De weg van vrede

In de inleiding zet Stefan Paas twee versies van het evangelie neer. De eerste is als een staande balk, die laat zien dat we voor altijd vergeven zijn en onze relatie met God door Jezus in orde is gemaakt door zijn sterven en opstanding. De tweede is als een liggende balk die laat zien hoe we gericht op de toekomst de aarde en alles wat leeft verbeteren, helpen en verzorgen. Jezus is daarbij het voorbeeld en inspiratie. Beide zijn karikaturen die het verdienen om samengevoegd te zijn en geworteld in de vrede als boom van het leven.

De drie kenmerken van de vrede: recht verzoening en vreugde worden door het boek heen uitgewerkt in thema’s als God, Jezus, de Heilige Geest, het getuigenis, de band van de vrede en mens zijn geworteld in vrede. Op bladzijde 266-275 legt Stefan Paas uit waar hij zijn inspiratie vandaan haalt en hoe hij komt tot de opzet van dit boek. Je kunt het zien als een vervolg op het eerdere boek Vrede op aarde, wat een brede culturele en historische analyse gaf en waarin sommige theologen bepaalde aspecten misten, zo zegt de schrijver zelf of waar te weinig ruimte voor was om iets uit te werken. Dit boek is min of meer een uitgewerkte theologie van vrede als belangrijk perspectief op christelijke soteriologie.

Over de redding van de mens in dit licht van vrede gesproken, hebben de vragen die Stefan Paas aan zichzelf stelt op de pagina’s 129-131, mij getroffen. Ik ben een paar keer naar die bladzijden teruggekeerd. Het is het hart van het boek en tegelijkertijd ook treffend het hart van werkelijk recht, werkelijke verzoening en echte vreugde. Als je deze vragen aan jezelf kunt stellen, als je aan die vragen wilt werken, als je onderweg wil zijn met deze vragen en op zoek naar de antwoorden, denk ik dat je in gezelschap bent van ‘alle mensen van goede wil’ zoal Stefan dat omschrijft en de Schepper en Verlosser van die mensen is levend aanwezig in ons en met ons op deze weg.

In een wereld met zo veel pijn en wreedheid is vrede geen zoetsappig verhaal, schrijft Paas, de vrede moet worden bevochten! God en zijn verbondspartners moeten optreden tegen elk onrecht. Vrede roept woede op. Het brengt aan het licht wat vrede onderdrukt.

God toont zijn vrede in een absoluut contrast: een mens die lijdt onder onrecht, eenzaamheid en verdriet. De belangrijkste statements in het boek staan op pag. 110-111.

1. God komt als het ware uit de toekomst op aarde.
2. Geloven is vertrouwen dat Jezus de Weg naar de toekomst is.
3. Lijden is onderdeel van dit geloof.

Stefan Paas gebruikt mooie metaforen om zijn gedachten voelbaar, zichtbaar en hoorbaar te maken.

En hij is leuk om te quoten:

"Leven vanuit vrede is leven in vrijheid waar fouten gemaakt kunnen en mogen worden."

"Vrede heeft ontwikkeling nodig."

"Doorweekt raken van Jezus."

"Het doel van ons leven is dat we mensen van vrede worden die thuiskomen en feestvieren met de vredesvorst."

"Een gemeenschap van vrede herken je niet aan het feit dat er nooit ruzie is maar aan de volwassen manier waarop zij ermee omgaat."

Door dit boek ben ik geïnspireerd tot het volgende gedicht:

Wanneer een middelvinger

Zich buigt naast de andere

Om in gebed te gaan

Wanneer een vuist ontspant

Om de ander liefdevol

Op de schouders te slaan

Wanneer de kaakklem zakt

om te gaan zingen

de rug zich strekt

en armen open gaan

De voetstap versnelt

Om de ander te begroeten

Dan ben je vaardig in recht

en verzoening en juich je met God

De vorst van alle vrede.

Na elk hoofdstuk kun je vragen vinden om in een groep te bespreken. Soms ook een gebed. Een schilderij. Een aanbeveling.

Ik ben blij met deze uitwerking van de theologie van de vrede. Het heeft mijn beeld van de voortgaande verlossing tot we ooit dat feest binnengaan, verrijkt.