“Schaamte is een vorm van zelfhaat, en als we iets doen uit schaamte, handelen we niet vrij en vreugdevol,” schrijft Marshall B. Rosenberg in zijn boek ‘Geweldloze Communicatie’. En dit is het onderwerp van Büsra’s gevecht in het gezin waar ze wordt opgevoed. De boosheid hierover spat van de bladzijden af. Scherp en ongenadig beschrijft ze haar thuissituatie. Het geweld is er altijd en overal. Schaamte en geweld kenmerken de handel en de wandel van dit Turkse gezin. De kloof tussen de orthodoxe ouders en de zich ontwikkelende dochter, die een enorme passie heeft voor kennis en dus de bibliotheek leegeet, wordt steeds groter. Totdat het dubbelleven haar te veel wordt en ze voor dat ene leven kiest dat ze wil leven, waar ze in de titel van getuigt.
Om een beeld te geven van haar strijd, spuwt de schrijfster gif als een gewonde slang. Bijt als een uitgemergelde hond. Brult als een gekooide leeuw.
In haar analyse van de ongelijkheid in de behandeling van zonen en dochters, is Lale superscherp. En natuurlijk gaat het dan met name om de dubbele moraal met betrekking tot seksualiteit.
Bij de expliciete beschrijving van de seksuele omgang van Büsra met haar vriend wordt haar eigen begrip en omgang met lust en liefde op dat moment van haar leven ook duidelijk. Het benadrukt de rauwheid van haar zoektocht en de wanhoop van haar honger naar vrijheid, wat dat dan ook zijn mag.
Heel interessant vind ik de discussie met haar vriend bijna aan het eind van het boek.
Ondanks het grove woordgebruik, is het zinvol om dit boek samen met je tieners te lezen wanneer jij orthodox bent en dan maakt het niet uit orthodox in welk geloof of niet-geloof dan ook. Heb het erover! Wat ervaar jij als liefdeloos in ons gezin? Wat zijn jouw gedachten? Waarin zijn we inconsequent? Wat is jouw begrip van vrijheid? Hoe belangrijk is vrijheid voor jou? Herken je het dubbelleven? Op welk gebied zijn we over jouw persoonlijke grenzen gegaan? Is dit boek op een of andere manier een spiegel voor jou of je kinderen?
Als het boek niet geëindigd is, zoals ze geëindigd is, was ik het met Abdelkader Benali eens geweest, dat het een slecht geschreven boek is. De herhalingen zijn ontelbaar, maar in dit boek kennelijk functioneel omdat we er waarschijnlijk niet aan willen als we het op één manier horen vertellen. Maar het einde is verrassend en hoopgevend en iets wat ik het minst had verwacht.
De kern zit in ‘eigen verantwoordelijkheid’. De keuze om verantwoordelijkheid te dragen voor eigen gedachten en gedrag en de verantwoordelijkheid voor andere mensen en systemen los te laten. Dat is een prachtige conclusie.
Geef een reactie