Voorbij de schaduw van mijn jeugd

In 'Voorbij de schaduw van mijn jeugd' vertelt Petrina Haak op openhartige wijze over haar jeugd als kind van een ouder met ernstige psychiatrische problemen. Vanuit haar perspectief als KOPP-kind (Kind van Ouders met Psychiatrische Problemen) laat ze zien hoe ze moest overleven door zich aan te passen. Daarbij komen gevoelens aan bod zoals de verstikkende schuld, verwarring, onzichtbaarheid en loyaliteit. Zij maakt voelbaar hoe diep de impact van haar jeugd is geweest op haar identiteit, keuzes en relaties. Zichtbaar wordt ook hoe deze psychologische overlevingsmechanismen tot ver in de volwassenheid kunnen doorwerken.

De schrijfstijl is eenvoudig, wat het zware onderwerp paradoxaal genoeg vlot leesbaar maakt. Het is niet alleen een ervaringsverhaal, maar ook haar persoonlijke getuigenis, vanuit haar christelijke achtergrond. Ze laat met haar levensverhaal zien dat herstel en groei mogelijk zijn, samen met God. Hoe donker de schaduw van het verleden ook is, er is groei naar licht mogelijk. Deze transformatie komt niet vanzelf; er is innerlijk hard gewerkt en geestelijk verdiept, waarbij laag voor laag afgepeld en doorleefd moest worden.

Toch zijn er ook kanttekeningen bij dit boek te plaatsen. De openheid waarmee verteld wordt, is misschien wel te groot. De beschrijvingen van emotionele en fysieke mishandeling zijn intens en kunnen lezers die zelf nog midden in hun genezingsproces zitten, diep raken. Een korte waarschuwing vooraf in het boek zou daarom passend zijn geweest. Daarnaast blijft de theoretische verdieping beperkt. De summiere uitleg is oppervlakkig en ook relatief eenvoudig op internet te vinden.

Dit boek vraagt vanwege de kwetsbaarheid om zorgvuldigheid, maar het roept ook vragen op over de maatschappelijke trend van het publiekelijk delen van trauma´s en kwetsbaarheid. Waarom moet een persoonlijk doorleefd trauma, zoals zovelen meedragen, tot in detail met anderen gedeeld worden? Heeft de schrijver nog iets te halen bij haar lezers? De grens tussen openheid en privacy is dun, zeker bij familieverhalen. Het gebruik van persoonlijke foto´s en anekdotes waarbij familieleden betrokken zijn versterken dit dilemma nog meer. Wanneer wordt persoonlijke pijn inspiratie, en wanneer wordt trauma publieke content? Diepe ervaringen vragen zeker om een narratief en om validatie in verbondenheid, maar door integratie en transformatie zal het uiteindelijk licht worden zonder dat het verhaal overal hoeft te schijnen.