Boekenmening

Het monster van psychose

Dit boek vertelt een eerlijk verhaal vanuit het perspectief van een vrouw met psychosegevoeligheid. Als lezer krijg je een inkijkje in haar gedachte- en belevingswereld op het moment dat zij een psychose doormaakt. Door vrijwel volledig vanuit de beleving van een psychose te schrijven, wordt de strijd tussen het ‘normale denken’ en de psychotische beleving heel sterk voelbaar. Dit geeft een enorme vaart en spanning aan het boek. Het verloop van een psychose wordt vanuit meerdere fases beschreven. Het is Roelof Ham bijzonder goed gelukt om dit complexe ziektebeeld met eenvoudig en alledaags taalgebruik begrijpelijk te maken. In de inleiding wordt door een psychiater summier en eenvoudig uitgelegd wat een psychose inhoudt, maar de echte ervaringskennis wordt opgedaan in het verhaal. Het kan daarom de moeite waard zijn om na het lezen opnieuw de inleiding nog eens te lezen. De toon in het boek is liefdevol en zij blijft ook op het diepste punt van de psychose nog steeds hoopvol.

Het bijzondere aan dit boek is dat geloof en religieuze ervaringen volledig in het verhaal geïntegreerd zijn; enerzijds een bron van hoop en houvast, maar tegelijkertijd ook de vatbaarheid en beïnvloeding vanuit het psychotisch denken. In het nawoord wordt gereflecteerd op het leven vanuit gebrokenheid en wordt een persoonlijke getuigenis gegeven over de rust die in Jezus gevonden werd. Dit boek eindigt met een serie gespreksvragen waarbij diverse aspecten van psychosegevoeligheid extra belicht worden. Deze aanvulling is een waardevolle verdieping op het thema. Wat hierbij heel goed naar voren komt, is dat alle mensen aspecten van een psychose in bepaalde mate kunnen meemaken. Ook wordt in dit boek goed voelbaar gemaakt dat ondanks het feit dat iemand een psychose kan doormaken en ernstige klachten laat zien, het belangrijk blijft om menselijkheid en waardigheid niet uit het oog te verliezen. Al met al is het Roelof Ham zeer goed gelukt om een menselijk beeld van psychosegevoeligheid weer te geven. Daarom wordt dit boek ook van harte aanbevolen aan allen die, bijvoorbeeld vanuit pastoraat, te maken kunnen krijgen met mensen die een psychose doormaken.

Tussentijd

Damian is een hardwerkende jonge man, heeft alles maar toch niet de gave, of liever gezegd de tijd, om zich met iemand voor langere tijd te verbinden. Zijn werk is zijn hobby. Maar dan ziet hij zijn broer Paul bij een programma van BBC. Gebruind en met sprankelende ogen vertelt zijn broer over zijn eiland en het huis dat hij erop gebouwd heeft, een vaste vriendin in de achtergrond. Het raakt Damian en omdat hij de volgende dag toch een vergadering in Londen heeft, besluit hij de redactie van het programma een bezoek te brengen met het verzoek hem met Paul in contact te brengen. Zijn schoonzus Rose, de levensgezellin van Paul belt hem op en nodigt hem uit om naar hen toe te komen, want zegt ze, Paul heeft nog een maand of twee te leven.

Ondanks hun voorgeschiedenis laat Damian alles uit zijn handen vallen en gaat naar zijn broer. In gesprek met zijn broer over wat er in de tussenliggende twintig jaren is gebeurd, eindigend op dat paradijselijke eiland, verandert langzamerhand zijn visie op het leven. Buiten het feit dat dit boek het alles waard is om te lezen en zelf ook te reflecteren op wat dingen waard zijn, is het verhaal knap geschreven. De gouden Rolex van Damian speelt een gedenkwaardige rol in de ontwikkeling die hij persoonlijk doormaakt. Het brengt tegelijkertijd een glimlach in je hart. Dramatische gebeurtenissen, rust en humor, het wordt goed getimed opgevoerd. Hensel is een uitstekend schrijver.

