De ondertitel van dit boek ‘Filosoferen over literatuur’ dekt behoorlijk de lading. En toch….. Damon Young maakt zich niet zo druk over wat nu wel of niet literatuur is. Een vraag waar de literaire wetenschap zich al zo lang over buigt. Young heeft de moed om in dit boek niet alleen te schrijven over Plato, Dante, Virginia Woolf en vele anderen, maar ook over zijn fascinatie voor Sherlock Holmes, Batman en Star Trek. Niet bepaald de literatuur die op de canonlijsten van de middelbare school voorkomt. Dit boek biedt een verfrissende visie op de kunst van het lezen en op literatuur.
Bij Young merk je door het hele boek heen dat voor hem vooral belangrijk is wat een boek met je doet. Prikkelt het je fantasie? Stemt het tot nadenken? Leidt het tot spanning? Maar zoals iedere criticus heeft ook hij zijn eigen grenzen. Heel negatief is hij over Dan Brown, voor velen een geweldige auteur, maar voor Young vervelend; in de letterlijke zin verveelt hij zich bij het lezen van zijn boeken. Een echte lezer is weetgierig, aldus Young. En dan bedoelt hij niet nieuwsgierig. Bij elke roman kun je nieuwsgierig zijn naar het einde of de plot. Maar weetgierigheid gaat dieper. De kunst van het lezen is die diepere laag te ontdekken, daarover te fantaseren, filosoferen, nadenken. Er worden nieuwe woorden geïntroduceerd in dit boek, bijvoorbeeld het woord ‘haatlezen’ of ‘buikdienaars’. Voor de uitleg moet je echt het boek zelf gaan lezen. In de context van het geheel spreken deze woorden voor zich.
De auteur gaat speels om met de materie, het geschrevene. Er wordt met respect gesproken over lezers; Young noemt lezen een kunst en de lezer de kunstenaar. Dat legt hij prachtig uit. Hij houdt van humor en gebruikt die dan ook. Maar hij houdt ook van diepgang. Hoewel ik zelf een studie literatuuranalyse en literatuurgeschiedenis heb gevolgd, gaan sommige passages uit het boek mijn pet te boven. Daaruit maak ik op dat het boek niet voor elke lezer geschikt is. Toch heb ik veel geleerd. Ik kijk met een andere blik naar lezers en schrijvers. Bovendien is het hem gelukt om me weer warm te maken voor de “groten”; ik heb zin gekregen om nog eens iets te lezen van de bekende Russische auteurs uit de 19e eeuw. Ik wil me nog eens verder gaan verdiepen in bekende filosofen. Dat heeft Damon Young toch maar mooi voor elkaar gekregen.
Geef een reactie