Routekaart voor geestelijke vorming

De schrijver van dit boek Robert Mulholland was een Amerikaanse theoloog (overleden in 2015) en zijn routekaart voor geestelijke vorming is een gewaardeerd werk in Amerika. Overigens is deze uitgave een bewerking van Ruth Haley Burton. Zij is oprichter van een Transforming center, een plek waar ruimte wordt gemaakt voor God zodat Hij kracht kan geven en inspireren om gemeenschappen te veranderen. Ruth heeft haar eigen verhaal in het voorwoord geschreven. Hoe zij in contact is gekomen met Robert Mulholland toen ze merkte dat ze niet kon groeien in het geloof. In de tekst heeft zij gebeden, vragen en tips geschreven zodat de tekst toepast kan worden voor persoonlijke gebruik of in groepen.

God wil de wereld bereiken door ons leven in te zetten. Geestelijke vorming is daarom volgens Robert Mulholland een proces van gevormd worden naar het beeld van Christus met het oog op anderen. In het eerste deel van het boek wordt deze definitie stap voor stap uitgelegd. Het tweede deel staat stil bij het feit dat wij, mensen, van elkaar verschillen. De schrijver gebruikt daarvoor een analyse van psycholoog Carl Jung. De ene mens is introvert en de ander is extrovert. De een reageert op basis van intuïtie, de ander op basis van feitelijke waarneming. De een heeft een voorkeur voor denken, de ander voor voelen. Tenslotte zouden we menselijke voorkeur nog kunnen indelen in oordelen of observeren. Natuurlijk zijn wij een combinatie van deze factoren en is het lang niet altijd even duidelijk, maar toch geeft de wetenschap zo een aantal persoonlijkheidstypen.

Iedereen is anders, er is niet één methode voor iedereen. Hier gaat Robert Mulholland vervolgens mee aan de slag omdat ook bij geestelijke groei iedereen anders is.  Er is niet een methode die voor iedereen van toepassing is. We hebben immers ieder een andere voorkeur en daarom werkt stille tijd, contact zoeken met God niet voor iedereen op dezelfde manier. Ik vond dit goed en boeiend om te lezen. De uitdaging is volgens Mulholland wel dat we juist kunnen groeien op het terrein wat niet onze voorkeur heeft en dat dit gebeurt als je samen met andere mensen bent, die niet zijn zoals jij. Daarom is een gemeenschap zo belangrijk. Hij heeft daarvoor een parafrase gemaakt op het bekende 1 Korinthe 12, over het lichaam van Christus.

Deel drie van het boek gaat over geestelijke oefeningen waarbij bidden, geestelijke lezing (lectio divina) en liturgie worden genoemd. Tenslotte wordt nog een keer benadrukt hoe belangrijk het is om dit samen te doen. Juist in deze tijd bestaat het gevaar dat wij individueel op pad gaan maar zo is het lichaam van Christus niet bedoeld. De schrijver maakt vaker kritische kanttekeningen over de tijd waarin wij leven en het belang van geestelijke vorming.

Het boek gebruikt begrippen waar christenen (in Nederland) niet altijd vertrouwd mee zijn. Die vervreemding merk ik ook al bij de titel en cover van het boek. Het ziet er niet uit als een aantrekkelijk boek over groeien in geloof of worden als Jezus. Heel vaak heeft de schrijver het over een holistische groei. Een christelijke pelgrimstocht (het proces van geloof), wat ik nog ken van de drieslag: ellende, verlossing, dankbaarheid of zou samenvatten als bekering, rechtvaardiging, heiligmaking, wordt in dit boek bewustwording, zuivering, verlichting en vereniging genoemd. De begrippen en de beeldspraak worden duidelijk uitgelegd en bijbels gefundeerd maar doen in eerste instantie aan moderne mindfulness denken. De schrijfstijl is niet aantrekkelijk voor een snelle lezer. Dat is iets wat Robert Mulholland in zijn boek ter sprake brengt als het probleem van deze tijd waarin wij kant-en-klare en snel oplossingen willen. Zo is geestelijke vorming beslist niet, dat blijft een levenslang proces samen met anderen.