Tilly’s rugzak

Hoewel Irene het als kind niet makkelijk heeft gehad, kon ze altijd terecht bij haar ouders. Een warm gezin, daar is veel voor te zeggen. Dat is de boodschap die Bram van der Horst wil geven in dit boek. Als hij dat al wil, want dit boek is vooreerst een Young Adult roman. Tilly kan niet meepraten als het over een warm nest gaat. Er is haar als kind zo veel overkomen, dat ze er wanhopig van wordt. Irene ontmoet Tilly op een bijzondere manier en uiteindelijk worden ze vriendinnen. Het is treffend hoe Bram van der Horst beschrijft dat het moeilijk is mensen te vertrouwen als je vertrouwen beschadigd is. Toch lukt het Irene om Tilly’s vertrouwen te winnen. Het lijkt met Tilly goed te komen totdat ze een weekend alleen thuis is… En daar grijpt het verhaal je bij de kladden. Waar het eerst wat voorspelbaar verloopt, wordt het toch nog erg spannend en wil je weten hoe het afloopt. Kan Tilly de onverwachte omstandigheden aan? Hoe gaat zij door deze situatie komen? De roman is vanuit het ik-perspectief geschreven en je ziet aan de naam boven het hoofdstuk wie het is: Irene of Tilly. Het derde perspectief is de verteller, dan staat er geen naam boven. Het is opletten geblazen maar het went wel.

Wat ik jammer vind, is dat er verteld wordt dat er gebeden wordt, maar niet wat die persoon bidt. Dat zou veel natuurlijker zijn in het verloop van het verhaal. Nu lijkt het een geheimzinnige handeling, iets magisch. Er komt niet zo uit de verf wat het dan inhoudt om in de relatie met God iets aan Hem te vragen.

God bewijzen

In dit boek ligt de nadruk vooral op de vraag naar het bestaan van God. Stefan Paas en Riks Peels beargumenteren dat er redelijke argumenten zijn om in God te geloven. Zij bieden eerst een schets van het Godsgeloof. Hierbij ligt de nadruk niet direct op rationele argumenten maar op sociale effecten van het Godsgeloof. Religiositeit wordt gezien als een natuurlijke aanleg, net als taal of muzikaliteit, die gevoed en getraind moeten worden om tot volledige beheersing te komen. Een gecultiveerd religieus besef maakt niet alleen gezond en gelukkig maar dient ook de maatschappij. Het betwijfelen of ontkennen van deze aanleg, vraagt om duidelijke argumenten. Vanuit deze opinie is het niet aan de gelovige om te bewijzen dat God bestaat, maar aan de atheïst om aan te tonen dat God niet bestaat. Vervolgens behandelen zij argumenten tegen geloven en het bestaan van God. Hierin worden kort en bondig diverse atheïstische standpunten besproken en weerlegd. Zij betogen dat geloven zonder bewijzen niet irrationeel hoeft te zijn. Zodra God uit de realiteit weggehaald wordt, zullen er nieuwe argumenten gegeven moeten worden als fundament voor de realiteit. Het loslaten van God heeft consequenties op de langere termijn omdat zonder het antwoordend karakter het morele besef zal uitdoven of een nieuwe grond buiten de christelijke cultuur gevonden moet worden. Daarbij ontstaat het gevaar van zinloosheid en nihilisme. Hierbij lijken de schrijvers vooral (mogelijk wat eenzijdig) georiënteerd op de westerse christelijke cultuur. Ze sluiten het boek af met zes argumenten voor het bestaan van God. Hoewel de titel doet geloven dat God bewezen kan worden, blijft het geheel een poging tot, met redelijke argumenten. Door heel het boek wordt goed voelbaar hoe de moderne mens onttoverd is geraakt en de grond van haar realiteit in zichzelf probeert te zoeken. Ondanks redelijke en rationele argumenten zullen de grenzen tussen theologie en wetenschap niet overschreden kunnen worden.

Dit boek is vooral geschreven voor de mensen van de middenweg (zij die niet volledig overtuigd zijn, tussen gelovig en atheïst) zonder de pretentie te hebben om te bekeren. Meerdere argumenten voor en tegen Godsgeloof passeren de revue zonder langdradig te worden. Het kan gezien worden als een mooie samenvatting van het debat tussen geloven en atheïsme. Van harte aanbevolen.

