheid ten opzichte van seks hebben en de gevolgen ervan, niet door deze jonge mensen wordt besproken met elkaar. De vrijheid die zij nemen wordt romantisch beschreven, maar het is een valse vrijheid als je ook niet hierbij het volwassen worden van de jongelui meeneemt.

202612

Recensie

Jouw waardering

202677

Recensie

Jouw waardering

202676

Recensie

Jouw waardering

202675

Recensie

Jouw waardering

202674

Recensie

Jouw waardering

202674

Recensie

Jouw waardering

202673

Recensie

Jouw waardering

202672

Recensie

Jouw waardering

202671

Recensie

Jouw waardering

202670

Recensie

Jouw waardering

202669

Recensie

Jouw waardering