Boekenmening-Blog
Wat is kunst? Wat is literatuur?
Wat is kunst? Wat is literatuur?
Bij het recenseren van het kunstboek over Jaap Oudes kwam de vraag aan boven: wat is kunst? Wanneer is iets kunst? We kunnen immers niet van elke tekening zeggen dat een kunstenaar het gemaakt heeft. Een belangrijk element is: het werk moet authentiek zijn. Ofwel: geen kopieergedrag. Toch zijn er heel wat kunstenaars in de twintigste eeuw geweest die niet als kunstenaar werden herkend.
Wat mij betreft valt Jaap Oudes hier ook onder, samen met onder meer Jopie Huisman, Rien Poortvliet, Anton Pieck en Jan Kelderman; om zo maar wat namen te noemen. Gelukkig zien we het bij sommige van hen veranderen, maar een schilderij van Kelderman kun je nog steeds kopen voor minder dan 100 euro. De waarde van Anton Pieck stijgt de laatste twintig jaar enorm. Maar maakt hem dat een groter artiest dan Jaap Oudes?
Dat brengt ons bij een vraag die bij veel lezers speelt: Wat is literatuur? Tijdens mijn studie literatuur was dit de belangrijkste basisvraag, die echter nooit tot een eensluidend antwoord kwam. De voorwaarde die bij visuele kunsten belangrijk is, speelt hier ook een grote rol; een literair werk moet iets hebben van originaliteit. Velen voegen hier aan toe: kwaliteit, ouderdom, behorende tot de canon, iets toevoegend aan lectuur. Maar zet twee literatuurwetenschappers bij elkaar en ze komen er niet uit. Daarom zijn er veel twijfelgevallen, veel meer dan bij de visuele kunsten. Een paar voorbeelden: Annie M.G. Schmidt, Jan de Hartog of Tolkien. Daarnaast is er veel oude lectuur die we vanwege hun leeftijd literatuur noemen, maar was Karel ende Elegast wel een origineel verhaal? Vanwege de tijd waaruit het komt, kunnen we dat niet meer controleren, maar het verhaal doet eenvoudig aan.
Eén ding is zeker: wat we zien of lezen moet ons ten eerste plezier geven. We mogen er vreugde aan beleven. Daarbij vindt de ene mens een thriller (die overigens ook literaire elementen kan bevatten) een leuke ontspanningsvorm en een ander wil wat pittigere kost. Wel zien we dat er veel meer gewone romans, thrillers e.d. uitkomen dan literatuur. Gewoon omdat daar veel meer behoefte aan is.
Actie
Op onze website staan inmiddels bijna 1500 boeken. Kijk eens rond en bedenk wat jij nou een literair boek vindt. Geef het door aan ons via het reactieformulier en we publiceren de resultaten. En alle inzenders ontvangen via de mail van ons een literair werk. Je kunt kiezen uit de volgende e-boeken:
- Alleen op de wereld – Hector Malot
- Anna Karenina – Leo Tolstoy
- Camera Obscura – Nicolaas Beets
- Eline Vere – Louis Couperus
- Kees, de jongen – Theo Thijssen
Deze actie houden we in het kader van de Boekenweek. Je kunt meedoen tot en met 21 maart.
Cora van Dijk
07-03-2020
Meer blog berichten
Wordt vervolgd…
Ik lig wat in de lappenmand door een operatie en dus is dat een tijd waarin ik steeds als het helder is in mijn bovenkamer een boek kan pakken. Ik zoek in de bieb wat uit, zonder al te kritisch te zijn, want ik ben snel moe en dus kijk ik naar licht verteerbare kost, zodat ik de genezingstijd goed kan doorkomen..... (Frea Kroese - 10 juni 2016)Taalcoach
Toen de tsunami aan vluchtelingen steeds groter werd, kwamen de concrete hulpvragen in ieders huiskamer terecht via allerlei media. Ik voelde me gedrongen om me bij het werk aan te sluiten als taalcoach. Ik kijk elke donderdag uit naar mijn ontmoeting met de jonge vrouw en moeder waaraan ik ben gekoppeld..... (Frea Kroese, 30 april 2016)Wonderkind
Daar sta ik dan. In dit oude huis in Nieuw-Amsterdam. In ZIJN slaapkamer. Waar HIJ geslapen en gewerkt heeft. Hoe is het mogelijk dat ik nooit geweten heb, dat hij een korte tijd van zijn leven in Drenthe heeft doorgebracht. Dat er ook schilderijen van zijn hand zijn die het landschap in Drenthe weergeven en mensen uit Drenthe..... (Cora van Dijk, 8 maart 2016)