Ik, God & mezelf

Dit boek gaat over de verhouding tussen het moderne ik en God, toegespitst op de christelijke mystiek. Hier moet de lezer echt even voor gaan zitten, want de inhoud is voor de gemiddelde lezer bepaald niet gemakkelijk. Marc de Kesel presenteert dat we in de mystiek wel het verlangen maar niet de grond in God vinden. Hij geeft in de inleiding een schets van de problematiek die hij weergeeft als een dans tussen de drievuldigheid-theologie, mystiek en moderniteit. Hierbij wordt de historische ontwikkeling van het ‘ik’ in verhouding met de werkelijkheid goed verwoord. In de Middeleeuwen was het ik verbonden met God, als grond van de werkelijkheid. In de moderniteit is deze veronderstelde band verdwenen. Daarbij wordt in dit boek veel aandacht besteed aan het denken van Descartes als scharnierpunt naar de moderniteit. De moderne mens heeft gezocht naar de grond voor zichzelf, maar vond helaas steeds zichzelf. Het ik geeft zich op de mystieke weg volledig aan God en maakt ruimte voor God door zichzelf weg te vegen, maar gaandeweg wordt ook steeds ontdekt dat het ik de bezem zelf hanteert. Het ik blijft daarmee in een deconstruerende fase zitten. Dit maakt de mystieke teksten tot een voortdurend gevecht met God en vooral ook met zichzelf. Marc de Kesel illustreert dit door zes mystici aan het woord te laten die allen op hun eigen manier met deze strijd geworsteld hebben. Hoewel in het hele boek relatief weinig aandacht is voor de hedendaagse mystiek, wordt wel benoemd dat het ik tegenwoordig steeds te groot gemaakt wordt door haar een grond te geven. De moderne mens wil zekerheid, maar Marc de Kesel betoogt dat juist het ik moet ontzwellen. We hebben de neiging om ons God toe te eigenen; de mystiek is een poging dat niet te doen en toch naar God te verlangen. Daarbij blijft God de grote Andere en ondenkbare. De mystieke teksten worden daarom door hem aanbevolen omdat we daar ankerpunten kunnen vinden om met deze grondeloosheid om te gaan. Daarbij is wel het devies dat het ik zich herhaaldelijk moet openstellen voor zelfkritiek.

Al met al is de inhoud van dit boek behoorlijk pittig. Van de lezer wordt flink wat filosofische voorkennis verwacht. Voor een leek is het soms noodzakelijk om sommige delen van de tekst te herlezen om tot een goed begrip van het geheel te komen. Het luisteren van een podcast waarbij Marc de Kesel uitleg geeft over zijn boek is als aanvulling zeker een aanrader. Ook wordt het leestempo soms geremd doordat er herhaaldelijk citaten in de oorspronkelijke taal tussen haakjes in de tekst geplaatst worden. Toch zou ik hiermee de lezer niet willen ontmoedigen. Dit boek kan je een dieper besef geven van de verhouding tussen ik en God (zonder dat daarbij concrete handvatten aangereikt worden). Je zou dit boek goed kunnen lezen als een aanmoediging om zelf op zoek te gaan naar de grond van de werkelijkheid.

Zonder ons geen nieuwe dag

Met een duif op de omslag van het boek zou je verwachten dat het verhaal over hoop gaat. Maar niets is minder waar. Het gaat over stress en wanhoop, diepe rouw en lotsverlorenheid. Nergens komt de hoop ook maar even om de hoek kijken en dan bedoel ik de hoop van Hem die alles in handen heeft. Als Hij genoemd wordt is dat in een momentje van geluk tussen Raaf en zijn moeder of een momentje van vermeend geluk in het contact met Jana. In alles leven de personen in het boek ver bij Gods handen vandaan, ook al lijkt dat voor de hoofdpersoon meer op een slachtofferschap en voor een van de andere personen op een daderschap.

Er zijn meer zaken die, ook al worden ze geprezen, met woorden als meesterwerk en literair, mij ronduit irriteren. Een jongen, een jongeman van bijna 19 jaar oud die waarschijnlijk geen vervolgonderwijs heeft gehad en groenmedewerker is, kan nog zo’n dromer zijn, maar dat hij denkt zoals de auteur schrijft, lijkt me onwaarschijnlijk en zeker niet omdat hij ook nog in Rotterdam woont. Zijn ‘oom’ of vriend van zijn moeder bekt meer vanuit zijn sociale status. In plaats van dat de auteur in de huid van de jongen kruipt, is hij in haar huid gekropen.

De titel intrigeert misschien, maar laat mij na lezing van het verhaal in verwarring achter. Wie zijn die ons? Als je de titel parallel trekt met het verhaal zijn de ‘ons’ in de titel de jongen en zijn verwonde jonge duif. Maar je kunt het ook op andere manieren uitleggen. Bovendien dekt de vlag de lading niet. Misschien heeft Rafael van der Vaart het niet gehaald en dus voor hem geen nieuwe dag.

Het derde dat mij irriteert en dat wil de auteur ook, is, dat de hulpverlener geen hulp verleent. De dreiging van dood en ondergang wordt door hem vele malen vergroot. Dat daarbij alle andere personen slachtoffers zijn en niet een keer opstaan tegen zijn geweld, vind ik raar. Daarin past wel de passief-agressieve daad van Raaf, die iets wegneemt van de hulpverlener om het direct weg te gooien. De sfeer van ‘het maakt niet uit wat je eventueel doet, het komt nooit goed’ wordt daarbij heftig voelbaar.

Het vierde, dat me irriteert is de traagheid van het verhaal, dat door veel herhalingen en flashbacks wordt veroorzaakt. In een hoofdstukje druist de wind wel drie keer om de jongen heen.

Het vijfde dat me irriteert, zijn de ontelbare ingezoomde situaties, de tot in de detail uitgewerkte scènes. Het zorgt ervoor dat ik het boek opzij leg en iets van actie wil lezen of zien en niet dat ik ervan geniet om ze te lezen. Het is te veel, te gedetailleerd, te ingezoomd en heeft vaak maar zijdelings met de verhaallijn te maken. Dat kan echt minder. Maar misschien is dat wel wat mensen ‘literair’ vinden.

Wat mooi is: het contrast van de vertragende beschrijvingen, die Rotterdam haast mooi laten schijnen met de ontstellende hardheid van de dood en de ontregeling door het kwaad.

Witter dan sneeuw

Hannah Hamilton is verhuisd uit haar woonplaats en les gaan geven in een weeshuis. Het verhaal speelt in de 19^e eeuw. Net zoals zo veel verhalen die in die tijd spelen, wordt de indruk gewekt dat de maagdelijkheid zo hevig wordt beschermd dat een normale omgang tussen jonge mannen en vrouwen nauwelijks mogelijk is. Daardoor ontstaan er aan beide zijden verwrongen beelden over seksualiteit en vinden er excessen plaats. Iedereen gaat in die tijd ook naar een kerk dus het oordeel van God ligt er ook nog eens zwaar overheen. Daardoor zijn de situaties in het boek gekarikaturiseerd. Er zijn slechte mannen en goede mannen en getrouwde mannen, van wie je niet weet wat ze zijn, maar die zullen wel goed zijn want zij kunnen hun driften bij hun vrouw botvieren. Doordat de seksualiteit zo gepolariseerd wordt en niet een normale groei kan hebben en ook nog eens snel beschadigd kan worden, is het bijna een totale opluchting om over vergeving te lezen. O, oh, dat wist ik niet, is er ook vergeving mogelijk? Ook dat is nogal gepolariseerd, maar in een maatschappij waarin iedereen in God gelooft, is nog niet gezegd dat iedereen ook weet waar onze Bron van leven en van vergeving te vinden is. Het verhaal wil ons graag laten denken dat vrouwen geneigd zijn om geen nee te kunnen zeggen, geen grenzen aan te kunnen geven, en vervolgens ook schuldig zijn als er over grenzen wordt gegaan. Zou er geen ouderkoppel in die tijd geweest zijn die zijn dochters weerbaar heeft opgevoed? In de romantische wereld van Sara en Jiska Kranendonk, zijn mannen sterk, zowel lichamelijk als geestelijk en geneigd om als redder op te treden. En vrouwen zijn vooral zorgzaam en geneigd tot zwakte. Het verhaal is een zwijmelverhaal dat geen recht doet aan realiteit. Dun, snel en leest lekker weg. Aan het eind een mooie ontknoping. Toch zou ik er als auteur graag een bladzijde aan toevoegen voor de jonge meiden die dit lezen. 1. Wanneer is een man ‘goed’ volgens jou? 2. Ben je blind als je verliefd bent? 3. Stel dat een jongen werk van je maakt, zou je in de groeiende intimiteit toegeven aan de vraag om met hem naar bed te gaan? Waarom wel, waarom niet? Stel dat je erin meegesleurd wordt, wat kun je dan doen om het te stoppen? Waarom, denk jij, dat mannen zwijgen als toestemming ervaren? Wat zijn jouw grenzen als het gaat om omgang met het andere geslacht?

Joël en Jael op beroepenjacht

Joël en Jael zitten in groep 8 en zoals zo veel kinderen hebben ze nog niet echt nagedacht over wat ze later zouden willen worden. Daarom laat de meester hen in een korte tijd kennismaken met veel verschillende beroepen. Als kers op de taart heeft de meester een dagje uit gepland waar ze kennismaken met een aantal beroepen in een dag.

De klas barst van de energie en de meester heeft er zijn handen vol aan maar daardoor is het ontzettend leuk om te lezen of voor te lezen. Onder het lezen kom je voor wat uitdagingen en puzzels te staan en leer je heel veel over verschillende beroepen. Dit is een leuk boek voor kinderen uit groep 7 en 8. Daan van Oostenbrugge heeft het op ludieke manier geïllustreerd waardoor je de klas nog beter leert kennen.

Wat niet gezegd werd

Johanna Berglund is blij dat ze moderne talen studeert aan de universiteit en dat ze niet meer in haar geboortestad Ironside Lake woont. De Tweede Wereldoorlog is al een tijdje aan de gang als zij nodig is als vertaalster van Duitse krijgsgevangenen in haar geboortedorp. Zij had zich voorgenomen nooit meer terug te keren naar haar dorp. Toch wordt ze verplicht om zo haar land te dienen en keert ze noodgedwongen terug terwijl ze een dierbare vriend en vriendin moet achterlaten. Haar vriend is een zoon van Japanse immigranten. Wat Johanna meemaakt als vertaalster van de Duitse krijgsgevangenen en als dochter van de burgemeester, wordt in deze roman in briefvorm verteld. Johanna schrijft veel brieven en krijgt veel brieven en moet censuur plegen op brieven van en naar de krijgsgevangenen. Je moet even aan deze vorm wennen, maar in de loop van deze roman, blijkt hoe interessant en uitdagend het leven van Johanna zich ontwikkelt. Zeer de moeite waard om te lezen, juist omdat de verschillende perspectieven van denkbeelden over wie vijand is en wie vriend, door de verschillende briefschrijvers, de lezers aanzet tot nadenken over de eigen denkbeelden.

Naast dit alles is het ook een prachtige roman over een zich ontluikende liefde voor het leven. De titel is voor meer uitleg vatbaar. In deze roman wordt niets gesproken maar alles opgeschreven. De dingen worden niet openlijk uitgesproken maar er wordt een vuil spel gespeeld. Mensen doen zich voor als iemand anders en laten zich niet zien voor wie zij werkelijk zijn. Goede bedoelingen kunnen anders worden uitgelegd. De liefde kun je tussen de regels door lezen of de kladversies van een brief zeggen het tegenovergestelde van de brief zelf. En zo zijn er nog meer manieren van uitleg.

Een prachtig debuut. Niet zo maar een roman. Goed gedocumenteerd.

Raadsels rond de molen

Vlak bij de molen zien Jens en Jolien een grote zandberg. Erachter is een holle ruimte, het lijkt wel een hut. Ze gaan naar binnen en ontdekken allerlei dingen: een tas met boodschappen, een pan en een lepel… Jolien denkt dat hier iemand woont maar Jens denkt dat een van de klasgenoten deze hut gemaakt heeft.

Het blijft de tweeling bezighouden en als ze weer naar de hut gaan, maken ze kennis met de bewoner. Ze beloven hem om niemand iets te vertellen. Maar het valt niet mee om deze ontdekking geheim te houden. En waarom loopt de poes van de buurvrouw in de buurt van de hut?

Dit is deel 8 uit de Jens en Jolien-serie. Net als de andere deeltjes is dit een vlotlezend, boeiend kinderboekje. Aan het eind van sommige hoofdstukken staan interessante molenweetjes.

202452

Recensie

Jouw waardering

202451

Recensie

Jouw waardering

202450

Recensie

Jouw waardering

202449

Recensie

Jouw waardering

202448

Recensie

Jouw waardering

202447

Recensie

Jouw waardering

202446

Recensie

Jouw waardering

202445

Recensie

Jouw waardering

202444

Recensie

Jouw waardering

202443

Recensie

Jouw waardering